Trong bối cảnh nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân e dè, né tránh, sợ trách nhiệm, việc Đại học Quốc gia TP.HCM sẵn sàng chịu trách nhiệm đáng được ủng hộ.

Giao quyền cho Đại học Quốc gia TP.HCM đồng nghĩa với việc để đơn vị này chủ động đẩy nhanh tiến độ, thủ tục phê chuẩn điều chỉnh quy hoạch chi tiết. Bước đi này cần thiết để các công trình hạ tầng trong khu đô thị sớm được đầu tư hoàn chỉnh.

Điều quan trọng hơn là giống như chủ nhà trước khi xây dựng, hơn ai hết chủ nhân khu đô thị sẽ hiểu nhất nhu cầu cần thiết của các công trình phục vụ cho các công năng sử dụng trong không gian đô thị.

Cũng chính vì vậy họ sẽ quy hoạch bố trí các công trình, không gian sao cho hợp lý, tiện dụng, phù hợp nhất cho các chức năng đa dụng của một khu đô thị đại học hiện đại.

Sự loay hoay 30 năm qua trong việc đầu tư hạ tầng khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HCM một phần xuất phát từ sự chưa mạnh mẽ trao và nhận trách nhiệm về quy hoạch.

Một quyết sách mạnh mẽ phân quyền và một trách nhiệm, thái độ sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm, dám làm, dám quyết mới đủ để hạ tầng khu đô thị "trở mình" đầu tư khang trang, hiện đại.

Hướng đến phân cấp, phân quyền cho địa phương, đơn vị trực tiếp quản lý, đầu tư dự án là chủ trương hết sức cần thiết để xóa bỏ cơ chế "xin - cho", nhiêu khê thủ tục qua nhiều tầng nấc, đơn vị.

Trước năm 2012, các doanh nghiệp khi muốn đầu tư dự án cao tầng sẽ tự chịu trách nhiệm thẩm định về thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật...

Cần thiết chủ đầu tư có thể thuê các đơn vị tư vấn có chức năng kiểm định, giám định chất lượng tham gia vào việc thẩm định này. Cơ quan quản lý nhà nước chỉ việc hậu kiểm khi công trình xây dựng xong.

Tuy nhiên, từ sự lo lắng buông lỏng, luật sau năm 2012 quy định để cơ quan nhà nước tham gia ngay từ đầu vào khâu thẩm định các thiết kế (cơ sở và kỹ thuật). Thời gian thực hiện các bước thủ tục từ đó cũng khó khăn hơn.

Luật mới sửa đổi đã cắt giảm để cơ quan nhà nước chỉ thẩm định thiết kế cơ sở (thẩm định nghiên cứu báo cáo kết quả khả thi), nhưng chủ đầu tư hiện vẫn gặp nhiều khó khăn. Trao sự chủ động thẩm duyệt về cho các địa phương, chủ đầu tư như luật cũ.

Tại buổi làm việc ở TP.HCM vừa qua (ngày 5-10), Chủ tịch Quốc hội và các phó chủ tịch Quốc hội lại đề nghị cần thay đổi tư duy và cách làm, không để TP.HCM (vai trò địa phương) phải đeo bám, chạy ra xin ý kiến bộ ngành; ngược lại bộ, ngành phải chủ động thường xuyên đi vào hỗ trợ, lắng nghe ý kiến để chủ động tháo gỡ cho TP.HCM.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm khi phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 10 (tháng 9-2024) cũng nêu rõ tinh thần để địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trong nhiều buổi làm việc cũng nhấn mạnh tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để tránh chuyện bất cứ việc gì cấp dưới cũng lên xin cấp trên, vấn đề nhỏ cũng phải trình cấp trung ương quyết.

Phân cấp, phân quyền triệt để không để bộ, ngành sa đà vào các công việc giải quyết thủ tục hành chính cụ thể cũng nhằm để chặt đứt môi trường xin - cho dễ phát sinh tiêu cực.

Cũng đầu tư dự án công, 9 tháng đầu năm 2024, quận Bình Tân giải ngân vốn đầu tư công đạt trên 75%, trong khi nhiều quận, đơn vị khác giải ngân ì ạch, kéo theo giải ngân chung TP.HCM rất thấp.

Cũng thi hành Luật Đất đai, có địa phương suôn sẻ, có địa phương phải phát văn bản hỏi cấp trên làm ngưng trệ việc giải quyết thủ tục hành chính.

Từ những hiện tượng trên cho thấy ở góc độ cấp dưới là địa phương và các chủ thể được phân cấp, ủy quyền cũng cần tư duy mạnh dạn chịu trách nhiệm, dám làm, dám quyết.

Tư duy đụng gì vướng cũng hỏi, cũng xin ý kiến lên cấp trên cần được phá bỏ. Cấp trên mạnh dạn phân cấp phân quyền triệt để, cấp dưới mạnh dạn nhận lãnh, dám quyết, dám làm, thủ tục nhờ vậy mới hanh thông, suôn chạy.

Lãnh đạo đưa ra chỉ đạo miệng, khi sai phạm ai chịu trách nhiệm?

Bộ Nội vụ đã trả lời cử tri nêu việc nếu chỉ đạo của lãnh đạo với cán bộ là lời nói, không có bút tích, chứng minh, khi xảy ra sai phạm ai sẽ chịu trách nhiệm?