Bóng dáng bộ đội hiện diện khắp những nơi khốc liệt nhất, đường chất đầy bùn đất được dọn dẹp, những hố sâu được lấp đầy... Tình quân dân đoàn kết đã tạo ra những nụ cười trên khuôn mặt bà con.

Hoang tàn vẫn còn đó và cuộc tái thiết cũng bắt đầu.

Bộ đội về làng, bà con có điểm tựa vững chắc

Lấy "ngày hôm qua" của rốn lũ Hòa Thịnh, Hòa Mỹ làm cột mốc so sánh thì "ngày hôm nay" đã khác rất nhiều. Những con đường liên xã, liên thôn không còn ngập ngụa; trường học đầy bùn non hôm qua nay đã sạch sẽ sẵn sàng đón học trò; trạm y tế hôm qua xơ xác, hôm nay đã mở cửa trở lại.

Tại điểm trường Vạn Lộc thuộc Trường tiểu học Hòa Mỹ Đông, hàng chục chiến sĩ đã tất bật bơm nước dọn bùn non ngập ngụa. Chỉ trong buổi sáng, ngôi trường đã sạch sẽ, có thể đón được học sinh.

Nhiều điểm trường khác, quân đội cũng giải quyết xong trong ngày. Nơi nào xong, các chiến sĩ lại hành quân đến điểm mới cần mình.

Thượng úy Hồ Văn Phượng, Chính trị viên Đại đội 7, Trung đoàn bộ binh 584, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Đắk Lắk, cho hay đơn vị sau khi nhận mệnh lệnh triển khai toàn bộ lực lượng nhanh chóng chuẩn bị tất cả phương tiện lên đường. Hơn 200 chiến sĩ đã đến các khu vực trọng điểm mưa lũ, sẵn sàng ứng cứu giúp đỡ nhân dân.

Đại đội 7 tập trung đến các "điểm nóng" giúp đỡ người dân khắc phục các đoạn đường bị hư hỏng nặng, các tuyến xung yếu liên kết thôn, làng, dọn dẹp những trường học, nhà cộng đồng, nhà dân bị ảnh hưởng nặng nề... nhằm giúp người dân nhanh chóng ổn định cuộc sống.

"Tất cả việc gì bà con cần, chúng tôi sẽ lập tức xử lý. Khi nào cuộc sống bình yên trở lại, chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ mới rút quân", thượng úy Phượng nói. Giữa khốn khó, lực lượng vũ trang nhân dân luôn là điểm tựa vững chắc nhất.

Cùng nhau, chúng ta sẽ dọn bùn đứng dậy

Những cán bộ thôn khi tiếp nhận phần quà hỗ trợ từ các nhà hảo tâm cũng "ưu tiên" ngay cho ba cháu nhỏ. Con anh Thôi, 2 cháu đang ở giảng đường, 1 cháu mới bước vào lớp 4, chúng còn tương lai và cần người làng tương trợ.

Ông Lê Văn Tài, Trưởng thôn Vạn Lộc, mỗi lần nghe điện thoại hỗ trợ lại nói: "Thôn tôi có 3 cháu mồ côi, mong nhà hảo tâm lên giúp. Các cháu rất cần". Từ hôm anh chị qua đời, có nhiều người xa lạ tìm đến sẻ chia cả vật chất lẫn tinh thần. Thơm thảo ở đời, dù ít hay nhiều cũng giúp các con anh chị có thêm điểm tựa "niềm tin".

"Hoang tàn đến mấy cũng đến lúc hồi sinh" là câu nói chúng tôi nghe được từ ông Nguyễn Văn Thắng (thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh). Dẫu rằng ông là một trong những người chịu đau thương lớn nhất rốn lũ Hòa Thịnh khi cùng lúc mất cả cha lẫn mẹ.

Ông Thắng dọn dẹp bùn đất ở nhà cha mẹ, rồi về dọn dẹp nhà mình. Trong tận cùng đau khổ, ông vẫn "đứng lên" bằng sự kiên cường. "Cả làng, cả xã, cả cái tỉnh này thiệt hại chứ không riêng gì tôi. Tôi đau lắm nhưng biết làm sao được. Rồi cũng phải đứng dậy sau trận lũ này", ông Thắng nói.

Ở rốn lũ Hòa Thịnh, có lời than thở vang lên, nhưng nhiều hơn là những lời nói kiên cường. Đi ngang qua khu di tích lịch sử "Đồng khởi Hòa Thịnh", bất giác khiến chúng tôi hiểu vì sao sau thiên tai khốc liệt, người dân xứ này lại lao vào cuộc tái thiết và lạc quan giữa ngổn ngang đổ nát.

Gặp Thiệp, chàng trai có nhiều cửa hàng bán thuốc tây ở Tuy Hòa và Hòa Thịnh, lúc anh đang đi phát thuốc tặng bà con. Thiệp nói: "Tôi cũng thiệt hại nặng lắm. Nhưng mình còn gượng được thì về quê hương giúp bà con". Lời nói ấy có lẽ còn hơn cả một câu khẩu hiệu đoàn kết.

