Công nhân tháo dỡ trạm thu phí BOT An Phú trên đường ĐT743 - Ảnh: XUÂN AN

Với quyết định táo bạo này, trạm thu phí An Phú (đường ĐT743) bị xóa sổ, còn dự án đường Tân Vạn - Mỹ Phước - Bàu Bàng, đường ĐT746, ĐT747B sẽ không thu phí khi đưa vào hoạt động.

Mua lại trạm thu phí

Hơn 10 ngày nay, giới tài xế đi qua đường ĐT743 - một trong những tuyến đường sầm uất xe tải, xe container nhất của tỉnh Bình Dương - không khỏi vui mừng khi trạm thu phí An Phú dừng hoạt động.

Ông Trần Thanh Liêm - chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương - cho biết tỉnh quyết định mua lại trạm thu phí này để giao cho Tổng công ty Becamex IDC (trực thuộc UBND tỉnh) nâng cấp, mở rộng tuyến đường mà không thu phí.

Một cán bộ dù không tiết lộ giá trị của việc mua lại trạm thu phí An Phú nhưng cho biết với việc ngừng thu phí, chủ đầu tư sẽ phải “hi sinh” khoản thu không nhỏ.

Đây là tuyến đường nối các khu công nghiệp, cảng rất lớn như VSIP 1, ICD Tân Cảng Sóng Thần... tới TP.HCM với hàng ngàn lượt xe qua lại mỗi ngày.

Ông Nguyễn Văn Hùng - tổng giám đốc Becamex IDC - cho biết ngay sau khi tiếp nhận mặt bằng sẽ tiến hành mở rộng đường ĐT743 lên sáu làn xe. Trước mắt, giai đoạn 1 sẽ mở rộng từ cầu vượt Sóng Thần (giao với quốc lộ 1) tới công viên Tân Đông Hiệp.

Giai đoạn 2 sẽ tiếp tục mở rộng từ Tân Đông Hiệp tới ngã tư Miếu Ông Cù, đồng thời xây cầu vượt tại các nút giao đông xe như ngã sáu An Phú, ngã tư 550 và nút giao Sóng Thần. Tổng chiều dài dự án là 12,3km, vốn đầu tư lên tới 1.330 tỉ đồng (chỉ tính riêng giá trị xây lắp).

Không lập trạm dù doanh nghiệp bỏ tiền đầu tư

Cùng với việc tiếp nhận và mở rộng đường ĐT743, UBND tỉnh Bình Dương cũng giao Becamex IDC đầu tư nhiều tuyến đường khác với quy mô lên tới hàng ngàn tỉ đồng.

Cụ thể: đường Tân Vạn - Mỹ Phước - Bàu Bàng có tổng chiều dài hơn 64km, là trục đường kết nối quan trọng không chỉ của Bình Dương mà cả khu vực Đông Nam bộ.

Khi hoàn thành, tuyến đường này sẽ nối quốc lộ 1, quốc lộ 1K và đường Hồ Chí Minh. Chỉ tính riêng giá trị xây dựng của tuyến đường này lên tới gần 4.000 tỉ đồng.

Hai tuyến đường ĐT746, ĐT747B cũng đang được xây dựng với quy mô sáu làn xe, chi phí khoảng 700 tỉ đồng/tuyến.

Đây là các tuyến đường không chỉ kết nối vùng thị xã Tân Uyên với trung tâm tỉnh Bình Dương mà còn giúp các xe từ Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai đi qua để tới Bình Phước và các tỉnh Tây nguyên nhanh chóng hơn.

Lúc đầu, UBND tỉnh Bình Dương chủ trương thực hiện dự án hai tuyến đường này bằng hình thức BOT để chủ đầu tư có nguồn thu hồi vốn. Nhưng khi đường gần hoàn thành thì lãnh đạo tỉnh Bình Dương quyết định không thu phí, trong bối cảnh xã hội đang ngao ngán bởi quá nhiều trạm thu phí.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Thanh Liêm cho biết đang nghiên cứu để lựa chọn những giải pháp huy động từ các nguồn vốn bên ngoài ngân sách để đầu tư.

Ngoài các tuyến đường không thu phí, còn nhiều dự án mới phải xây dựng như các công trình tạo lực Bắc Tân Uyên - Phú Giáo - Bàu Bàng, đường Thủ Biên - Đất Cuốc, cầu Bạch Đằng 2... cũng đang nghiên cứu áp dụng theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Đường Tân Vạn - Mỹ Phước - Bàu Bàng đoạn giao với quốc lộ 1K (thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương) đang được hoàn thành để kết nối với TP.HCM và Đồng Nai. Đây là tuyến đường chủ trương không thu phí theo hình thức BOT - Ảnh: XUÂN AN

Tiền đâu?

Vậy chi phí xây dựng đường lên tới hàng ngàn tỉ đồng sẽ được lấy từ nguồn nào để bù đắp? Văn bản của UBND tỉnh cho biết các tuyến đường Tân Vạn - Mỹ Phước - Bàu Bàng, ĐT746, ĐT747B sẽ được coi như các “công trình tạo lực” của thành phố mới Bình Dương.

Chi phí làm đường sẽ được hạch toán vào giá thành của dự án thành phố mới.

Theo một cán bộ am hiểu tài chính, khi phát triển một khu công nghiệp hoặc khu đô thị thì chủ đầu tư phải thực hiện các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước như tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp... Nếu tính chi phí làm đường vào giá thành thì khi nộp thuế, doanh nghiệp sẽ được giảm số thuế phải nộp.

Ngoài ra, khi Becamex IDC làm đường thì chính các khu công nghiệp, đô thị mà doanh nghiệp đầu tư cũng sẽ phát triển. Khi đó, doanh nghiệp sẽ có nguồn thu nhiều hơn để gián tiếp thu hồi được vốn của dự án làm đường.

Ông Trần Văn Nam - bí thư Tỉnh ủy Bình Dương - cho biết nếu không cho lập trạm thu phí sẽ mất một nguồn thu đáng kể, nhưng về lâu dài việc giảm bớt trạm thu phí sẽ giảm giá thành cho doanh nghiệp, tăng sức cạnh tranh để thu hút các nhà đầu tư vào các dự án khu công nghiệp, đô thị.

Khi đó hiệu quả kinh tế - xã hội sẽ nhiều hơn việc thu tiền từ một vài trạm thu phí.