Học giả Nguyễn Đình Đầu sinh ngày 12-3-1920 (giấy khai sinh ghi năm 1923) tại Hà Nội.

Ông là nhà nghiên cứu nổi tiếng với những công trình giá trị về sử địa, đặc biệt trong đó có công trình nghiên cứu về vấn đề chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Nguyễn Đình Đầu: Cả một đời miệt mài nghiên cứu

Theo thông tin từ Nhà xuất bản Trẻ, năm 1941 ông Nguyễn Đình Đầu tốt nghiệp Trường Bách Nghệ (Hà Nội).

Ông làm trưởng một xưởng công nghệ. Sau Cách mạng Tháng Tám, khi Chính phủ lâm thời thành lập, ông được chỉ định làm bí thư mảng kinh tế cho Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hà.

Năm 1951, ông sang Pháp học tại Đại học Công giáo Paris, tốt nghiệp cử nhân năm 1953.

Trong thời gian ở Pháp, ông cùng các nhà trí thức Hoàng Xuân Hãn, Nguyễn Mạnh Hà, Nguyễn Ngọc Bích tham gia vận động phong trào kêu gọi Chính phủ Pháp đàm phán với Chính phủ Hồ Chí Minh.

Năm 1954, ông Nguyễn Đình Đầu cùng các trí thức nói trên sang Thụy Sĩ ủng hộ phái đoàn do ông Phạm Văn Đồng dẫn đầu dự Hiệp định Genève. 

Đầu năm 1955 ông về nước làm giáo sư sử địa tại Trường trung học Nguyễn Bá Tòng, Sài Gòn (Trường Bùi Thị Xuân ngày nay).

Những năm 1960, ông bắt đầu công bố các công trình nghiên cứu của mình trên báo chí miền Nam và được giới nghiên cứu công nhận là một học giả uy tín. Bên cạnh đó ông cũng là người tích cực đấu tranh cho hòa bình.

Năm 1975, ông được phó tổng thống đặc trách hòa đàm Nguyễn Văn Huyền cử đến trại Davis để điều đình ngưng chiến.

Từ năm 1975 đến nay, ông vẫn tiếp tục nghiên cứu và công bố các công trình nghiên cứu về sử địa, đặc biệt trong đó có công trình nghiên cứu về vấn đề chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Đau đáu với những vấn đề của dân tộc

Theo tác giả Trần Ngọc Sinh, khi ở tuổi ngoài 100, học giả Nguyễn Đình Đầu vẫn thường xuyên nghiên cứu, lướt web, sử dụng iPad và Macbook thuần thục.

Ông đã có hàng ngàn bài báo và vài chục đầu sách đã được xuất bản, đề tài đa dạng từ lịch sử, địa lý cho đến văn hóa, xã hội.

Trong đó nổi bật có bộ sách Địa bạ Việt Nam thời nhà Nguyễn được xem là công trình nghiên cứu có một không hai, những nghiên cứu về hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, Con đường gốm sứ và tơ lụa Việt Nam trên Biển Đông...

Bên cạnh công tác nghiên cứu thì một trong những vấn đề xã hội được học giả Nguyễn Đình Đầu quan tâm trong suốt cuộc đời làm khoa học là vấn đề đoàn kết dân tộc, tôn giáo.

Ông chia sẻ với tác giả Trần Ngọc Sinh rằng mấy chục năm cuộc đời ông luôn có xu hướng làm người công dân tốt nhưng cũng phải là người yêu nước, cho nên ông đã sẵn sàng đi theo các đoàn thể tranh đấu cho Việt Nam độc lập.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu bán toàn bộ tác quyền

TTO - Nhà xuất bản Trẻ sẽ giữ quyền sử dụng toàn bộ các tác phẩm của tác giả Nguyễn Đình Đầu, theo hợp đồng tác quyền trọn đời vừa được nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu và bà Phan Thị Thu Hà - giám đốc Nhà xuất bản Trẻ - ký sáng 14-11.