Góp ý về nội dung liên quan tới tháo gỡ các công trình xây dựng, đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Ninh) chỉ ra với quy định “công trình có nguy cơ sụp đổ ảnh hưởng đến cộng đồng và công trình lân cận”, tức là chỉ xử lý tình huống “có nguy cơ sụp đổ” mang tính khẩn cấp.

Cần tạo hành lang pháp lý chủ động di dời người dân khỏi chung cư cũ

Song theo đại biểu, trên thực tế ở các thành phố lớn hiện nay, có rất nhiều chung cư cũ, nhà tập thể cũ đã hết niên hạn, xuống cấp trầm trọng, là những "quả bom nổ chậm" nhưng chưa đủ cơ sở pháp lý để phá dỡ bắt buộc nếu chủ sở hữu không đồng thuận.

Vì vậy đại biểu Tuấn đề nghị bổ sung trường hợp công trình hết niên hạn sử dụng theo thiết kế hoặc kết luận kiểm định chất lượng cho thấy công trình không còn khả năng chịu lực, có nguy cơ sụp đổ nhưng chưa tới mức khẩn cấp.

Việc này nhằm tạo hành lang pháp lý rõ ràng để chính quyền có thể chủ động di dời người dân và phá dỡ, đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân trước khi thảm họa xảy ra.

Trong khi đó đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Phòng) cho rằng cần tiếp tục làm rõ nội hàm, phạm vi điều chỉnh của hoạt động xây dựng, rà soát luật này với các luật liên quan như nhà ở, bất động sản, môi trường, bởi hiện nay đang có thực trạng là có sự mâu thuẫn, chồng chéo giữa các luật.

Việc cấp phép xây dựng để khắc phục chồng chéo, nhưng lại thiếu liên thông dữ liệu giữa các cơ quan, dẫn tới việc yêu cầu hồ sơ trùng lặp như hiện nay. Thực tế có cá nhân phải nộp tới 2 bộ hồ sơ, nên dự thảo luật cần nghiên cứu và thể hiện cho phù hợp.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Yến (TP.HCM), việc sửa đổi cần tiếp cận theo hướng luật khung, giảm bớt quy định chi tiết, giao Chính phủ hướng dẫn bằng nghị định để bảo đảm tính linh hoạt do thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng vẫn còn rườm rà, gây cản trở cho doanh nghiệp và người dân, trong khi sự chồng chéo giữa các luật liên quan vẫn chưa được xử lý triệt để.

Vì vậy việc sửa đổi Luật Xây dựng lần này rất cần thiết để bảo đảm thống nhất hệ thống pháp luật và tạo môi trường đầu tư minh bạch, thông thoáng hơn.

Gỡ vướng mắc thủ tục, tạo điều kiện cho nhà đầu tư

Theo đại biểu Nguyễn Quang Huân (TP.HCM), cách xây dựng luật hiện nay vẫn chưa thể hiện được tinh thần đổi mới khi vẫn nhiều nội dung dài dòng, trùng lặp và thiếu tính cập nhật so với thực tiễn phát triển.

Ví dụ, định nghĩa công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người theo thiết kế chưa sát thực tế.

“Nhiều nhà dân hiện nay xây dựng không có bản thiết kế, chỉ làm theo kinh nghiệm hoặc hướng dẫn miệng của thợ. Nếu hiểu đúng câu chữ thì những công trình đó lại không được xem là công trình xây dựng, điều này là vô lý”, ông Huân nêu ví dụ.

Ông cũng đặt vấn đề cụm từ “tạo thành bởi sức lao động của con người” đã lỗi thời trong bối cảnh công nghệ 4.0.

“Ngày nay, nhiều công trình được thi công bằng robot hoặc công nghệ in 3D, như ở Trung Quốc. Nếu giữ nguyên cách viết này, luật sẽ không bao quát được thực tiễn phát triển của ngành xây dựng”, đại biểu phân tích.

Hay các hành vi bị nghiêm cấm, ông Huân góp ý rằng luật đang liệt kê quá nhiều hành vi nhưng lại thiếu trọng tâm. Theo ông, chỉ cần quy định rõ “cấm xây dựng công trình không có trong quy hoạch” là đủ để đảm bảo tính ràng buộc và trách nhiệm của cơ quan quy hoạch.

Việc đưa hành vi “nhận hối lộ” vào luật này không cần thiết vì đã được điều chỉnh rõ trong Luật Phòng, chống tham nhũng.

Đại biểu đoàn TP.HCM cũng bày tỏ băn khoăn quy định phương án tài chính của dự án đầu tư. Ông cho rằng việc yêu cầu bố trí vốn ngay từ đầu là cứng nhắc, khó khả thi trong trường hợp gặp thiên tai, dịch bệnh hay sự cố bất khả kháng.

“Luật cần tạo điều kiện cho nhà đầu tư, không nên siết chặt bằng những quy định có thể khiến họ vô tình vi phạm,” ông Huân nói.

Ông Huân đề nghị nhiều quy trình kỹ thuật như thủ tục đầu tư, báo cáo nghiên cứu khả thi, trình tự thi công nên để ở cấp nghị định hoặc thông tư, không cần đưa vào luật. Đặc biệt, báo cáo khả thi cần bổ sung đánh giá kinh tế - xã hội và tác động môi trường ngay từ giai đoạn đầu, thay vì đợi đến khi thi công mới xem xét.

“Tư duy làm luật cần đổi mới thật sự. Luật phải ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, dễ thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết 66 và chỉ đạo của Tổng Bí thư. Nếu tiếp tục viết dài dòng, rườm rà như hiện nay, thì rõ ràng cách làm luật của chúng ta vẫn chưa thay đổi”, ông Huân nói.

TP.HCM có chính sách ưu đãi thu hút doanh nghiệp tham gia cải tạo chung cư cũ

HĐND TP.HCM vừa thông qua cơ chế ưu đãi để hỗ trợ chủ đầu tư tham gia cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư tại TP.HCM.