Statin là nhóm thuốc kê đơn được nghiên cứu nhiều nhất để giảm cholesterol xấu (LDL). Một số tác dụng phụ có thể xảy ra song hàng thập kỷ thử nghiệm ngẫu nhiên cho thấy giảm LDL bằng statin giúp giảm đáng kể nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Do đó chúng ta cần phân biệt rõ đâu là tác dụng phụ có thể xảy ra, tác dụng phụ hiếm gặp và những thông tin hoàn toàn bịa đặt về statin, theo báo Times Of India ngày 4-9.

Ngộ nhận 1: Statin thường gây đau cơ

Đau cơ có thể xảy ra khi dùng statin, nhưng không thường xuyên như mọi người vẫn sợ. Trong các thử nghiệm lâm sàng mù/ẩn (blinded clinical trial), các triệu chứng đau cơ chỉ xuất hiện thường xuyên hơn một chút ở người dùng statin so với nhóm giả dược.

Nhiều báo cáo khoa học cho rằng điều này là do hiệu ứng phản dược (nocebo effect) - khi việc trông đợi phản ứng phụ khiến người dùng nhạy cảm hơn.

Nếu bị đau cơ, bác sĩ thường sẽ giảm liều lượng thuốc, đổi sang một loại thuốc statin khác hoặc đổi sang liều cách ngày.

Ngộ nhận 2: Statin gây mất trí nhớ/lú lẫn

Năm 2012, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) ghi nhận một số trường hợp hiếm gặp, thường có thể phục hồi các vấn đề nhận thức ngắn hạn khi dùng statin. Tuy nhiên FDA nhấn mạnh lợi ích tim mạch vượt xa rủi ro tiềm năng này.

Ngoài ra nhiều nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng không có mối liên hệ giữa dùng statin với chứng mất trí nhớ, suy giảm nhận thức nhẹ, hoặc suy giảm trí nhớ/chức năng điều hành.

Ngộ nhận 3: Statin làm tổn thương gan, thận

Thực tế, rất hiếm gặp tình trạng tổn thương nặng gan, thận do dùng statin. Ngày nay các chuyên gia y tế đều cho rằng statin thậm chí an toàn đối với người mắc gan nhiễm mỡ hay xơ gan còn bù (giai đoạn đầu của bệnh xơ gan), và cho rằng không nên ngưng dùng statin vì lợi ích tim mạch của nó.

Đối với thận, các bằng chứng ngẫu nhiên cho thấy không có sự gia tăng rõ ràng nào về tổn thương thận cấp tính khi dùng statin thường xuyên.

Thực tế các hướng dẫn y tế đều khuyến nghị sử dụng statin cho người mắc bệnh thận mãn tính (trừ chạy thận nhân tạo) bởi vì nguy cơ tim mạch của họ cao hơn.

Tuy nhiên một nghiên cứu quy mô lớn cho thấy dùng rosuvastatin liều cao làm tăng nhẹ nguy cơ tiểu ra máu, đặc biệt ở bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính tiến triển. Do đó những bệnh nhân này cần chú trọng đến liều lượng statin.

Ngộ nhận 4: Statin gây tiểu đường

Statin có thể làm tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, đặc biệt khi dùng liều cao và ở người có sẵn các yếu tố rủi ro như tiền tiểu đường hay béo phì. Tuy nhiên mức tăng này là rất nhỏ so với lợi ích chống đau tim và đột quỵ của statin.

Với những người có nguy cơ, cần chú ý lối sống lành mạnh: quản lý cân nặng, ăn uống lành mạnh, tập thể dục và kiểm tra đường huyết thường xuyên.

Ngộ nhận 5: Không thể ăn bưởi chùm nếu đang dùng statin

Không phải tất cả người dùng statin đều không thể ăn bưởi chùm. Bưởi chùm có thể ức chế enzyme CYP3A4 giúp phân hủy một số statin nhất định, làm tăng nồng độ của chúng trong máu. Khuyến nghị là nên tránh ăn nhiều bưởi chùm nếu đang dùng thuốc.

Bưởi chùm không tương tác đáng kể với pravastatin hay rosuvastatin, nên nhìn chung người dùng hai loại statin này có thể ăn loại trái cây này. Ngoài ra cách tốt nhất là nên đọc kỹ hướng dẫn cách dùng loại statin được kê đơn.

Thực hư tin đồn gel tái tạo sụn không cần đến phẫu thuật?

Tin đồn lan truyền rằng các nhà khoa học Đức đã phát triển được loại gel tái tạo sụn giữa các khớp bị tổn thương mà không cần đến phẫu thuật là thông tin sai sự thật và bị thổi phồng.