Tổ tiếp viên trao đổi với cơ trưởng và cơ phó trước chuyến bay - Ảnh: My Lăng

Người ta chỉ nhìn thấy ở nghề tiếp viên hàng không sự nhàn hạ, hào nhoáng với những cô gái xinh xắn được trang điểm kỹ, những chàng trai cao ráo lịch lãm như người mẫu, tươi cười sải những bước chân dài trong sân bay.

Còn những người trong cuộc cho rằng tiếp viên hàng không là một nghề như bao nghề khác. Họ cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, nhọc nhằn và cả sự hi sinh thầm lặng.

5g30. Chúng tôi có mặt ở trụ sở của VietJet Air để cùng tham dự một cuộc briefing (họp an toàn bay trước chuyến bay) với tổ tiếp viên hàng không (TVHK).

Đi làm trước bình minh

Trong khi tất cả những căn phòng khác ở tòa nhà cao tầng này còn chìm trong bóng tối thì riêng căn phòng dành cho tổ bay điện sáng trưng.

Tiếng những bước chân vội vã, tiếng vali kéo trượt trên mặt sàn vang lên từ khu vực thang máy. Những TVHK trong trang phục trẻ trung của VietJet Air dần xuất hiện. Gương mặt ai cũng được trang điểm với son môi màu đỏ nổi bật, rạng rỡ.

Chúng tôi sẽ đi cùng chuyến bay với tổ tiếp viên bốn người do Ngọc Thủy (28 tuổi) làm tiếp viên trưởng. Nữ TVHK Bình An (23 tuổi) cho biết cô phải dậy từ lúc 4g sáng vì nhà ở tận huyện Bình Chánh!

Còn Song Ngân (25 tuổi), nhà ở tận bến xe miền Tây nên suốt ba năm nay kể từ khi vào nghề, ngày nào Ngân cũng thức dậy từ lúc 3g30.

Đúng 5g10. Sau khi kiểm tra các bằng cấp chứng chỉ của từng tiếp viên, tiếp viên trưởng Ngọc Thủy bắt đầu triển khai thông tin chuyến bay (đều bằng tiếng Anh): “Hôm nay mình sẽ bay với nhau bốn chặng. Mình bay tàu 666. Hiện tàu đang đậu ở bãi 37. Số khách tôi nhận được là 160, 175, 180 và 182. Cơ trưởng là Josue Mequias. Cơ phó là Miguel Angel. Chúng ta sẽ bay Sài Gòn - Huế, Huế - Sài Gòn sau đó bay Sài Gòn - Hà Nội và Hà Nội - Sài Gòn. Giờ cất cánh là 6g45, hạ cánh chuyến cuối lúc 22g50. Phân công nhiệm vụ hôm nay: Thu Thủy B4, Bình An B3, Ngân B2. Hôm nay chuyến bay của mình sẽ có 14 pre-book meal, là phái đoàn phóng viên của Thái. Có cái có nước dừa. Đặc biệt có một người ăn chay. Chuyến đầu tiên đi Sài Gòn - Huế sẽ có phóng viên đi theo. Sài Gòn - Huế không bán phở, hủ tiếu, mì gói. Sài Gòn - Hà Nội bán bình thường theo quy trình”.

Phần “căng thẳng” nhất trong cuộc họp trước mỗi chuyến bay là khi ôn lại an toàn bay. Nếu tiếp viên nào không trả lời được trôi chảy tình huống tiếp viên trưởng đưa ra trong phần kiểm tra kiến thức an toàn bay, người đó sẽ phải ở lại mặt đất!

5g20. Kết thúc phần kiểm tra kiến thức an toàn bay, cả tổ bay làm việc với cơ trưởng và cơ phó. Tất cả chỉ diễn ra trong 15 phút. 5g25.

Kết thúc cuộc họp briefing, tổ bay chào các đồng nghiệp rồi nhanh chóng ra xe di chuyển đến sân bay. Tổ bay phải ra máy bay trước giờ cất cánh 30 phút để kiểm tra các trang thiết bị (hệ thống chữa cháy, hộp cứu thương...), kiểm tra đèn và ghế (nếu bị hư hỏng phải liên hệ bộ phận kỹ thuật đến sửa ngay lập tức), chuẩn bị suất ăn, nước, khăn...

Thu Thủy kiểm tra lại dung nhan, trong khi một tổ tiếp viên khác đang họp - Ảnh: My Lăng

Việc thường ngày trên trời

6g. Tất cả các khâu vừa hoàn tất cũng là lúc người khách đầu tiên bước lên máy bay. Cảnh nhốn nháo, lộn xộn ở trong máy bay khi hàng trăm khách chen chúc tìm chỗ cất hành lý là hình ảnh quá quen thuộc với các TVHK.

Những cô gái mảnh mai nhanh chóng giúp khách đẩy hành lý lên cabin trong không gian chật hẹp của máy bay. Rồi lại đi kiểm tra từng dãy ghế, từng hành khách xem đã cài dây an toàn chưa, nhắc nhở khách tắt điện thoại, dựng thẳng lưng ghế...

6g15. Sau khi đã ổn định xong, tiếp viên trưởng Ngọc Thủy khẩn trương đọc bài welcome (chào mừng khách). Từ lúc máy bay lăn bánh đến lúc cất cánh chỉ có 10-15 phút, tùy theo đường lăn ra dài hay ngắn.

