Tổng thống Donald Trump và phu nhân đến London ngày 3-6 - Ảnh: Reuters

Trong ba ngày tại Anh, ông Trump dự kiến dùng bữa trưa và bữa tối với Nữ hoàng Anh Elizabeth II, uống trà với Thái tử Charles, hội đàm với Thủ tướng Theresa May, dự lễ kỷ niệm 75 năm ngày D-Day và tới thăm tu viện Westminster.

Khuyên Anh không trả phí "ly dị"

Theo giới phân tích, chuyến thăm của ông Trump đặt ra những câu hỏi lớn về mối quan hệ tay ba giữa Mỹ, Anh và EU, khi trước nay London luôn đóng vai trò cầu nối giữa Mỹ và châu Âu. Trước chuyến thăm, tổng thống Mỹ đã khẳng định Brexit (Anh rời Liên minh châu Âu - EU) sẽ đưa Anh xích lại gần Mỹ hơn.

Trước chuyến thăm, ông chủ Nhà Trắng đã thể hiện rõ thông điệp với London. Trả lời trên tờ Sunday Times của Anh trước chuyến thăm, ông Trump cho rằng Anh không nên trả phí 49 tỉ USD "ly dị" với EU, và rời đi nếu không đạt được thỏa thuận với Brussels.

Tuyên bố như vỗ vào mặt thủ tướng sắp từ nhiệm Theresa May, người đã liều cả sự nghiệp để thúc đẩy thỏa thuận Brexit. Lần này, ông Trump đến Anh trong bối cảnh bà May chuẩn bị từ chức, để lại di sản Brexit đầy rối ren cho chính quyền kế nhiệm, và mối quan hệ giữa hai nước đang bất đồng liên quan đến tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc. 

"Tổng thống Trump nhìn xa hơn chính quyền của bà May, tôi nghĩ thông điệp của ông ấy nhắm vào chính quyền tiếp theo của Anh" - CNN dẫn lời Nile Gardiner, giám đốc Trung tâm tự do Margaret Thatcher thuộc Viện Nghiên cứu Heritage Foundation.

Cựu ngoại trưởng Anh Boris Johnson, một ứng viên thủ tướng tiềm năng được ông Trump ủng hộ, cũng nhiều lần thể hiện quan điểm về một nước Anh độc lập. Ông thậm chí cho rằng London có thể tham gia ủng hộ Mỹ trong việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran. 

Theo giới phân tích, trong cuộc gặp với thủ tướng Anh, Tổng thống Trump có thể sẽ gây sức ép yêu cầu London không cho phép tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc tham gia xây dựng mạng lưới 5G.

"Trong các cuộc thảo luận về việc tăng cường liên kết với Mỹ và các thị trường trong tương lai, nhiều thành viên Chính phủ Anh sẽ kêu gọi thận trọng về việc để cây cầu bắc qua châu Âu bị phá hủy, và chế giễu đề xuất của Trump rằng một thỏa thuận thương mại của Mỹ có thể bù đắp cho mất đi thị trường châu Âu. 

Nhưng trong vài ngày tới, Đảng Bảo thủ sẽ bị quyến rũ bởi những lời đường mật của ông Trump rót vào tai họ" - tờ Guardian bình luận.

Củng cố đồng minh

Rời Anh, ông Trump dự kiến tiếp tục đến Ireland và Pháp. Một trong những trọng tâm trong chuyến thăm là tham dự lễ kỷ niệm 75 năm ngày D-Day 6-6 (cuộc đổ bộ của quân đội khối Đồng minh vào các bãi biển vùng Normandie trong Thế chiến II). Sự kiện sẽ bắt đầu tại Portsmouth, Anh và tiếp đến là tại Normandy, Pháp để tôn vinh những hi sinh và sự đoàn kết của liên minh. 

Nhưng nhiều người ở cả hai bờ Đại Tây Dương đều lo lắng về sự có mặt của Trump, nhà lãnh đạo đã thể hiện rõ những quan điểm khó chịu.

Tổng thống Mỹ đã chỉ trích gay gắt chi tiêu quân sự và thương mại với các nền dân chủ phương Tây. Trong một chuyến thăm Brussels vào mùa hè năm 2018, ông đã chọc xoáy các nhà lãnh đạo NATO về ngân sách quốc phòng châu Âu và khiến các đồng minh hốt hoảng, khi có tin đồn rằng ông đang cân nhắc rút khỏi liên minh được hình thành sau Thế chiến II.

"Tôi hi vọng đây sẽ là trải nghiệm mạnh mẽ để Tổng thống Trump hiểu về sức mạnh của liên minh và tại sao thế hệ vĩ đại nhất lập ra NATO. Nếu ông ấy lại nêu các vấn đề như chi tiêu quân sự của châu Âu hay móc mỉa NATO, nó cũng đấm vào an ninh quốc gia Mỹ và tôi không tưởng tượng được một tổng chỉ huy Mỹ sẽ làm điều đó" - ABC News dẫn lời Heather Conley, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế, nhận định.

Nữ hoàng Anh tán tụng quan hệ Anh - Mỹ, Tổng thống Trump tán tụng Nữ hoàng

TTO – Nữ hoàng Anh Elizabeth II ngày 3-5 tuyên bố bà tin tưởng giá trị và lợi ích chung sẽ tiếp tục gắn kết Anh và Mỹ. Lãnh đạo Anh và Mỹ cùng chờ đợi thỏa thuận thương mại chung.