Nghệ sĩ opera Khánh Trang biểu diễn trong chương trình hòa nhạc cho giới trẻ đêm 23-3 - Ảnh: ĐỖ DƯƠNG

1. "Có thể trong số quý vị ở đây, có người lần đầu tiên đến với khán phòng của Nhạc viện TP, có người đã tới những phòng hòa nhạc sang trọng và đẳng cấp hơn nhiều lần nhưng xin quý vị hãy nhớ giúp điều này, đây là một chương trình chúng tôi muốn dành cho những khán thính giả trẻ, những người đang học hoặc chưa học nhưng muốn biết về nhạc cổ điển".

Đó là lời mở đầu của chị Nguyễn Thúy Uyển - giảng viên piano Nhạc viện TP.HCM, tại chương trình Hòa nhạc cho giới trẻ số đặc biệt nhân kỷ niệm tròn 15 năm thực hiện dự án giáo dục âm nhạc này trong tối 23-3.

15 năm qua, người phụ nữ đầy tâm huyết đó đã tự "giao việc" cho mình: sáng lập và kết nối những người "đồng thanh tương ứng", nỗ lực duy trì từng số chương trình hòa nhạc dành cho cộng đồng.

Kể từ chương trình hòa nhạc đầu tiên mang tên Những giai điệu cổ điển được yêu thích ra đời vào tháng 4-2004, tới năm 2013 lấy tên là Hòa nhạc cho thính giả trẻ (vốn được gợi ý từ các buổi hòa nhạc có thuyết trình của nhạc trưởng, nghệ sĩ dương cầm người Mỹ Leonard Bernstein), tới nay hơn 50 chương trình đã được thực hiện với hàng ngàn thính giả, đặc biệt là công chúng trẻ.

Theo dõi cách dẫn dắt về cả kiến thức lẫn lối thưởng ngoạn âm nhạc trong kịch bản chương trình, rồi cách thể hiện của "MC đặc biệt" Nguyễn Thúy Uyển, người ta không thể không nghĩ về một triết lý giáo dục tuyệt vời từng được nhà văn, nhà triết học nổi tiếng người Pháp thế kỷ 16 - ông Michel de Montaigne - chia sẻ: Người thầy giỏi không phải là một người đứng trên đỉnh núi cao và vẫy gọi học trò leo lên đó với mình, mà phải là người tận tình đi xuống chân núi để dẫn dắt học trò leo từng bậc lên đỉnh núi đó.

Giảng viên Nguyễn Thúy Uyển

2. Trong khuôn khổ một chương trình có thời lượng hai giờ, người nghe được hiểu và thưởng thức nhiều phong cách âm nhạc cổ điển khác nhau, từ Ciel de Séville của Mario Maciocchi (Ý), Verano Porteno của Astor Piazzolla (Argentina), Cancion y Danza của Antonio Ruiz-Pipó (Tây Ban Nha) tới Etude No.3 của Franz Liszt (Hungary) và Eine Kleine Nachtmusik của Mozart (Áo)... mà không cảm thấy khó khăn hay quá tải.

Đó là bởi cách vừa trình bày những điểm nhấn thú vị về kiến thức, vừa minh họa trực tiếp bằng chính những đoạn nhạc cụ thể của người dẫn chương trình, bởi cách chọn những tiết mục biểu diễn tương đối gần gũi có thời lượng vừa phải, trung bình từ 4-6 phút, để không "làm khó" những khán thính giả không chuyên.

Chính bởi sự không "tham" cả về kiến thức lẫn dung lượng đã khiến nhiều em nhỏ trong khán phòng vẫn có thể tập trung với sự thích thú đầy đủ nhất mà không cần phải cố gắng.

Nhiều khán giả hào hứng với trò chơi kiến thức khi người dẫn chương trình mời mọi người vỗ tay bắt chước một tiết tấu trong bản nhạc của Mozart, và sau đó chị thể hiện chính những tiết tấu đó lại trên piano. Không ít người thích thú ồ lên, giống như kiểu "nếu hiểu được tiết tấu rõ ràng như vậy thì việc nghe nhạc cổ điển đâu đến nỗi quá khó và thật thú vị làm sao!".

Nhưng không chỉ là kiến thức, là cách dẫn dắt, cảm nhận trực quan khi xem và nghe âm nhạc tại khán phòng còn có một tác động rất đặc biệt với mỗi người.

Hãy cứ nhìn vào gương mặt say sưa, hạnh phúc và sự nâng niu trong mỗi ca từ cất lên của ca sĩ opera giọng soprano Khánh Trang với bản Ave Maria của Giulio Caccini, khán giả còn như được lan tỏa và bị thuyết phục bởi một tình yêu không cần giải thích với âm nhạc bác học.

3. Chia sẻ với Tuổi Trẻ, nghệ sĩ Thúy Uyển - "bà mẹ" đã "sinh và dưỡng" chương trình hòa nhạc cho giới trẻ suốt 15 năm qua - cho rằng sở dĩ chương trình thành công vì "đã đem đúng những gì mà thính giả trẻ đang cần, đó là nguồn cảm hứng.

Ở bất cứ giai đoạn nào của việc học, không phải chúng ta học thêm nhiều kiến thức là tốt mà điều quan trọng hơn là nuôi dưỡng và duy trì nguồn cảm hứng, năng lượng cảm xúc và âm nhạc chính là phương tiện tốt nhất của việc này".

Bích Trà nói chuyện âm nhạc cổ điển

TT - Nghệ sĩ piano Bích Trà (đang sống và làm việc tại Anh) sẽ có buổi gặp gỡ với bạn yêu âm nhạc cổ điển tại TP.HCM trong buổi trò chuyện mang chủ đề Talk Classical - trò chuyện cùng Bích Trà vào 14g30 ngày 19-8 tại Tea Coffee Tree (86 Nguyễn Du, Q.1).