Chiều 16-10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự Luật Xây dựng sửa đổi.

Mở rộng trường hợp miễn giấy phép xây dựng

Đáng chú ý, dự thảo sửa đổi quy định về cấp giấy phép xây dựng theo hướng mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng, đơn giản hóa thủ tục.

Cụ thể, thực hiện nguyên tắc từ giai đoạn chuẩn bị đến thời điểm khởi công xây dựng, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng chỉ kiểm soát một lần đối với mỗi dự án, công trình xây dựng (mỗi công trình, dự án chỉ phải thực hiện 1 thủ tục hành chính).

Theo đó, công trình thuộc đối tượng thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng thì không phải cấp giấy phép xây dựng (công trình thuộc dự án đầu tư công, dự án PPP, dự án đầu tư kinh doanh quy mô lớn hoặc có công trình có ảnh hưởng lớn đến an toàn, lợi ích cộng đồng).

Đối với các công trình còn lại, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng thực hiện quản lý thông qua thủ tục cấp giấy phép xây dựng.

Đơn giản hóa tối đa về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng theo hướng tất cả các đối tượng công trình này đủ điều kiện để thực hiện thủ tục trực tuyến toàn trình. Đơn giản hóa về hồ sơ và điều kiện phải phù hợp với quy hoạch và mục đích sử dụng đất.

Nâng cao trách nhiệm của tư vấn thiết kế về đảm bảo an toàn công trình, cơ quan cấp phép chỉ thực hiện kiểm tra kết quả thực hiện của tư vấn.

Theo đó sẽ giảm tối đa thời gian thực hiện cấp giấy phép (dự kiến tối đa 7 ngày). Các nội dung cụ thể sẽ được quy định tại nghị định quy định chi tiết.

Báo cáo thẩm tra về lập, thẩm định dự án và quyết định đầu tư xây dựng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho biết dự thảo luật mới chỉ quy định thẩm quyền thẩm định đối với dự án đầu tư công, PPP và đầu tư kinh doanh, nhưng chưa làm rõ đối với nhóm "dự án đầu tư xây dựng khác".

Do đó cần bổ sung quy định cụ thể về thẩm quyền thẩm định cho các dự án sử dụng vốn ngân sách khác, vốn ODA hoặc vốn vay ưu đãi để tránh bỏ trống cơ chế pháp lý.

Theo ông Khải, có ý kiến đề nghị không quy định cứng việc "cơ quan chuyên môn về xây dựng" phải trực tiếp thẩm định, nhằm tránh chồng chéo chức năng giữa cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức thẩm định.

Đồng thời tạo điều kiện xã hội hóa hoạt động thẩm định, nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý đầu tư xây dựng.

Về giấy phép xây dựng, có ý kiến cho rằng giấy phép không phải "rào cản" mà là công cụ bảo vệ quyền lợi và trật tự xã hội, vấn đề nằm ở chất lượng và quy trình cấp phép.

Do đó cần đơn giản hóa quy trình, quy định rõ trách nhiệm, thời hạn xử lý và công khai thông tin để người dân, doanh nghiệp giám sát.

Chủ đầu tư nào cũng muốn "đốt cháy giai đoạn"

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải trăn trở với những thay đổi trong thủ tục hành chính, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từ 20 - 30 ngày xuống còn 10 - 15 ngày.

"Đây là bước tiến tích cực trong quản lý hiện đại, tuy nhiên khi triển khai thực tiễn có thể có nguy cơ làm giảm hiệu quả", bà nói.

Theo đó, việc cho phép hậu kiểm cần đồng bộ với Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ môi trường, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng chủ đầu tư phải đối mặt với nhiều cơ quan kiểm tra song song.

Thời gian xử lý vi phạm 15 - 30 ngày cũng sẽ không đủ xử lý những vi phạm phức tạp, nhất là các dự án PPP.

Có chuyên gia cho rằng nếu bỏ hậu kiểm thì vấn đề liên quan giấy phép xây dựng và giấy phép sử dụng công trình, điều kiện đưa công trình vào hoạt động cần quy định rõ hơn.

"Thời gian vừa qua, việc cháy nổ ở các tòa nhà mà khi vào kiểm tra không đủ điều kiện phòng cháy, chữa cháy... cũng là vấn đề từ thực tiễn. Cần đánh giá hết sức thận trọng chỗ này.

Chúng ta đưa vào luật, áp dụng ngay tất cả các công trình là thay đổi rất lớn, cần phải bổ sung những quy định cụ thể về công cụ hậu kiểm số hóa, như liên thông với Cổng dữ liệu quốc gia, tiêu chí rủi ro trong phân loại công trình, chế tài mạnh như thế nào để tránh những lạm dụng trong phân quyền hậu kiểm...", bà Hải góp ý.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định, một dự án phải quy định chặt chẽ về xây dựng.

Dự thảo luật giao chủ đầu tư thực hiện thẩm định, kiểm soát thiết kế xây dựng sau khi dự án được phê duyệt, tuy nhiên chưa có cơ chế kiểm soát, giám sát việc chủ đầu tư tự thẩm định thiết kế.

Ông nói chủ đầu tư nào cũng muốn "đốt cháy giai đoạn", làm dự án thẳng băng không có lời. Có những dự án có thiết kế phòng cháy chữa cháy nhưng khi vụ việc xảy ra, mở vòi không có nước...

"Cần làm đúng bài bản, đúng tiêu chuẩn, để làm sao quản lý", ông dẫn chứng và đề nghị bổ sung trách nhiệm kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước đối với công tác thẩm định thiết kế của chủ đầu tư, theo hướng hậu kiểm.

Về miễn giấy phép xây dựng, ông đề nghị nghiên cứu, quy định hậu kiểm rõ ràng, công khai thông tin, tránh lạm dụng hoặc buông lỏng kiểm tra, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật môi trường, phòng cháy chữa cháy...

TP.HCM: nhận hồ sơ cấp giấy phép xây dựng điện tử

UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng nghiên cứu đề xuất đơn giản hóa thủ tục cấp giấy phép xây dựng, miễn giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, hướng dẫn chỉ nhận hồ sơ cấp phép xây dựng điện tử.