Nhiều kỳ vọng các thế mạnh của từng địa phương "thủ phủ công nghiệp" Bình Dương hay "thủ phủ cảng biển, du lịch" Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ được phát huy sau khi sáp nhập trở thành TP.HCM mới. 

Chuyển hướng sang khu công nghiệp sinh thái

TP.HCM vừa đón nhận hơn 30 khu công nghiệp từ "thủ phủ công nghiệp" Bình Dương, trong đó ngoài các khu công nghiệp hiện hữu như VSIP 1, 2, Mỹ Phước… thì các khu công nghiệp mới cũng vừa được khởi động. 

Đó là khu công nghiệp Bàu Bàng mở rộng và khu công nghiệp Cây Trường (hai khu công nghiệp liền kề nhau) với tổng diện tích 1.080 ha, hay khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí đầu tiên của TP.HCM.

Ông Võ Văn Minh - Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP.HCM - cho biết sau khi hợp nhất ba tỉnh thành thì những "điểm nghẽn" về kết nối vùng sẽ được tháo gỡ nhanh chóng, qua đó sẽ tạo động lực mới cho phát triển công nghiệp, đô thị, thương mại dịch vụ. Các khu công nghiệp mới của TP.HCM tại khu vực tỉnh Bình Dương cũ sẽ kết nối thuận lợi hơn với hàng loạt dự án hạ tầng đang được đẩy mạnh gần đây. 

Tiêu biểu như cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành là tuyến cao tốc đầu tiên kết nối TP.HCM và khu vực Bình Dương cũ đã được khởi công. Cùng với đó là các tuyến đường vành đai 3, vành đai 4 TP.HCM được đẩy nhanh tiến độ, sẽ kết nối đồng bộ với các khu công nghiệp mới.

Hợp nhất trở thành TP.HCM mới, việc "phân vai" để phát triển, trong đó chuyển hướng phát triển công nghiệp kiểu mới, mang lại giá trị gia tăng và phát triển bền vững hơn cũng được không chỉ chính quyền mà cả các doanh nghiệp trăn trở, bàn cách.

Ông Nguyễn Văn Hùng - chủ tịch Tổng công ty Becamex IDC (vốn Nhà nước thuộc UBND TP.HCM) - cho biết các khu công nghiệp mới như Cây Trường, Bàu Bàng mở rộng… sẽ được đầu tư theo mô hình khu công nghiệp sinh thái. 

Các khu công nghiệp kiểu mới này sẽ tăng cường áp dụng công nghệ, sử dụng năng lượng tái tạo, qua đó đạt mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0. Việc đánh giá, chứng nhận những khu công nghiệp sinh thái đầu tiên của TP.HCM sau hợp nhất sẽ theo tiêu chuẩn quốc tế, với sự hợp tác đánh giá, hỗ trợ của Tổ chức tài chính quốc tế (IFC), thành viên của nhóm Ngân hàng Thế giới (World Bank Group).

TP.HCM sau hợp nhất là địa phương thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) lớn nhất cả nước. Tín hiệu tích cực khi nhiều nhà đầu tư rót vốn vào các khu công nghiệp cũng cam kết, triển khai nhà máy hoạt động bằng năng lượng tái tạo. 

Tiêu biểu như khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP) 3 tại TP.HCM đón nhà máy sản xuất hơn 1 tỉ USD, diện tích 44 ha của Tập đoàn Lego (Đan Mạch) đã bắt đầu hoạt động, có lộ trình 100% sử dụng năng lượng tái tạo.

Doanh nghiệp "hợp lực" phát triển công nghiệp hỗ trợ

Ông Võ Sơn Điền - chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ tỉnh Bình Dương (đang làm thủ tục đổi tên sau khi hợp nhất với TP.HCM) - cho biết công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam tuy có tiềm năng nhưng còn phân tán, thiếu liên kết, chưa hình thành được "hệ sinh thái", còn phụ thuộc nhiều vào linh kiện, thiết bị nhập khẩu. Việc có các khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí hay hiệp hội công nghiệp hỗ trợ sẽ giúp doanh nghiệp hợp tác, thúc đẩy lĩnh vực này phát triển trong thời gian tới.

Tín hiệu tích cực là Khu công nghiệp chuyên ngành cơ khí đầu tiên đang được xúc tiến tại TP.HCM, được kỳ vọng sẽ tạo ra "sân chơi" để các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào hệ sinh thái của các tập đoàn sản xuất lớn, qua đó hỗ trợ nhau, nâng cao năng lực, tăng tính cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo ông Võ Sơn Điền, để tháo gỡ vướng mắc và khai thác tiềm năng của công nghiệp hỗ trợ, các doanh nghiệp kiến nghị Sở Công thương tham mưu lãnh đạo TP.HCM ban hành nghị quyết riêng cho công nghiệp hỗ trợ, có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của TP.HCM sau khi sáp nhập. 

Đồng thời thành lập quỹ phát triển công nghiệp hỗ trợ để hỗ trợ tài chính và "đầu tư mồi" cho các dự án trọng điểm, thiết lập các "lồng ấp khởi nghiệp" công nghiệp hỗ trợ, xây dựng các cụm công nghiệp, khu công nghiệp với chính sách hấp dẫn để di dời các nhà máy ra khỏi các khu vực đông dân cư, khu vực chuyển hướng phát triển công nghiệp sang lĩnh vực khác…

Làm gì để đưa TP.HCM thành trung tâm công nghiệp khu vực?

Để đưa TP.HCM mới thành một trung tâm công nghiệp khu vực cần quy hoạch phân vùng phát triển theo lợi thế cạnh tranh của từng địa phương, tăng tính kết nối, bổ trợ phát triển, xóa bỏ sự phân mảnh những năm qua.