Theo Đài ABC News, ngày 8-10, Tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức bắt đầu chuyến thăm kéo dài ba ngày tới Tajikistan và tham gia chuỗi cuộc họp quan trọng với các lãnh đạo đến từ những quốc gia thuộc Liên Xô cũ.

Chuyến công du này diễn ra trong bối cảnh Nga đang nỗ lực củng cố và mở rộng quan hệ thương mại, hợp tác với các nước Trung Á, trong khi phải đối mặt với các lệnh trừng phạt từ phương Tây liên quan đến chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Tại thủ đô Dushanbe, ông Putin đã có buổi hội đàm song phương với Tổng thống Tajikistan Emomali Rakhmon, trước khi tham dự hội nghị thượng đỉnh Nga - Trung Á, với sự hiện diện của các nhà lãnh đạo Kazakhstan, Kyrgyzstan, Turkmenistan và Uzbekistan.

Vào ngày 10-10, hội nghị sẽ được mở rộng khi các nhà lãnh đạo Armenia, Azerbaijan và Belarus tham gia khuôn khổ cuộc họp của Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS).

Theo ABC News, Nga hiện duy trì một căn cứ quân sự tại Tajikistan - quốc gia có đường biên giới dài 1.300km giáp Afghanistan, một khu vực nhạy cảm về an ninh.

Dù Tajikistan là thành viên của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) - cơ quan đã phát lệnh bắt giữ ông Putin vào năm 2023 với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh tại Ukraine, Tổng thống Nga vẫn không đối mặt với nguy cơ bị bắt giữ tại đây. 

Điều này xuất phát từ mối quan hệ sâu sắc của Tajikistan và Nga trên nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị và quốc phòng, cũng như việc ICC không sở hữu lực lượng cảnh sát riêng và phải dựa vào sự hợp tác từ các quốc gia thành viên để thi hành các lệnh bắt giữ.

Tổ chức Theo dõi nhân quyền hôm 8-10 đã kêu gọi Tajikistan bắt giữ ông Putin, cảnh báo rằng việc không có hành động sẽ là dấu hiệu rõ ràng của sự "xem thường hoàn toàn" đối với nỗi đau của các nạn nhân do lực lượng Nga gây ra tại Ukraine.

Trước đó, vào tháng 9-2024, ông Putin cũng đã có chuyến thăm Mông Cổ - một thành viên ICC khác - mà không bị bắt giữ, bất chấp các lời kêu gọi từ cộng đồng quốc tế.

Vào tháng 8, ông Putin tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Alaska cùng với Tổng thống Mỹ Donald Trump, đánh dấu chuyến công du đầu tiên tới phương Tây kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2-2022. 

Với trường hợp của Mỹ, do Washington không phải là thành viên ICC nên không có nghĩa vụ bắt giữ ông Putin.

Mông Cổ giải thích lý do không bắt ông Putin theo lệnh tòa ICC

Chính phủ Mông Cổ cho biết sự sống còn của nước này phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu từ Nga. Đây là một phần lý do khiến họ không thể 'còng tay' ông Putin theo lệnh của Tòa án hình sự quốc tế (ICC).