Mỗi người một tay, sắp xếp lại cuộc sống bình yên trước lũ. Dĩ nhiên sẽ còn rất dài để có được điều ấy, nhưng một ngày sau lũ rút đi, sự hồi sinh dần hiện diện. Những nụ cười đã nhiều hơn. Như "biệt đội" máy cày tiếp tế của ông Thiều Quang Tiên (48 tuổi, thôn Suối Phẩn, xã Hòa Mỹ) rong ruổi chở hàng hóa cứu trợ.

Trên xe có 10 người phụ nữ, chị em bảo sau khi dọn dẹp nhà cửa ở mức cơ bản đã đăng ký đi nhận hàng tiếp tế, gửi đến những bà con ở vùng còn ngập sâu, cô lập. Những xe máy cày như của ông Tiên thấy ở khắp nơi, bóng dáng họ hiện diện để đùm bọc nhau giữa hoạn nạn.

"Người rách ít giúp người rách nhiều", họ nhanh tay chất hàng hóa lên, rồi vội vàng phát cho những người dân còn khổ hơn mình. Ở vùng rốn lũ Hòa Thịnh, Hòa Mỹ rất nhiều câu chuyện như vậy đang hiện diện. Nghĩa tình và kiên cường, mầm sống đang từng bước nảy chồi...

2 người hùng dùng ghe đuổi vịt cứu dân giữa lũ xiết

Chiều 23-11, khi chúng tôi có mặt ở các làng quê bị lũ càn quét những ngày qua, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự xã Tuy An Đông (Phú Yên cũ, nay là Đắk Lắk) Võ Văn Khen nói rằng không có sự dũng cảm của hai người dân gồm: ông Trần Văn Thu (50 tuổi) và ông Võ Đông Phương - đều là thường dân ở thôn Diêm Điền, thì hàng trăm người dân dựng nhà ở lòng chảo thôn Diêm Điền sẽ rơi vào cảnh sinh tử.

Ông Thu cho biết ông là ngư dân đi biển Hoàng Sa, Trường Sa chuyên nghiệp. Nhà ông nằm ở chân gò đồi cao, cách một khóm rừng nên hoàn toàn không biết trận lũ ngày 19-11 lại lớn đến vậy.

Chừng 4h sáng ông nhận được điện thoại cầu cứu của người thân một gia đình có nhà nằm sâu thẳm trong mênh mông nước ở thôn. Diêm Điền gần như bao quanh là núi, mưa lớn khiến nước tràn về chỉ trong ít giờ đã lên tới nóc nhà các hộ gia đình sống thành từng khóm giữa làng.

"Tôi dùng cây khô làm mái chèo, bơi ghe đuổi vịt tìm tới từng nhà. Lúc đó ai cũng thất thần, hoảng loạn giơ tay xin được cứu. Người ta cứ hét lên xin ưu tiên cho nhà mình đi trước nhưng tôi cũng hét to và bảo rằng: "Có Thu tôi ở đây chẳng ai phải chết cả". Dù vậy ghe đuổi vịt quá nhỏ, chỉ đi được lần hai người nên tôi kiên nhẫn đưa từng đợt hai người ra trước", ông Thu kể lại.

Nhiều người dân ở thôn Diêm Điền "giành nhau" kể câu chuyện kỳ tích như hiệp sĩ khi từ tờ mờ sáng đến 14h chiều, giữa mênh mông biển nước và mưa xối xả, chiếc ghe của ông Thu dặt dẹo như lá tre trôi đi giữa nước để đưa từng nhóm người lên bờ an toàn. Các trường hợp cứu được ông đưa lên nhà mình cho mượn đồ giữ ấm. Vợ ông dốc bao gạo nấu nồi cơm lớn để hỗ trợ người được cứu no bụng.

Ông Võ Văn Khen nói rằng số người mà ông Thu cứu được từ sáng đến chiều 19-11 lên tới hàng chục người dân.

Do gần như 95% làng mạc toàn xã bị ngập, khu vực Diêm Điền lại nằm giữa lòng chảo nên lực lượng chức năng chưa thể đưa ca nô tới. Ngày hôm sau, trên mạng xã hội và Zalo của những người con Diêm Điền, ông Thu nhận được nhiều status bày tỏ sự cảm kích, mang ơn.

Không chỉ ông Thu, ông Võ Đông Phương, người dân ở cùng thôn, cũng dùng ghe đuổi vịt đi cứu được gần 10 trường hợp. Chiều 23-11, gặp ông Phương tại nhà riêng và nhắc đến việc nhiều người coi ông là người hùng, ông Phương tỏ sự ái ngại và bảo nếu là người dân khác có ghe thì bà con cũng sẽ hành động như ông bởi thời điểm lụt lội quá căng thẳng.

"Thú thực là... tôi không biết bơi nhưng rạng sáng 19-11 nước lớn, nhiều người kêu cứu quá nên tôi liều chèo ghe đuổi vịt đi cứu bà con. Vừa chèo vừa sợ nhưng may cũng cứu được hết những người ở trong nước sâu, đưa 10 người ra nơi an toàn", ông Phương nói.

Bùn sạch, nhà dân nhóm bếp đỏ lửa trở lại thì bộ đội mới rút đi

Những ngày qua, đi đâu ở các làng quê dọc Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai cũng rậm rịch từng bước chân bộ đội Quân khu 5 hành quân bộ về vùng ngập để tái thiết. Bộ đội đi tới đâu dân reo mừng, làng xóm sạch bùn tới đó.