Hành khách lên máy bay Vietnam Airlines - Ảnh tư liệu Tuổi Trẻ

Thời gian qua giá dầu thô trên thế giới liên tục giảm mạnh kéo theo xu hướng giảm giá của nhiều mặt hàng, dịch vụ.

Tuy nhiên, giá cước vận chuyển hành khách hạng vé phổ thông trên các đường bay nội địa vẫn đứng yên và chưa có dấu hiệu giảm.

Lý giải về vấn đề này, các hãng hàng không đưa ra hàng loạt lý do như: hàng không có đặc thù là không phải chỉ một mức giá mà có nhiều dãy giá khác nhau để hành khách lựa chọn; việc giá xăng tăng hay giảm được xem xét trong cả năm hoạt động...

Với lý giải như vậy liệu có đủ sức thuyết phục công luận?

Nếu nhìn kết quả hoạt động kinh doanh năm 2015 của Vietnam Airlines cho thấy lợi nhuận của công ty mẹ tăng 44% so với kế hoạch đầu năm.

Đây là một mức lợi nhuận cao so với nhiều lĩnh vực hoạt động kinh doanh khác. Kết quả này có nhiều nguyên nhân, một trong những nguyên nhân không thể phủ nhận đó là do giá xăng dầu liên tục giảm với mức rất lớn.

Hiện trên thị trường hàng không nội địa có ba hãng hàng không hoạt động (Vietnam Airlines, Jetstar và VietJet), trong đó Vietnam Airlines vẫn đang giữ thị phần chi phối. Do còn vị trí độc quyền nên Nhà nước phải quy định giá trần.

Tuy nhiên, trên thực tế các hãng dù áp dụng nhiều mức giá vé khác nhau nhưng giá vé cao nhất cũng thấp hơn mức giá trần.

Từ đây cho thấy việc xác định giá trần chưa hợp lý, nếu không nói là thiếu thực tế. Cơ quan quản lý nhà nước về giá còn thụ động, cho rằng việc xem xét giảm trần giá vé máy bay phải dựa trên đề xuất của Bộ Giao thông vận tải, sau đó các bên sẽ bàn và đưa ra quyết định cuối cùng.

Ai cũng hiểu mục tiêu kinh doanh của các doanh nghiệp là lợi nhuận. Lợi nhuận thu được thông qua giá, do vậy không bao giờ doanh nghiệp muốn hạ và tự hạ giá. Đặc biệt, trong điều kiện thị trường hàng không nội địa chưa có sự cạnh tranh thật sự.

Chính vì vậy, khi chi phí đầu vào giảm, giá cước hàng không nội địa vẫn đứng yên, cơ quan chức năng phải xác định giá đầu vào để xác định lại giá trần một cách hợp lý nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đối với các hãng hàng không, cũng cần biết chia sẻ lợi ích với hành khách, khi yếu tố khách quan đầu vào giảm nhiều, lợi nhuận cao cũng nên giảm giá cước thay vì chờ Bộ trưởng Đinh La Thăng lên tiếng rồi Cục Hàng không phải có văn bản truyền đạt, nhắc nhở.