Phạt nguội có đủ để giảm thiểu tình trạng này?

Người dân ở trung tâm TP.HCM không lạ gì cảnh vỉa hè bị "nuốt chửng" mỗi ngày. Người chạy xe coi đó là "cách thoát kẹt xe", người đi bộ đành nhẫn nhịn nép mình, ngao ngán lắc đầu.

Nhưng cái "quen mắt" ấy thực chất là sự buông xuôi. Vỉa hè vốn sinh ra cho người đi bộ giờ trở thành đường tắt cho xe máy, thành chỗ dựng xe, nơi kinh doanh. Và nguy cơ tai nạn tăng, hạ tầng xuống cấp nhanh chóng vì thói quen này. Và đáng nói hơn là thói quen lách luật miễn sao thoát cho nhanh.

Câu chuyện ở đường Bạch Đằng gần sân bay Tân Sơn Nhất là ví dụ điển hình. Đường đông, vỉa hè vốn đã chật hẹp vì hàng quán, bãi xe, nay lại bị xe máy nuốt trọn. Nhưng liệu một xã hội văn minh có thể tồn tại nếu ai cũng đặt sự tiện lợi cá nhân lên trên pháp luật và quyền lợi cộng đồng?

Việc Công an TP.HCM triển khai hệ thống camera ghi hình và xử phạt nguội hàng loạt trường hợp leo vỉa hè là việc rất cần làm. Dữ liệu hình ảnh rõ ràng giúp xử lý công bằng, tránh tranh cãi. 

Chỉ trong vài chục giây, hàng chục trường hợp bị ghi nhận - điều này cho thấy mức độ phổ biến của vi phạm cũng như hiệu quả của công nghệ trong giám sát.

Nhưng phạt nguội là biện pháp răn đe, không phải là giải pháp triệt để. Phạt có thể làm giảm hành vi vi phạm trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài, cần song hành với cải thiện hạ tầng, tổ chức giao thông khoa học và quan trọng nhất là nâng cao ý thức người dân.

Việc quản lý không gian công cộng cần sự kiên quyết hơn. Vỉa hè ở nhiều nơi bị "xẻ thịt" bởi hàng quán, bãi giữ xe, khiến phần dành cho người đi bộ càng thêm eo hẹp. Khi vỉa hè đã không còn đúng chức năng thì mọi lời kêu gọi "không leo lề" khó có hiệu quả tốt nhất.

Quan trọng nhất chính là giáo dục và thay đổi ý thức. Leo vỉa hè không chỉ là vi phạm luật giao thông, mà còn là sự ích kỷ, là đẩy nguy hiểm sang cho người đi bộ. Và cuối cùng, việc phát triển giao thông công cộng chính là giải pháp lâu dài. Khi hệ thống metro, xe buýt nhanh, xe buýt điện hoạt động hiệu quả, người dân giảm phụ thuộc vào xe máy, áp lực lên hạ tầng đường bộ cũng giảm.

Suy cho cùng, xe máy leo vỉa hè phản ánh cách chúng ta ứng xử với không gian công cộng. Một thành phố văn minh không chỉ ở những tòa nhà cao tầng, mà ở chỗ: người đi bộ có vỉa hè sạch sẽ, an toàn; người lái xe tôn trọng luật.

Leo lề: Thói quen xấu trong giao thông

Mỗi người cần tự ý thức rằng việc leo lề không phải là đi nhanh mà thực chất là làm chậm cả xã hội, tạo thêm rối loạn, làm mất niềm tin vào trật tự.