Từ tháng 12-2025, một số tài khoản Facebook, trong đó có trang Mechanical Engineering World, lan truyền thông tin cho rằng các nhà nghiên cứu Nhật Bản tại Đại học Kyoto đã phát minh ra một máy phát điện kích thước chỉ bằng đồng xu có thể tạo ra điện từ không khí.

Bài đăng này mô tả thiết bị trên có thể hoạt động 24/7 trong nhà lẫn ngoài trời, không cần ánh nắng hay gió, không có bộ phận chuyển động và đã được thử nghiệm thành công nhiều tháng tại ruộng lúa ở Đông Nam Á.

Theo báo cáo ngày 8-12 của tổ chức kiểm chứng Snopes, thông tin này là sai sự thật.

Chuỗi thông tin về máy phát điện từ không khí của Nhật Bản bắt đầu xuất hiện từ tháng 8-2025 trên Facebook, đến đầu tháng 12-2025, các nội dung tương tự tiếp tục xuất hiện trên Instagram.

Snopes cho biết họ đã tra cứu nhiều tổ hợp từ khóa khác nhau trên Google như "máy phát điện từ độ ẩm, "máy phát điện cỡ đồng xu", nhưng không tìm thấy bất kỳ công bố khoa học hay thông cáo báo chí nào chứng minh thông tin được lan truyền có thật.

Thay vào đó, Snopes cho biết các thiết bị máy phát điện từ độ ẩm có nguyên lý giống mô tả trong tin lan truyền chủ yếu đến từ nhiều nhóm nghiên cứu ở các trường đại học và phòng thí nghiệm Trung Quốc trong những năm gần đây.

Các nghiên cứu này khai thác đặc tính điện của giọt nước trong môi trường ẩm, tương tự cơ chế hình thành tia sét trong mây.

Một bài viết năm 2023 trên tạp chí Science News Explores cũng ghi nhận rằng công suất của các thiết bị dạng này khi đó vẫn rất thấp và chưa thể ứng dụng trong thực tế.

Tháng 8-2025, tạp chí Popular Mechanics giới thiệu một nghiên cứu cũng sử dụng quá trình bay hơi của nước để tạo điện, nhưng chính bài báo này cũng nhấn mạnh thiết bị hiện vẫn cần nâng hiệu suất đáng kể trước khi có thể dùng trong đời sống.

Ngoài những khoảng trống về chứng cứ khoa học, các bài đăng về thiết bị này cũng có nhiều mâu thuẫn khi có bài khẳng định thiết bị "nhỏ hơn hộp quẹt" nhưng lại minh họa bằng hình thiết bị dạng đồng xu.

Snopes cho biết các hình ảnh thiết bị được triển khai tại đồng lúa ở khu vực Đông Nam Á cũng có dấu hiệu là ảnh dựng bằng AI chứ không phải tư liệu thực nghiệm.

Na Uy đã phát minh ra 'băng nhân tạo' cứu hải cẩu ở Bắc Cực?

Mạng xã hội gần đây lan truyền tin các kỹ sư Na Uy đã tạo ra “băng nhân tạo” giúp hải cẩu sinh tồn trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Tuy nhiên thông tin chưa được giới khoa học xác nhận cũng như hình ảnh bị nghi là sản phẩm của AI.