Ông Trump nêu điều kiện để nối lại viện trợ

Ngày 9-3, kênh NBC News dẫn nguồn tin từ quan chức Mỹ cho biết trong cuộc trao đổi riêng với các trợ lý, Tổng thống Donald Trump khẳng định rằng một thỏa thuận về khoáng sản là chưa đủ để Washington nối lại viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.

Theo nguồn tin quan chức chính quyền và một quan chức Mỹ khác, ông Trump muốn ký kết được thỏa thuận khoáng sản sẽ trao cho Mỹ quyền lợi với các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.

Không chỉ vậy, nhà lãnh đạo Mỹ cũng muốn thấy sự thay đổi lập trường của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong các cuộc đàm phán hòa bình, trong đó bao gồm cả việc sẵn sàng nhượng bộ, chẳng hạn như từ bỏ một số lãnh thổ cho Nga.

Các quan chức cũng khẳng định với NBC News rằng ông Trump còn muốn ông Zelensky có một số động thái về việc tổ chức bầu cử tại Ukraine và có thể xem xét việc từ chức.

Bầu cử tại Ukraine đã bị tạm dừng theo quy định của hiến pháp về thiết quân luật, được ban hành kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022.

Khi được hỏi về các yêu cầu nêu trên của ông Trump, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng Brian Hughes cho biết: "Như Tổng thống Trump đã chứng minh bằng cách đọc thông điệp của Tổng thống Zelensky tại phiên họp chung, người Ukraine đã có những động thái tích cực. Với các cuộc gặp tại Saudi Arabia vào tuần tới, chúng tôi mong muốn được nghe nhiều tín hiệu tích cực hơn nữa, hy vọng cuối cùng có thể chấm dứt cuộc chiến tàn khốc này".

Theo kế hoạch, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio bay đến Jeddah, Saudi Arabia vào ngày 9-3 để sau đó tham gia cuộc đàm phán song phương với các đại diện Ukraine, do trợ lý tổng thống Ukraine Andriy Yermak dẫn đầu.

Mỹ sẽ sớm nối lại viện trợ và chia sẻ tình báo cho Ukraine?

Nga đã gia tăng các cuộc tấn công vào Ukraine sau khi Mỹ tạm dừng viện trợ thiết bị và chia sẻ tình báo hồi tuần trước.

Theo nguồn tin quan chức của NBC News, Mỹ không có bằng chứng cho thấy việc tạm dừng chia sẻ tình báo có tác động trực tiếp đến các cuộc tấn công của Nga.

Họ cho rằng những cuộc tấn công quy mô lớn này có thể đã được lên kế hoạch từ trước khi viện trợ và chia sẻ tình báo bị tạm dừng.

Đảng Cộng hòa tại Quốc hội đang gây áp lực lên Nhà Trắng để tái khởi động cả viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine.

Nguồn tin quan chức bày tỏ lạc quan rằng vũ khí, thiết bị và việc chia sẻ thông tin tình báo có thể được khôi phục sớm nhất là trong tuần này, đặc biệt sau khi ông Zelensky tuyên bố rằng Ukraine "sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán sớm nhất có thể".

Tổng thống Ukraine cũng cho biết ông và đội ngũ "sẵn sàng làm việc dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Tổng thống Trump để đạt được hòa bình lâu dài".

Các quan chức Mỹ cho biết Washington vẫn chia sẻ thông tin tình báo mang tính phòng thủ với Ukraine nhằm giúp nước này tự vệ trước các cuộc tấn công, do Mỹ có nghĩa vụ cảnh báo. Tuy nhiên, Washington đã ngừng cung cấp tọa độ mục tiêu để Ukraine tấn công vào các vị trí của Nga.

Trong ba năm qua, Mỹ đã hỗ trợ Ukraine thông tin tình báo về mục tiêu, bao gồm hình ảnh vệ tinh và dữ liệu tín hiệu. Hiện các đồng minh châu Âu đang nỗ lực bù đắp khoảng trống này. Tuy nhiên, theo một quan chức phương Tây, việc thiếu hụt thông tin tình báo từ Mỹ đang tác động đến Ukraine hằng ngày.

"Mỗi ngày trôi qua đều gây tổn hại cho Ukraine, và mỗi ngày lại giúp Nga có vị thế thuận lợi hơn", vị quan chức này nói.

Nga hướng đến đình chiến với Ukraine

Chuỗi tấn công phức hợp bằng drone và tên lửa đa tầm của Nga nhằm vào hạ tầng năng lượng chiến lược của Ukraine trong hai ngày 6 và 7-3 dường như đang gián tiếp đẩy nhanh lộ trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Kiev.