Theo báo Guardian, số lượng người về hưu ở Thụy Điển đăng ký học tại Senioruniversitet - trường đại học "do người hưu trí điều hành dành cho người hưu trí" - đang tăng lên mức kỷ lục, trong bối cảnh tình trạng cô đơn gia tăng, nhu cầu học tập và giao tiếp trực tiếp cũng ngày càng lớn.

"Cơn khát tri thức" đạt kỷ lục

Senioruniversitet là mô hình trường đại học quốc gia hợp tác với tổ chức giáo dục người lớn của Thụy Điển là Folkuniversitetet, có khoảng 30 chi nhánh giảng dạy độc lập trên khắp Thụy Điển, tổ chức các nhóm học tập, chuỗi bài giảng và các khóa học đại học về nhiều lĩnh vực như ngôn ngữ, chính trị, y học và kiến trúc.

Trong đó, chi nhánh Stockholm - lớn nhất tại Thụy Điển, thành lập năm 1991 - đã trở nên phổ biến đến mức hiện nay phải tổ chức tại nhiều địa điểm khác nhau trong thủ đô, với khoảng 100 tình nguyện viên điều hành. Sự kiện được yêu thích nhất là các buổi giảng vào thứ Ba, thu hút khoảng 1.000 người.

Nhiều chủ đề thời sự được quan tâm gần đây bao gồm trí tuệ nhân tạo, thông tin sai lệch, văn hóa và khoa học. Đặc biệt còn có các bài giảng do cựu thành viên hội đồng Nobel trình bày như “Nghệ thuật trao giải Nobel”.

Bà Inga Sanner, Chủ tịch Senioruniversitet tại Stockholm, cho biết số hội viên hiện nay đang ở mức cao nhất từ trước đến nay. “Tất nhiên trong đại dịch chúng tôi có sụt giảm, nhưng sau đó đã quay lại mức cũ và còn tăng hơn nữa. Số hội viên hiện nay là cao nhất lịch sử”, bà nói.

Theo Folkuniversitetet, năm 2023 có 2.099 sự kiện được tổ chức trên khắp Thụy Điển, thu hút 161.932 lượt người tham dự. Năm nay với 2.391 sự kiện, con số này được dự báo tăng lên 177.024 người tham gia.

Theo ông Gunnar Danielsson, Tổng thư ký Folkuniversitetet, xu hướng học vì niềm vui phản ánh mong muốn học tập thuần túy, không gắn với việc chuẩn bị cho công việc. “Điều này đặc biệt đáng quý trong một xã hội ngày càng coi giáo dục chỉ là công cụ phục vụ lao động”, ông nhận định.

Tuy nhiên ông Danielsson cho biết mức tài trợ của chính phủ dành cho các chương trình này lại giảm đáng kể trong những năm gần đây, dù nhu cầu học tập và gặp gỡ trực tiếp ngày càng tăng. “Nhiều người muốn gặp nhau ngoài đời thật, thay vì chỉ tương tác qua internet”, ông nói.

Tác động tích cực từ cá nhân đến cộng đồng

Không chỉ mang ý nghĩa học thuật, Senioruniversitet còn được xem là một phần quan trọng trong chất lượng đời sống người cao tuổi tại Thụy Điển.

Theo bà Sanner, người cao tuổi ngày càng “tỉnh táo, minh mẫn hơn” và có một “cơn khát tri thức mãnh liệt”. “Thật thú vị khi có rất nhiều người muốn học thêm, muốn hiểu thêm về thế giới. Điều đó vô cùng cần thiết trong thời đại của chúng ta”, bà chia sẻ.

Bà nhận định vai trò xã hội của Senioruniversitet ngày càng trở nên quan trọng khi việc người cao tuổi tiếp tục học tập có tác động tích cực và lan tỏa đến gia đình và cộng đồng.

“Vấn đề này liên quan đến dân chủ và giáo dục. Người cao tuổi không sống tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Ít nhất, việc học này cũng tác động đến con cháu họ. Bạn là một tấm gương: không chỉ ngồi đung đưa trên ghế bập bênh, mà còn năng động và ham học hỏi. Rồi bạn có thể chia sẻ điều đó với con cháu mình", bà Sanner nói.

Bà Susanne Abelin (66 tuổi) - cựu nhà báo, hiện là tình nguyện viên phụ trách bản tin của trường và đang học tiếng Ý - cho biết phân biệt tuổi tác vẫn phổ biến ở Thụy Điển.

Tuy vậy Senioruniversitet mang lại cho bà cảm giác đây là “một phần của hệ thống phúc lợi Thụy Điển vẫn còn tồn tại”, nơi người trên 55 tuổi có thể học với chi phí thấp và duy trì kết nối xã hội.

“Tôi học tiếng Ý không phải để giỏi như người bản xứ, mà vì nó giúp đầu óc luôn tỉnh táo và đầy cảm hứng. Thay vì chỉ giải ô chữ hay sudoku, tôi học thêm vài động từ”, bà Abelin nói.

Bên cạnh đó, ông Joachim Forsgren (71 tuổi), cựu bác sĩ và hiện là tình nguyện viên giảng dạy, cũng cho rằng việc tham gia giảng dạy giúp người cao tuổi duy trì cảm giác “có ích”.

“Nhiều người cảm thấy mình không còn đóng góp gì sau khi nghỉ hưu. Làm tình nguyện giúp họ thấy mình vẫn là một phần của xã hội”, ông nói.

Theo ông Forsgren, trong bối cảnh ngày càng nhiều thông tin sai lệch và chủ nghĩa dân túy lan rộng trên mạng, các hoạt động của Senioruniversitet giúp người cao tuổi rèn luyện tư duy phản biện và hiểu rõ hơn thế giới xung quanh.

Thầy giáo mở lớp học AI và chuyển đổi số miễn phí cho người cao tuổi

Lớp học về chuyển đổi số, sử dụng AI và phòng chống lừa đảo của thầy Đinh Ngọc Sơn sau 3 tháng hoạt động đã hỗ trợ hàng trăm người cao tuổi.