Dư luận đặt câu hỏi liệu người lái xe có phải bồi thường thiệt hại khi tông trúng súc vật nuôi (trâu, bò, chó, mèo...) trên đường giao thông hay không? Trách nhiệm của chủ gia súc khi chăn thả trên đường gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông ra sao?

Tài xế bồi thường 305 triệu đồng, nhận số bò chết

Ngày 23-8, ông Nguyễn Công Sơn, chủ tịch UBND xã Ia Phí, tỉnh Gia Lai, xác nhận ông Trương Quang Cường (39 tuổi), trú xã Ia Chim (tỉnh Quảng Ngãi), đã trả tiền bồi thường cho các chủ bò bị xe tải ông này lái tông chết.

Tài xế Cường đã bồi thường 305 triệu đồng cho hộ ông Rơ Chăm Meoh và Rơ Chăm Léo, trú xã Ia Phí, vì xe tải mất lái tông chết 17 con bò của các hộ này khi đang lùa đi trên đường liên xã Ia Phí - Ia Chim chiều 21-8. Đối với số bò bị chết, sau khi bồi thường, tài xế Cường đã gọi lò mổ tới bán thịt để gỡ bớt thiệt hại.

Thiếu tá Bùi Văn Việt, phó trưởng Công an xã Ia Phí, thông tin sau khi thỏa thuận dân sự xong, các bên đã ký biên bản cam kết không khiếu nại, khiếu kiện về vụ việc. 

Trước tình trạng bà con có thói quen chăn thả trâu bò trên đường gây ảnh hưởng tới trật tự an toàn giao thông, Công an xã Ia Phí đã kiến nghị chính quyền xã và các ngành chức năng, ban nhân dân thôn tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định về chăn thả rông trâu bò trên đường.

Nói về vụ việc này, lãnh đạo xã Ia Phí cho rằng việc chăn thả rông trâu bò là thói quen chăn nuôi của đồng bào vùng núi từ xưa tới nay. Sau mỗi mùa mưa, trên vùng đồi núi, đồng cỏ mọc lại tươi tốt là bà con lại chăn thả trâu bò đi kiếm ăn. 

Trên thực tế việc cấm chăn thả gia súc hay có lối đi riêng cho trâu bò để không đi vào đường giao thông là gần như bất khả thi.

Không riêng vụ việc trên, tại Tây Nguyên và các vùng nông thôn, tình trạng nông dân thả rông, chăn trâu bò đi vào đường giao thông rất phổ biến. Trên các tuyến quốc lộ 25, quốc lộ 14 và các tỉnh lộ, đường liên xã... qua Tây Nguyên, cảnh tượng người dân lùa đàn bò hàng trăm con đi trên đường khá dễ bắt gặp, gây nguy hiểm cho xe cộ đi đường.

Chăn thả trâu bò trên đường giao thông là lỗi của chủ nuôi

Nhìn vụ việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Hoàng Trần Ngọc Anh, Đoàn luật sư Đà Nẵng, cho hay Luật Giao thông đường bộ đã quy định "Không được điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi vào làn đường dành cho xe cơ giới" và "Không được thả vật nuôi trên đường bộ".

Do đó hành vi cho trâu bò đi trên đường không bảo đảm an toàn giao thông là vi phạm pháp luật. Người vi phạm có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, bồi thường thiệt hại tùy mức độ.

Nếu được xác định vi phạm hành chính, chủ nuôi có thể bị xử phạt theo nghị định 168/2024 hoặc nghị định 144/2021 của Chính phủ với mức phạt tối đa 2 triệu đồng. Nếu hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng dẫn tới chết người, chủ nuôi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về "tội vô ý làm chết người" và phải bồi thường thiệt hại dân sự.

Mặt khác, Bộ luật Dân sự cũng quy định khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường. Và người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại. Do đó trong vụ việc trên, nếu chủ bò cũng có lỗi dẫn tới đàn bò bị xe tải tông chết thì sẽ không được bồi thường.

Đối với tài xế, Luật Giao thông đường bộ cũng quy định "Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ phải quan sát, giảm tốc độ hoặc dừng lại để bảo đảm an toàn trong trường hợp có vật nuôi đi trên đường hoặc chăn thả ở ven đường".

