Một thanh niên cầm được quả phết cố gắng thoát khỏi đám đông và rơi vào vũng nước - Ảnh: Nguyễn Khánh

Năm nào cũng thế, sau tết cổ truyền là hàng loạt lễ hội được tổ chức. Nhưng thay bằng hình ảnh những lễ hội bình dị, ấm áp thì lễ hội ở nước ta cứ “sôi lên sùng sục”.

Từ hình ảnh đổ nhau đến chùa chiền, miếu mạo để cầu xin thánh thần phù hộ đến hình ảnh những tờ tiền được nhét đầy tay Phật và đỉnh điểm là sẵn sàng đánh nhau đến gục để tranh “lộc thánh” ở lễ hội phết Hiền Quan, tỉnh Phú Thọ trên báo Tuổi Trẻ. Tất cả đang làm nên một bức tranh nhốn nháo và hình ảnh một bộ phận người Việt yếu đuối khi chỉ biết dựa vào “lộc thánh” làm niềm tin dẫn lối.

Lễ hội là một phần cuộc sống văn hóa của dân tộc, đó là tấm gương phản chiếu thái độ sống của dân tộc đó.

Người Việt đi lễ thành từng “hội”. Và trước khi đi họ đã nhẩm tính cầu đủ thứ từ cầu an, cầu lộc, cầu duyên, cầu tình đến "cầu nhiều thứ khó nói ra”.

Hàng triệu con người Việt đang bỏ thời gian, công việc để đến chốn linh thiêng với tâm lý vội vàng, sợ sệt, và cả tâm lý sẵn sàng tranh cướp. Tiền cũng từ đây mà thất thoát về với cát bụi chỉ để nuôi dưỡng những niềm tin mơ hồ.

“Lộc thánh” trở thành thứ dẫn lối đưa đường, “lộc thánh” biến những người trần mắt thịt sẵn sàng bát nháo, sẵn sàng tranh cướp đến bất tỉnh. “Lộc thánh” biến những lễ hội trở thành chốn bao hỉ, nộ, ái, ố. “Lộc thánh” khiến người hoan hỉ vì cướp được, người suýt mất mạng.

Có lẽ những người tham gia tranh “lộc thánh” ở các lễ hội biết rằng cái mà họ đang tranh giành là một miếng vải có ấn, một bông hoa tre, củ trẻ được sơn đỏ… do một người trần mắt thịt khác làm nên.

Những “lộc thánh” đã được thêu dệt tạo nên những ảo ảnh đến độ ai cũng tin đó là vật linh thiêng có được sẽ may mắn. May mắn đâu chưa thấy, chỉ thấy một đám đông đang sẵn sàng bán cả mạng sống để có “lộc thánh”.

Năm nào cũng thế, đến mùa lễ hội là báo chí lại phanh phui bao thói hư tật xấu của người Việt. Nào hối hả tranh giành, nào chen chúc xô xát, nào chặt chém lừa lọc, rồi chửi bới, cay cú, máu me… tất cả làm nên trạng thái lễ hội của ta.

Và, với những gì đã và đang diễn ra, đang cho thấy một bộ phận không nhỏ người Việt phải “vịn tay” thánh thần mà đi!