Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters

Theo thông báo từ trang web của Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi điện cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tối thứ năm 9-2 (giờ Mỹ).

Hai bên được cho đã có cuộc trao đổi dài về nhiều vấn đề khác nhau. Trong đó, theo lời đề nghị của ông Tập Cận Bình, ông Trump đã “đồng ý về việc tôn trọng chính sách Một Trung Quốc”.

Điều này cho thấy ông Trump đã đảo ngược các ý kiến trước đó của mình về quan hệ với Trung Quốc, trong đó ông từng nói sẽ đem “Một Trung Quốc” ra làm điều kiện đàm phán với Trung Quốc xung quanh các vấn đề thương mại, an ninh…

Các đời Tổng thống Mỹ lâu nay vẫn tôn trọng chính sách Một Trung Quốc. Tuy nhiên ông Trump từng “chọc giận” Trung Quốc bằng việc công bố thông tin lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn gọi điện chúc mừng ông sau khi ông đắc cử.

Trung Quốc xem đây là dấu hiệu cho thấy ông Trump không tôn trọng Bắc Kinh. Điều này góp phần khiến ông Tập Cận Bình và ông Trump chưa nói chuyện trực tiếp với nhau lần nào từ ngày 14-11, cho đến khi xuất hiện “cuộc gọi rất thân mật” như những gì Nhà Trắng mô tả.

Truyền thông trung ương Trung Quốc trong khi đó mô tả ông Trump “nhấn mạnh rằng ông ấy hoàn toàn thấu hiểu tầm quan trọng to lớn đối với chính phủ Mỹ trong việc tôn trọng chính sách Một Trung Quốc”, và rằng chính quyền Mỹ giữ vững chính sách trên.

Cũng trong nội dung cuộc điện đàm, hai lãnh đạo được cho đồng thuận về tính cấp thiết trong việc đẩy mạnh hợp tác giữa Trung Quốc và Mỹ. Truyền thông Trung Quốc cho hay Bắc Kinh muốn cùng Mỹ giải quyết hàng loạt vấn đề bao gồm kinh tế, thương mại, khoa học, năng lượng, truyền thông và sự ổn định toàn cầu.

Đây là dấu hiệu tiếp theo, và đáng chú ý nhất, cho thấy thái độ nhượng bộ của ông Trump đối với vấn đề Trung Quốc. Trước đó vào hôm 8-2, Nhà Trắng đã gửi bức thư từ ông Trump đến ông Tập Cận Bình với nội dung chúc mừng ngày tết nguyên đán, và thể hiện nỗ lực muốn xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa hai bên.

Đến đêm 9-2 như đã nói, ông Trump đã lần đầu tiên từ lúc nhậm chức, thực hiện cuộc gọi đến ông Tập Cận Bình. Báo New York Times cho rằng tính thời điểm của sự kiện này rất đáng chú ý, vì diễn ra ngay trước khi Tổng thống Trump tiếp đón Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.

Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc thời gian qua cũng liên quan tới Nhật Bản. Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson ngày 7-2 cam kết bảo vệ quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang có sự tranh chấp giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Đáp lại hôm 8-2, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, trong chuyến công du tại Úc, nói rằng Mỹ cần “học lại lịch sử” về Biển Đông.