Bởi vậy nếu lái xe tải có lỗi dẫn đến đàn bò bị tông chết hoặc vi phạm quy định giao thông thì lúc này cả hai bên đều có lỗi và đây là bồi thường trong trường hợp lỗi hỗn hợp từ cả hai phía. Ngược lại nếu lái xe đúng pháp luật và thiệt hại phát sinh hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại hoặc thiệt hại phát sinh do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan như xe tải bị mất phanh và tông vào đàn bò thì tài xế không phải bồi thường thiệt hại theo quy định. Trong trường hợp này, chủ sở hữu đàn bò phải tự chịu trách nhiệm đối với các thiệt hại xảy ra.

Luật sư Nguyễn Trọng Dần (Đoàn luật sư TP.HCM):

Thả gia súc trên đường, chủ gia súc có thể bị phạt

Theo điều 32 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có hiệu lực từ ngày 1-1-2025, người điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, lái xe vật nuôi kéo đi trên đường bộ phải cho vật nuôi đi sát mép đường bên phải; trường hợp cần cho vật nuôi đi ngang qua đường thì phải quan sát và chỉ được đi qua đường khi có đủ điều kiện an toàn; không được gây cản trở cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ khác, Không được điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, lái xe vật nuôi kéo đi vào làn đường dành cho xe cơ giới, không được thả vật nuôi trên đường bộ.

Chủ sở hữu hoặc người đang chiếm hữu, sử dụng vật nuôi có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý hình sự, tùy theo mức độ vi phạm.

Với hành vi điều khiển, dẫn dắt vật nuôi đi không đúng phần đường quy định, đi vào đường cấm, khu vực cấm, đi vào phần đường của xe cơ giới, người điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo vi phạm có thể bị xử phạt từ 400.000 đến 600.000 đồng theo điểm c khoản 2 điều 11 nghị định 168/2024.

Nếu để vật nuôi gây chết người trong điều kiện có lỗi vô ý, chủ sở hữu hoặc người đang chiếm hữu, sử dụng có thể bị xử lý về tội vô ý làm chết người (điều 128 Bộ luật Hình sự 2015) có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù đến 10 năm.

Theo điều 603 Bộ luật Dân sự 2015, chủ sở hữu hoặc người đang chiếm hữu, sử dụng vật nuôi phải bồi thường mọi thiệt hại do vật nuôi gây ra, trừ các trường hợp bất khả kháng, hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, hoặc do người thứ ba gây ra (khi đó có thể bồi thường liên đới).

Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM):

Chỉ khi ý thức cộng đồng thay đổi mới chấm dứt tình trạng "bò đi lạc"

Vụ gia súc đi lạc vào đường giao thông, gây tai nạn là lời nhắc nhở thực tế rằng việc thả rông gia súc trên đường giao thông tiềm ẩn hậu quả cực kỳ nguy hiểm và là hành vi vi phạm pháp luật.

Một con bò có thể làm tê liệt hầm Thủ Thiêm, hàng chục con bò va chạm với ô tô khiến người lái xe phải bồi thường số tiền lớn - những hậu quả này không thể viện cớ "tập quán" để bao biện.

Pháp luật đã có quy định đầy đủ như chế tài xử phạt đã tăng với nghị định 168/2024, quy định bồi thường thiệt hại theo Bộ luật Dân sự, chế tài hình sự theo Bộ luật Hình sự nhưng nếu người dân không thay đổi ý thức, coi quản lý vật nuôi là trách nhiệm pháp lý bắt buộc thì những vụ việc đau lòng sẽ còn tiếp diễn.

Chính quyền địa phương phải tăng cường tuyên truyền, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; buộc người chăn nuôi ký cam kết quản lý đàn vật nuôi và coi đây là nghĩa vụ bắt buộc. Chỉ khi ý thức cộng đồng thay đổi và pháp luật được thực thi thực chất, chúng ta mới chấm dứt được những nguy cơ từ những "con bò đi lạc" và bảo đảm an toàn cho xã hội.

Xe tải mất thắng tông chết 18 con bò, đền hơn 300 triệu

Tài xế lái xe tải bị mất thắng tông chết 18 con bò của người dân tại tỉnh Gia Lai, rồi thỏa thuận bồi thường hơn 300 triệu đồng.