Phóng to

Khủng hoảng nợ châu Âu khiến các thị trường chứng khoán tiếp tục lao đao - Ảnh: AFP

Theo Reuters, trong phiên giao dịch hôm qua 13-12, đồng euro sụt xuống mức thấp nhất trong vòng 10 tuần qua: 1 euro đổi được 1,3160 USD. Nhà kinh tế Masafumi Yamamoto thuộc Ngân hàng Barclay dự báo đồng euro còn tiếp tục giảm trong những tuần tới. Các thị trường chứng khoán châu Á tiếp tục ảm đạm.

Báo Wall Street Journal cho biết sau Standard & Poor’s và Moody’s, lại đến lượt hãng xếp hạng tín dụng Fitch cảnh báo: “Việc EU áp dụng giải pháp từ từ, có nghĩa là khủng hoảng nợ sẽ tiếp tục lan rộng trong năm 2012 và có thể cả các năm sau”.

Nước xa không cứu được lửa gần

Tại Hội nghị thượng đỉnh EU ngày 8 và 9-12, các nhà lãnh đạo châu lục đã đạt thỏa thuận lập “liên minh tài chính”, theo đó các nước khối đồng euro và các thành viên EU tham gia phải giữ mức thâm hụt ngân sách dưới 3% GDP và nợ công dưới 60% GDP. Tuy nhiên, đó là những giải pháp mang tính trung hạn và dài hạn, đòi hỏi nhiều năm nỗ lực.

“Con đường dẫn tới một liên minh tài chính rất dài, và để đến được đó khối đồng euro cần phải sống sót trong những tuần và tháng tới” - báo Washington Post dẫn nhận định của nhà kinh tế Carsten Brzeski thuộc Hãng ING. Các nhà lãnh đạo EU cũng đạt thỏa thuận cung cấp cho Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) 200 tỉ USD để giúp châu Âu chống khủng hoảng. Nhưng chưa ai biết EU sẽ huy động số tiền đó từ đâu.

EU cũng tuyên bố sẽ thành lập quỹ giải cứu Cơ chế ổn định châu Âu (ESM) 650 tỉ USD vào giữa năm 2012. Tuy nhiên con số đó là quá nhỏ để cứu các nền kinh tế lớn như Ý và Tây Ban Nha. Và như giới chuyên gia nhận định nước ở quá xa không thể cứu được lửa gần. Tạp chí Forbes chỉ trích ở thời điểm hiện tại, các giải pháp của EU chẳng có ý nghĩa gì đối với Ý, Tây Ban Nha và Hi Lạp - ba quốc gia đang đối mặt với nguy cơ vỡ nợ.

Trong sáu tháng đầu năm 2012, Ý và Tây Ban Nha sẽ phải trả nợ tới 300 tỉ USD. Wall Street Journal cho biết trong tuần này và đầu tháng 1-2012, chính phủ Tây Ban Nha và Ý sẽ tiếp tục phát hành trái phiếu để huy động thêm hàng tỉ euro. Tuy nhiên, giới quan sát dự báo do giới đầu tư lo ngại, Rome và Madrid sẽ rất khó huy động vốn và càng khó trả nợ khi lãi suất ngày càng cao. Các nước này cần những biện pháp giải cứu khẩn cấp.

Tổng cộng khối đồng euro cần huy động tới hơn 1.000 tỉ USD chỉ riêng trong năm 2012, một con số quá lớn đối với quỹ giải cứu của EU. Hãng tin tài chính Bloomberg bình luận thỏa thuận tài chính mà các nhà lãnh đạo EU đạt được trong hội nghị tuần trước “có thể sẽ giải quyết thành công một cuộc khủng hoảng sau này, nhưng không thể ngăn cản nổi cuộc khủng hoảng hiện tại”.

Cần một khẩu “bazooka”

Washington Post dẫn lời chuyên gia Brzeski thuộc Hãng ING nhận định EU cần một “khẩu bazooka tài chính” để giải cứu các nước khối đồng euro đang chìm trong nợ hoặc ít nhất là giải tỏa áp lực của thị trường. Đó là kịch bản mà nhiều nước châu lục đã đề xuất: Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) in tiền và ồ ạt thu mua trái phiếu chính phủ của các nước khối đồng euro, và bằng cách này giảm lãi suất trái phiếu, giúp các nước đang có nguy cơ vỡ nợ dễ dàng tiếp cận thị trường vốn hơn.

Báo New York Times dẫn lời nhà kinh tế Holger Schmieding của Ngân hàng Behrenberg ở London ước tính có khoảng 70% khả năng khủng hoảng nợ sẽ bùng nổ, phá vỡ khối đồng euro, trừ phi ECB hành động mạnh tay.

“Khủng hoảng sẽ trở nên tồi tệ hơn nhiều trong tháng 1-2012 nếu ECB không có động tĩnh gì”. Nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới khác cũng đã liên tục kêu gọi ECB sớm mạnh tay mua trái phiếu châu Âu và phát hành trái phiếu chung (để các nền kinh tế mạnh như Đức “bảo lãnh” cho các nền kinh tế ốm yếu) nhằm ngăn chặn khủng hoảng lan rộng.

Thế nhưng, Đức vẫn phản đối ý tưởng phát hành trái phiếu chung. ECB cũng chưa cho thấy dấu hiệu sẵn sàng mua ồ ạt trái phiếu các nước khối đồng euro.