Thủ tục đơn giản, tránh gây phiền hà

Theo Bộ Công an, trừ điểm bằng lái là biện pháp quản lý nhà nước, không phải hình thức xử phạt vi phạm hành chính. Chính phủ sẽ ban hành quy định về trình tự, thủ tục thực hiện trừ điểm, phục hồi bằng lái. Sẽ có quy định cụ thể các hành vi vi phạm nghiêm trọng, nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao, người vi phạm sẽ bị trừ điểm bằng lái, mức trừ điểm cụ thể trong một lần vi phạm, đảm bảo không trùng với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính.

Thủ tục trừ điểm, phục hồi điểm sẽ đơn giản, tránh phiền hà cho người vi phạm, theo hướng ứng dụng số hóa hệ thống cơ sở dữ liệu xử lý về sát hạch, cấp bằng lái. Khi có quyết định xử phạt, người lái xe sẽ nhận được thông báo của cơ quan chức năng về việc bằng lái bị trừ điểm. Sau đó, hệ thống cơ sở dữ liệu tự động trừ điểm.

Quy trình này không có sự tiếp xúc giữa người có thẩm quyền xử phạt và người vi phạm, nên không phát sinh tiêu cực. Sau một năm kể từ lần trừ điểm gần nhất nếu còn điểm hệ thống sẽ tự động phục hồi điểm cho người lái xe.

Có nơi trừ điểm, có nơi cộng điểm

Ở Pháp, mỗi tài xế có tổng cộng 12 điểm trên bằng lái trong thời hạn 3 năm. Sử dụng rượu hoặc chất kích thích khi lái xe có thể bị trừ 6 điểm, chạy không đúng tốc độ bị trừ 1-6 điểm, chạy xe hai bánh không đội nón bảo hiểm bị trừ 3 điểm... Nếu phạm nhiều lỗi cùng lúc, có thể bị trừ tới 8 điểm.

Canada không trừ điểm mà cộng điểm cho tài xế tùy theo hành vi phạm luật. Lỗi càng nặng càng bị cộng nhiều điểm: cộng 7 điểm nếu bỏ trốn sau khi gây tai nạn hoặc không dừng xe theo yêu cầu của cảnh sát, cộng 6 điểm nếu đua xe, cộng 3 điểm nếu thấy tai nạn mà không báo, cộng 2 điểm lỗi không hạ đèn pha... Từ 0 điểm ban đầu, sau hai năm, tài xế nào có 6-8 điểm sẽ bị gửi thư cảnh cáo, 9-14 điểm sẽ nhận thư cảnh cáo lần 2, 15 điểm trở lên sẽ bị đình chỉ giấy phép lái xe trong 30 ngày.

Thái Lan mới áp dụng hình thức trừ điểm từ năm 2023, mỗi tài xế có 12 điểm thường niên. Các lỗi như chạy quá tốc độ, không đội nón bảo hiểm, sử dụng điện thoại di động khi lái xe, không thắt dây an toàn hoặc không dừng xe cho người đi bộ qua đường sẽ bị trừ 1 điểm. Mức điểm trừ cao nhất là 4 điểm áp dụng trong trường hợp đua xe hoặc lái xe khi say rượu, sử dụng ma túy.

Lái xe mất hết điểm trong vòng một năm sẽ bị tước giấy phép 90 ngày. Tài xế lái xe trong thời gian bị đình chỉ sẽ chịu phạt 3 tháng tù giam và/hoặc phạt tiền lên tới 10.000 baht (khoảng 6,8 triệu đồng). Điểm tự động khôi phục sau một năm. Lái xe đang bị 0 điểm chỉ được khôi phục sau khi học lại khóa đào tạo vận tải đường bộ.

Tiêu xài điểm phải thật tiết kiệm

Tôi ủng hộ đề xuất của Bộ Công an về việc trừ điểm trong giấy phép lái xe (bằng lái), đối với người vi phạm Luật Giao thông đường bộ, góp phần nâng cao văn hóa giao thông. Có thể ví chuyện tạm cấp 12 điểm cho mỗi bằng lái như nạp tạm ứng một ít tiền vào tài khoản của người lái xe. Chủ nhân phải biết "tiêu tiền" thật tiết kiệm, nếu bị trừ hết phải đăng ký kiểm tra để cấp lại bằng. Không có chuyện thoải mái xài vĩnh viễn dù năm lần bảy lượt bị xử phạt.

Đây sẽ là chế tài kèm theo, cùng hợp sức với các biện pháp xử lý vi phạm trong nỗ lực giữ gìn trật tự an toàn giao thông. Thượng tôn pháp luật chính là bí quyết để không bị trừ điểm.

Dư luận vốn bức xúc với tình trạng một số tài xế ô tô vi phạm tốc độ hàng ngàn lần mỗi ngày vẫn chưa bị xử lý đến nơi đến chốn. Nhiều người lái xe máy vi phạm luật nhưng chây ỳ không nộp phạt nguội. Tăng thêm tính nghiêm minh của pháp luật bằng việc trừ điểm bằng lái sẽ giúp tăng hiệu quả phòng ngừa bởi người vi phạm có thể trốn đóng phạt nhưng không thể né việc bị trừ điểm.

Khi trừ điểm cần gửi tin nhắn cho người vi phạm biết, gửi thông báo đồng thời với kết quả xử phạt về cơ quan, đơn vị công tác.

Có phạt thì cũng nên có thưởng. Với những tài xế từ 5 năm liền không vi phạm Luật Giao thông đường bộ, nên nghiên cứu tặng điểm thưởng phù hợp, nhằm khuyến khích người dân không ngừng nâng cao ý thức chấp hành pháp luật.

Bạn đọc NGUYỄN THANH BÌNH