Thí sinh trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 - Ảnh: NHƯ HÙNG

Ngày đó, cô hay bảo với tôi thời của cô không có thi đại học. Học sinh tốt nghiệp xong là nộp hồ sơ đi học, chỉ một số ít trường tổ chức thi. Nhưng để tốt nghiệp đại học thì khó lắm, vào mấy ngàn mà ra có vài trăm thôi nên phần lớn sinh viên đều giỏi.

Luyện "gà" vào đại học

Nghe câu chuyện của cô, tôi thấy hợp lý quá. Tôi là giáo viên trung học phổ thông. Tôi nghĩ học sinh phổ thông việc chính yếu là tìm hiểu tự nhiên, con người và xã hội. Kiến thức các em học được phải có ý nghĩa thực tiễn để các em hiểu biết về thế giới xung quanh mình, giải quyết và ứng xử những vấn đề mình đang trải qua.

Tuy nhiên, những điều tôi đang dạy theo đề thi THPT quốc gia thì không phải vậy. Tiêu chí thì cứ bảo đó nội dung để phân loại học sinh vào đại học là vận dụng cao, nhưng có ai thực tế lại đem đốt peptit, đốt kim loại, cho kim loại và hợp chất vào axit rồi đổ đủ thứ các thứ vào đó đâu? Vậy mà đề bài hay cho hỗn hợp kim loại A, hợp chất của nó vào dung dịch axit, rồi cho bazơ vào trung hòa, rồi lại cho muối vào rồi cân đo sản phẩm, cuối cùng kêu tính khối lượng hỗn hợp ban đầu là bao nhiêu…

Vậy chúng ta đang làm gì với đầu óc mới lớn của học sinh, trong khi những kỹ năng đơn giản như phản biện, lập luận hay những kiến thức cơ bản của tự nhiên các em cũng không biết?

Do đó, theo tôi nghĩ, hãy trả lại vai trò của người giáo viên và học sinh trung học phổ thông theo đúng ý nghĩa của nó - đó là dạy và học theo chương trình trung học phổ thông, chứ không luyện "gà" vào đại học. Trên hết là học để tìm hiểu và vận dụng kiến thức vào cuộc sống, chứ không phải học để luyện giải các bài toán không thực tế để vào đại học.

Học kinh tế không cần quá giỏi về hóa học 

Còn việc tuyển sinh đại học là do các trường tự quyết. Trường đại học mở ra một chuyên ngành thì họ phải biết chuyên ngành của mình cần tuyển những học sinh có năng lực gì. Ví như đại học kinh tế thì chắc hẳn không cần tuyển một học sinh quá giỏi về hóa học. Hay học sinh yếu, trung bình chỉ có nhu cầu tốt nghiệp thì tại sao phải ngồi học chung kiến thức dành cho các bạn muốn vào đại học.

Các trường đại học là nơi đào tạo con người, họ có quyền đào thải những sinh viên không đủ năng lực học ngành mình để đào tạo ra những còn người thật sự cần thiết cho xã hội. Trường đại học không tạo ra được con người có chuyên môn tốt thì đã tự làm mất đi giá trị thương hiệu của trường mình. Và đến lúc nào đó sẽ tự loại bỏ mình. Vậy nên để tuyển sinh con người như thế nào là tự trường đại học quyết định, đó là điều hợp lý.

Còn với học sinh, nếu có đủ năng lực thì với cách tuyển sinh nào các bạn cũng đạt được. Xã hội cần người có năng lực, chứ không cần người thích kêu ca than khổ. Nếu mỗi học sinh gặp vấn đề đều cảm thấy khó thì cũng không đạt chuẩn để làm trong một môi trường chuyên nghiệp. 

Tôi tin chắc rằng, các công ty tuyển dụng trong tương lai của các bạn không thích một người chỉ giỏi toán, lý, hóa... mà không giải quyết được khó khăn phía trước. Cuộc sống là chuỗi những khó khăn, nếu với khó khăn nhỏ các bạn đã sợ thì sẽ làm được gì?