Mã độc tống tiền sẽ mã hóa dữ liệu, khóa máy tính và đòi tiền chuộc - Ảnh: internet

Theo VNCert, tin tặc sẽ giả mạo một địa chỉ điện tử dạng @tencongty.com.vn để gửi thư điện tử đính kèm mã độc đến những người dùng trong công ty mục tiêu.

Khóa máy tính, đòi tiền chuộc

Người dùng mở tập tin đính kèm sẽ vô tình kích hoạt tự động tải mã độc mã hóa tài liệu và tự thực thi trên máy. Sau đó, mã độc sẽ tiến hành mã hóa nội dung toàn bộ các dữ liệu trên máy nạn nhân với mục đích “bắt cóc” dữ liệu trên máy để tống tiền nạn nhân.

Việc tin tặc giả mạo chính các địa chỉ thư điện tử của đơn vị sẽ làm cho người dùng khó phát hiện các thư giả mạo dẫn đến số lượng các máy tính bị lây nhiễm mã độc mã hóa dữ liệu dễ tăng cao.

Theo phân tích của các chuyên gia VNCert, mã độc mã hóa tài liệu lây lan chủ yếu qua các phương thức: gửi tập tin đính kèm thư điện tử, khi người dùng mở tập tin thì mã độc sẽ tự động lây nhiễm vào máy tính người dùng; gửi thư điện tử hoặc tin nhắn điện tử có chứa đường dẫn đến mã độc và yêu cầu người dùng tải về, cài đặt; lây nhiễm qua thiết bị lưu trữ, quá trình cài đặt phần mềm không rõ nguồn gốc, sao chép dữ liệu từ máy nhiễm…

Dấu hiệu nhận biết loại mã độc mã hóa dữ liệu sau khi máy tính bị nhiễm là các tài liệu, văn bản sẽ bị thay đổi nội dung và đổi tên phần đuôi mở rộng, phổ biến là các tập tin có định dạng: .doc, .docx, .pdf, .xls, .xlsx, .jpg, .txt, .ppt, .pptx...

Đặc biệt, một số loại còn khóa máy tính không cho sử dụng và đòi tiền chuộc.

Các biện pháp phòng ngừa

VNCert khuyến cáo các cơ quan, tổ chức chú ý và tăng cường tuyên truyền rộng rãi đến nhân viên, người dùng máy tính để phòng ngừa sự cố có thể xảy ra.

Bộ phận quản trị mạng nội bộ nên phân quyền hợp lý cho các loại tài khoản người dùng, bảo vệ các tập tin không cho phép xóa, sửa nội dung các tập tin quan trọng. Người dùng cũng nên cài đặt và thường xuyên cập nhật cho hệ điều hành, phần mềm chống mã độc như Kaspersky, Symantec, Avast, AVG, MSE, Bkav, CMC…

Đặc biệt, cần chú ý cảnh giác với các tập tin đính kèm, các đường liên kết ẩn được gửi đến thư điện tử người dùng kể cả người gửi từ trong nội bộ; thực hiện các biện pháp kỹ thuật nhằm kiểm tra xác thực người dùng trên máy chủ gửi email của đơn vị, tránh bị giả mạo người gửi từ nội bộ; đồng thời tắt các chế độ tự động mở, chạy tập tin đính kèm theo thư điện tử.

Bên cạnh đó, người dùng cũng nên tiến hành sao lưu dữ liệu định kỳ.

Ngoài việc sử dụng các ổ đĩa lưu trữ như ổ cứng cắm ngoài, ổ đĩa USB, có thể sử dụng các công cụ, giải pháp chuyên dụng để sao lưu dữ liệu như: các máy chủ quản lý tập tin, máy chủ sao lưu từ xa, các công cụ lưu trữ đám mây cho phép khôi phục lịch sử thay đổi của tập tin…