Nhân viên y tế ở Sierra Leone khiêng thi thể một bệnh nhân nghi bị Ebola đi chôn. Ảnh: Reuters

AFP dẫn lời các nhà nghiên cứu nói các chính sách của IMF đã khiến hệ thống y tế ở các nước châu Phi không được cấp tiền đầy đủ, thiếu bác sĩ và từ đó cản trở các nỗ lực phối hợp phản ứng với đại dịch. 

Sự liên quan giữa IMF và sự lan nhanh của Ebola được các nhà nghiên cứu thuộc trường đại học Cambridge, Oxford và trường Y khoa nhiệt đới và vệ sinh London đánh giá.  

Họ đã tìm ra rằng các chương trình của IMF khiến hệ thống y tế ở Guinea, Liberia và Sierra Leone tụt hậu. Đây cũng là 3 nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch. 

Ngoài ra, các cải cách do IMF chủ trương cũng cản trở khả năng của hệ thống y tế trong việc đối phó với bùng phát bệnh truyền nhiễm và các vấn đề khẩn cấp khác. 

Người đứng đầu nghiên cứu nhà xã hội học thuộc trường Cambridge Alexander Kentikelenis nói: “Một lý do lớn khiến Ebola lây lan quá nhanh là sự yếu kém của hệ thống y tế trong khu vực. Các chính sách do IMF chủ trương đã góp phần vào hệ thống y tế không được viện trợ đủ, thiếu nhân lực và chuẩn bị kém đối với đại dịch”.

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá các chính sách do IMF thực thi trước khi đại dịch xảy ra, sử dụng thông tin từ các chương trình cho vay của IMF từ năm 1990 đến 2014 và phân tích các tác động của chúng đối với Guinea, Liberia và Sierra Leone. 

Theo đó, các yêu cầu của IMF về cải tổ kinh tế buộc các chính phủ cắt giảm chi tiêu đã khiến hệ thống y tế bị yếu đi. Những chính sách như vậy, theo các nhà nghiên cứu, là cực kỳ nghiêm ngặt và hút hết ngân quỹ có thể được dùng để chi trực tiếp giúp đối phó các thách thức kinh tế. 

Nhà xã hội học Lawrence King thuộc trường đại học Cambridge nói: “Vào năm 2013, ngay trước khi đại dịch Ebola bùng phát, 3 nước Guinea, Liberia và Sierra Leone đã đáp ứng được những yêu cầu của IMF nhưng lạu không thể tăng chi tiêu xã hội bất chấp các yêu cầu về y tế đang cấp thiết”. 

Việc giới hạn chi tiêu cũng khiến những nước này không thể thuê thêm y tá và bác sĩ hay trả lương thỏa đáng cho họ. 

AFP dẫn lời người phát ngôn IMF nói các yêu cầu của tổ chức này không nói cụ thể về vấn đề y tế và việc nói Ebola bùng phát là hậu quả của các chính sách của IMF là “hoàn toàn không đúng sự thật”.