Những ngày tháng của thời kỳ hậu chiến, bên những ca khúc khải hoàn rộn rã vang ra từ chiếc loa phường, đêm đêm bên chiếc máy cátxét cũ kỹ, không biết tự đâu ra, tôi đã nghe Thanh Hải hát những bài tình ca của Trịnh Công Sơn. Nhiều lời ca bồng bềnh khói sương đã rơi vào thinh không cô quạnh của một tâm hồn bé con đang chập chững lớn. Và trở thành một ám ảnh không dứt.

Trong cuốn sổ tay của một thời thiếu nữ, câu nói của người nhạc sĩ tài hoa: “Bia đá mà biết đau thì con người phải đau gấp triệu lần khi bị phụ bạc” đã được chép nắn nót để mỗi khi “ai đó” giở ra, đọc thấy, tự biết mà chọn cách cư xử trong tình yêu của mình. Phải vậy không mà ở xứ này, những ai từng nghe nhạc Trịnh đều mong muốn yêu một cách “tử tế”. Yêu sao để rồi sau này gặp lại, nhìn cố nhân mà nghe rưng rưng một nỗi niềm xúc cảm trong quá khứ vọng về. Tươi đẹp như một bông hoa. Dẫu là bông hoa của cuối cùng tuyệt vọng, theo lời dặn dò tri kỷ của Trịnh Công Sơn.

Ký ức rồi lớn lên. Ký ức có cái nhớ cái quên, nhưng cái đằm sâu nhất trong tâm hồn con người thì không bao giờ phai nhạt được. Hình ảnh tao gióng của Mạ đường xa, mỗi sớm tong tả ra đi, chỉ kịp ôm vội gương mặt con đang ngái ngủ, thơm lên một cái, rồi quày quả đi đến tối mịt mờ tao gióng lại trở về đặt gánh xuống góc nhà, cái bóng Mạ lại lui cui lên xuống căn nhà nhỏ với ngọn đèn dầu hiu hắt. Mạ tong tả đi, và tôi ngồi dậy, chiếc cátxét cũ lại vang lên chất giọng khàn khàn của Khánh Ly: “Mẹ bỏ con đi đường xa vạn dặm đường xa vạn dặm mẹ bỏ con đi...”.

Những dòng nước mắt lại lặng lẽ trổ ra. Cảm giác của một đứa bé con không đủ lớn để hiểu được hành trình xa xôi mà nhạc sĩ hướng đến, chỉ đủ để thấy rằng mỗi ngày mỗi ngày qua đi lặp lại, hành trình của Mạ sao quá đỗi xa xôi. Thèm một ngày líu lo bên Mạ, thèm một đêm rúc vào lòng Mạ ngủ... Đơn giản thế thôi mà ngày nối tiếp ngày, Mạ bỏ con đi, trong khi con nằm, trong khi con ngồi... Đường từ nhà tới chợ sao bỗng thành xa vạn dặm... Sau này lớn lên, mới biết, hành trình của kiếp người quả thật vạn dặm khôn nguôi...

Và cũng sau này, những khúc ca thơ dại mỗi lúc một nhường chỗ cho những câu hát thân phận. Tình yêu và chiến tranh, mùa xuân hay bão tố! Tất cả bỗng trở nên nhỏ bé và vô nghĩa khi đứng trước thân phận con người. Nên khi nghe chính người nhạc sĩ cất lên tiếng hát của mình Hát cho một người nằm xuống trong một cái băng cátxét cũ kỹ, thì tất cả mọi đường biên đều như được xóa nhòa.

Ranh giới nào đặt ra cho tình yêu và thù hận, cho sự sống và cái chết, cho chiến thắng và chiến bại? Cuối cùng cho một tình yêu? Rồi thì cát bụi lại trở về với cát bụi. Anh nằm xuống cho hận thù vào lãng quên... đứa con xưa đã trở về nhà. Đất Mẹ bao dung. Như cuộc đời cần bao dung. Tôi nghe câu kinh Hòa Bình đã trỗi giọng ngân nga trong lời của Sơn hôm ấy.

Nói yêu một người có lẽ rất khó. Huống chi nói yêu người nhạc sĩ tài hoa như Trịnh Công Sơn e quá đỗi hồ đồ. Như cách đây gần 20 năm trong một dịp gặp gỡ, tôi khi ấy vừa là một cô thiếu nữ, đã không dám đến đứng bên cạnh xin chụp một tấm hình với người mình đã thân thiết tự thuở nào. Nhưng tự trái tim mình, lúc nào tôi cũng trân trọng dành một chỗ cho anh, và tự tôi, tôi đã gọi nhạc sĩ là “Sơn”, với riêng tôi thôi, như một người tình chung thủy trong tâm thức.

____________

Tin bài liên quan:

Mời bạn tham gia thi viết Nhạc Trịnh trong tôiMời bạn tham gia cuộc thi viết Nhạc Trịnh trong tôiCùng nhớ Trịnh Công SơnCuộc thi viết Nhạc Trịnh trong tôi

Phóng to

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thời trẻ - Ảnh tư liệu gia đình