Những ngày qua, người hâm mộ nhóm nhạc BTS kỷ niệm 10 năm thành lập ban nhạc này và chính quyền Seoul còn tạo ra một tấm bản đồ đánh dấu 13 địa điểm nổi bật gắn liền với sự nghiệp của BTS.

Trong khi đó, nếu tra cứu Wikipedia hạng mục K-pop của năm 2013, ta sẽ tìm được một danh sách các nhóm nhạc ra đời cùng năm với BTS mà nay đã không còn hoạt động.

"Chết yểu" và khắc nghiệt

Cụ thể, ít nhất theo ghi nhận của Wikipedia (những nhóm thậm chí không được liệt kê trên Wikipedia hẳn là có tầm ảnh hưởng còn nhỏ hơn), có 24 nhóm nhạc Hàn Quốc được các công ty giải trí thành lập trong năm đó, nhưng hiện nay chỉ còn sáu nhóm vẫn đang hoạt động.

Nghĩa là 75% các nhóm nhạc khác đã tan rã, nhiều nhóm chỉ hoạt động dưới năm năm, thậm chí chết yểu sau một năm vì thua lỗ.

Điều tương tự xảy ra với K-pop vào năm 2016, năm khai sinh của Blackpink, một niềm tự hào khác của K-pop.

Chỉ còn 50% số các nhóm nhạc ra đời cùng năm với Blackpink còn tồn tại, nhưng ta không biết trong vòng ba năm tới Blackpink tròn 10 tuổi thì còn bao nhiêu trong số đó vẫn trụ lại.

Sự kiện kỷ niệm 10 năm hoành tráng của BTS vì vậy cũng là dịp để ta hình dung rõ ràng hơn về một nền công nghiệp âm nhạc khắc nghiệt với vòng đời sản phẩm chớp nhoáng, và bản thân việc BTS vẫn ở đó sau một thập niên, vẫn hứa hẹn về những hoạt động tương lai dù đang tạm nghỉ, đã là một điều đáng khâm phục.

K-pop là một ngành công nghiệp gắn bó với văn hóa thanh xuân và quả thực họ đã thành công sản sinh những biểu tượng rực rỡ của tuổi trẻ thế kỷ 21, không thua gì những huyền thoại thanh xuân như James Dean của thập niên 1950, The Beatles của thập niên 1960 hay Kurt Cobain và Nirvana của thập niên 1990.

Nhưng tuổi trẻ thì chóng qua và một khi đã chọn kinh doanh tuổi trẻ thì nền công nghiệp ấy sẽ có tốc độ thay máu nhân sự chóng mặt.

"Kinh doanh tuổi trẻ" có bền?

Phần lớn các thành viên BTS và Blackpink, những người sinh ra cuối thế hệ Y, đã bắt đầu bước vào tuổi 30 hay ngấp nghé 30, và khi đến khán giả thế hệ Z cũng bắt đầu trưởng thành thì K-pop ngay từ giờ đã phải đón đầu đào tạo một thế hệ thần tượng cho thế hệ Alpha sau đó nữa.

Chẳng hạn năm ngoái, K-pop giới thiệu nhóm nhạc nữ NewJeans với các thành viên sinh năm 2004 - 2006.

NewJeans vừa phát hành đĩa đơn đầu tay Attention đã thành hiện tượng và các thành viên được mời quảng cáo cho những nhãn hàng xa xỉ, điều mà các ngôi sao khác thường phải phấn đấu trong rất nhiều năm để đạt tới.

Hay mới đây, nhóm nhạc Stray Kids với các thành viên sinh năm 1999 - 2000 có album thứ ba ra mắt ở vị trí số 1 bảng xếp hạng Billboard 200 danh giá. 

Album 5-STAR của họ bán được 235.000 bản, con số lớn nhất với một album kể từ sau Midnights của Taylor Swift.

Điều đó cho thấy những tính toán của hệ thống K-pop vẫn đang chuẩn xác, và nỗi lo lắng của giám đốc điều hành HYBE, công ty chủ quản của BTS, rằng: "Tôi sợ một ngày kia, người ta sẽ không còn nghe K-pop nữa", trước mắt chưa có nguy cơ xảy ra.

Họ vẫn đang tạo ra rất nhiều những ngôi sao mới cho thế hệ tiếp theo, nhưng đúng là trước nay họ vẫn loay hoay với việc phải làm gì với các ngôi sao cũ.

Trong một nền công nghiệp "kinh doanh tuổi trẻ" như thế, những ban nhạc huyền thoại của K-pop một thời như JYJ, DBSK, SNSD, BIG BANG giờ đây đều không có nhiều hoạt động nghệ thuật đáng chú ý. Một khi đạt đến giới hạn tuổi trẻ thì họ tự khắc lui về.

Đây là điểm khác biệt giữa làn sóng K-pop và British Invasion (Cuộc xâm lăng của nước Anh) vào thập niên 1960. Rất nhiều các ban nhạc và nghệ sĩ rock người Anh của thời đó đến bây giờ vẫn lao động nghệ thuật hăng say, không hề bị tuổi già đả bại.

Đó là các ban nhạc lừng lẫy The Rolling Stones, Pink Floyd, The Who, The Animals, những thành viên của Queen. Với nghệ sĩ solo thì có Paul McCartney, Elton John, Robert Plant, Roger Daltry...

Chưa kể, trong tương lai, những thế lực âm nhạc mới như Đông Nam Á hay Trung Đông có thể tạo nên những nguồn năng lượng tươi mới hơn và chính K-pop cùng công thức hoàn hảo của mình cũng có thể trở nên cũ kỹ.

Trong ca khúc kỷ niệm 10 năm của BTS, Take two, với hàm nghĩa lần ghi hình thứ hai, hay chương hai trong sự nghiệp, các thành viên của nhóm nhạc hát: "Chúng tôi chưa bao giờ thấy trẻ trung như thế khi cùng nhau hát bài hát này. (...) Chúng tôi trẻ trung mãi mãi".

Nhưng sự thật là theo thời gian, BTS cũng không thể mãi trẻ được, K-pop cũng vậy, và K-pop đã sẵn sàng để già đi chưa?

K-pop thế hệ thứ 4 quá dễ để là đại sứ nhãn hàng?

Thế hệ K-pop thứ 3 trải qua nhiều khó khăn để trở thành đại sứ thương hiệu toàn cầu của các nhà mốt lớn. Nhưng với thế hệ thứ 4, dường như việc này quá chóng vánh.