Nếu đường băng ngắn, tiếp viên trưởng phải làm nhanh phần đón chào khách và biểu diễn demo (an toàn bay). Trung bình trong bốn phút tổ tiếp viên phải hoàn thành phần biểu diễn demo trước khi cất cánh.

Khi máy bay di chuyển hết đường lăn, ra tới đoạn cất cánh, tổ tiếp viên phải xong hết mọi thứ để tiếp viên trưởng báo cáo cơ trưởng xin lệnh cất cánh từ kiểm soát viên không lưu.

6g45. Máy bay cất cánh. Bán đồ ăn lần thứ nhất xong, tổ tiếp viên tiếp tục bán hàng lưu niệm. Kết thúc hai lần bán hàng, tiếp viên dọn dẹp nhà bếp, đếm lại số hàng hóa đã bán.

Rồi cứ 15 phút, họ lại đi kiểm tra khách có tuân thủ các quy định về an toàn bay hay không và cũng là để kịp thời phát hiện hành khách có vấn đề về sức khỏe.

7g45. Khi chúng tôi vào khu vực bếp (thật ra là một khoảng không nhỏ hẹp đựng các hộc chứa đồ ăn), tiếp viên Thu Thủy đang tranh thủ ăn sáng.

Thủy cho biết cô đang nhờ đồng nghiệp trực trong cabin giúp nên phải tranh thủ ăn nhanh. Hoàn tất bữa sáng trong vòng mấy phút, Thu Thủy cẩn thận kiểm tra lại son môi và giặm thêm một lần son. Tiếp viên không được phép để màu son môi nhạt.

8g10. Máy bay hạ cánh xuống sân bay Phú Bài (Huế). Sau khi vị khách cuối cùng rời khỏi máy bay, vì sẽ bay tiếp về TP.HCM (8g40) nên tổ tiếp viên ở lại máy bay.

Không có thời gian nghỉ ngơi, họ chỉ có 30 phút để dọn dẹp vệ sinh toàn bộ khoang máy bay; kiểm tra lại đèn, ghế, các trang thiết bị khác rồi nhận và kiểm tra số lượng suất ăn cho chuyến bay sau. Tất cả nhịp nhàng và cứ răm rắp theo một quy trình đã tính sẵn bằng phút.

“Anh muốn xuống máy bay bây giờ, có được không?”

Chuyến bay VJ 8689 dự kiến khởi hành lúc 18g10 ngày 5-9-2014 từ sân bay Nội Bài và sẽ đến sân bay Tân Sơn Nhất lúc 20g15.

Nhưng do sáng nay máy bay từ Phú Quốc về trễ nên tất cả chuyến bay sau đều bị delay. VJ 8689 không ngoại lệ. Mãi đến 19g45 hành khách mới lên máy bay. Lần này là tổ bay khác do Bảo Trúc làm tiếp viên trưởng.

Vì sân bay Nội Bài đang có công trình xây dựng nên máy bay VJ 8689 lại tiếp tục đợi hơn 15 phút mới cất cánh.

Nguyên nhân do một đường băng đang sửa, chỉ có một đường vừa cất cánh vừa hạ cánh. Các tiếp viên lại tươi cười, đọc loa phát thanh xin lỗi và mong khách thông cảm.

Có lẽ ít ai biết đây là chuyến bay thứ ba trong ngày của tổ tiếp viên. Và khi máy bay bị delay họ cũng rất mệt mỏi. Nhưng tất cả vẫn ráng tươi cười, niềm nở phục vụ khách.

Bảo Trúc kể mới chuyến bay trước đó một ngày, từ Đà Nẵng đi Hà Nội, sau khi đóng cửa an toàn, đang đi kiểm tra, một hành khách nam bỗng hỏi Trúc: “Bây giờ anh xuống máy bay được không? Đợi lâu quá anh không muốn đi nữa”.

Trúc thoáng bất ngờ rồi nhỏ nhẹ thuyết phục: “Nếu như anh lấy lý do này và vẫn muốn xuống máy bay thì em sẽ xin lệnh cơ trưởng nhưng tất cả chi phí anh phải bồi thường lại cho VietJet. Và nếu anh đưa ra lý do này, em nghĩ tất cả khách ở đây không ai đồng ý. Không thể chỉ vì một mình anh mà mọi người phải trễ thêm 1-2 giờ nữa. Vì khi khách xuống máy bay một lần nữa tụi em phải nhờ lực lượng an ninh kiểm tra lại an ninh trên toàn bộ hành lý và toàn bộ máy bay. Theo quy định của các hãng hàng không: khi hành khách đã lên máy bay mà có hành lý, buộc phải kiểm tra lại hành lý và đưa hành lý xuống cùng với hành khách. Anh hiểu giùm tụi em”.

Nghe tiếp viên trưởng nhỏ nhẹ giải thích, vị hành khách mới thay đổi ý định.

22g. Máy bay tiếp đất nhưng phải đến 15 phút mới vào đến khu vực bãi đỗ do lượng máy bay cất hạ cánh nhiều. Sau khi dọn dẹp vệ sinh máy bay (trong bảy phút), cả tổ bay lên xe về công ty.

22g45. Họ lại họp để báo cáo về đoàn tiếp viên.

___________

Kỳ tới: Bên trong lò đào tạo