Phóng to

Thủ khoa Đại học Y dược TP.HCM Nguyễn Tấn Phong và bà mẹ quê nghèo với công việc hằng ngày - Ảnh: Tấn Vũ

Học giỏi gần như đã trở thành truyền thống, thành tinh thần và thành nếp nhà của mỗi gia đình, mỗi bạn trẻ vùng đất này.

Một nhà hai thủ khoa

Cũng trên con đường làng nhỏ hẹp bỏng rát gần thị trấn Hà Lam, huyện Thăng Bình (nơi mà năm 2010 Nhân “mồ côi” (một nhân vật của Tuổi Trẻ được nhận học bổng Tiếp sức đến trường, sau đó được Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN chọn đi du học tại Cộng hòa Azerbaijan), năm 2011 này lại xuất hiện Nguyễn Tấn Phong, thủ khoa Đại học Y dược TP.HCM với 29,5 điểm. Trước đó, anh ruột Phong là Nguyễn Trần Vũ từng là thủ khoa Trường đại học Giao thông vận tải TP.HCM với 27,5 điểm. Hiện Vũ là sinh viên năm 4 Trường đại học Y dược TP.HCM.

Đất nghèo nên gia cảnh của Phong cũng giống Nhân “mồ côi” năm trước: cơ cực mẹ góa con côi, bữa đói bữa no tới lớp, tuổi thơ lây lất trong căn nhà xập xệ. Nhưng bằng ý chí và nghị lực phi thường, các bạn đã học rất giỏi, làm được điều không phải ai cũng làm được.

Bà Trần Thị Duyên, mẹ Phong, hơn 10 năm nay chịu đựng căn bệnh thoái hóa bốn đốt sống lưng. Thế mà bà vẫn một mình nuôi ba đứa con trai học hành chu đáo. Thấu hiểu nỗi lòng của mẹ, anh em Phong ra sức học. Ngoài việc học, chuyện đồng áng, đi củi, đốt than, đánh cá anh em Vũ, Phong đều làm được.

Năm Vũ vào đại học, bà Duyên quyết định bán căn nhà cho con trai tới trường, ba mẹ con dắt díu về nhà ngoại tá túc. “Nghe thằng Vũ gọi điện về xin tiền là sợ phát run, năm ni thằng Phong lại đậu đại học... Vui thì vui mà chắc tui chết chú ơi!” - bà Duyên than thở.

Cậu con trai út của bà Duyên, Nguyễn Trần Nam Giang, vừa vào lớp 10 cũng học giỏi không kém hai anh và dường như nỗi lo của bà Duyên chưa dừng lại. Phong tâm sự: “Anh Vũ thấy mẹ đau nên quyết định học y khoa. Em cũng thích y nhưng chọn dược cho ít năm học xuống (năm năm - PV). Em mong được đi học và ra trường làm giúp mẹ, nuôi em”.

Tự hào ở vùng đất học

Nhà giáo ưu tú Trần Cang, hiệu trưởng Trường THPT Lê Hồng Phong (huyện Duy Xuyên, Quảng Nam), đúc kết rằng Quảng Nam là vùng đất hiếu học một cách kỳ lạ từ xưa tới nay. Thầy Cang tâm sự ngày nay nhiều em ăn sắn ăn khoai, tài sản trong nhà không có gì đáng giá nhưng các em vẫn học và học một cách ngoan cường. “Xin đừng nhầm lẫn không phải cứ nghèo là bỏ học. Nếu chỉ đổ thừa cho cái nghèo thì việc học ở vùng đất này đã khựng lại từ lâu. Cơ bản là các em ý thức vượt qua gian khó, hữu khổ thành thân”.

Là người nhiều năm làm trong ngành văn hóa, ông Đinh Hài, giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam, cho rằng người Quảng Nam coi việc học là chuyện văn hóa trong làng xã. “Nhiều người Quảng gặp nhau chẳng ai hỏi anh mấy lô đất, mấy chỉ vàng dư ra, họ chỉ hỏi nhau con anh mấy đứa, học hành thế nào, làm gì... Đó là điều thôi thúc tinh thần học tập” - ông Hài nói.