Hoa Trung Quốc sẽ thay thế?

Sở Công thương tỉnh Lâm Đồng nhìn nhận trong lúc sản xuất hoa bị xáo trộn, nhu cầu tiêu dùng ở TP.HCM và các TP lớn khó dự báo thì hoa từ Trung Quốc là mối lo với người trồng hoa. Lý do ngành sản xuất hoa Trung Quốc đã phục hồi 4 tháng trước và tổ chức được đường vận chuyển hoa qua đến Hà Nội và các tỉnh phía Nam.

Giống hoa chỉ đảm bảo 70% nhu cầu

Ngoài khó khăn dự báo thị trường, bà con trồng hoa ở Đà Lạt còn đau đầu với "giống ở đâu?". Chị Đặng Thị Thanh Thủy (làng hoa Thái Phiên) chia sẻ do dịch kéo dài, không ít nhà vườn đã chuyển đất sang trồng rau để cung ứng cho thị trường theo vận động của TP.

Có nhiều nhà đã phải phá bỏ hoa cúc vì hoa rớt giá thê thảm, nhiều cơ sở cung ứng giống hoa cũng giảm bớt sản lượng. Khi thị trường có tín hiệu vui, nhiều nhà vườn muốn trồng hoa cho mùa Tết nhưng nguồn giống đang thiếu hụt, thậm chí có trại giống không còn giống để bán.

Ghi nhận của UBND TP Đà Lạt, lượng giống hiện chỉ đảm bảo cho 70% nhu cầu. Năm nay, nguồn giống hoa nhập từ Thái Lan, Đài Loan, Trung Quốc đều giảm mạnh.

Mọi năm đã rục rịch, năm nay im ắng

Chiều 27-11, ông Nguyễn Ngọc Phương - chủ vườn mai Phương Bình (TP Thủ Đức) - cắt bỏ những nụ mai nở sớm - Ảnh: N.TRÍ

* TP.HCM: đìu hiu mai Tết

Chỉ khoảng 2 tháng nữa là thị trường mai Tết sẽ bắt đầu khởi động nhưng không khí tại các vườn mai quanh TP.HCM đang khá buồn bởi không chỉ đối mặt với chi phí đầu tư gia tăng mà còn có cả tình trạng mai nở sớm, nhiều chủ vườn lo "mất ăn".

Theo ông Minh - một chủ vườn tại quận 12, thời tiết âm u và mưa nắng xen kẽ rất khó để nhà vườn dưỡng cây, nếu thời tiết này vẫn tiếp diễn trong tháng tới thì vườn chỉ khoảng 30% cây đạt chất lượng bán Tết.

Chiều 27-11, đang tất bật lặt những bông mai nở sớm, phun thuốc để dưỡng cành do thời tiết bất thường, ông Nguyễn Ngọc Phương - chủ vườn mai Phương Bình (TP Thủ Đức) - cho biết vườn có hàng nghìn chậu mai nhưng Tết nay khả năng thất thu nặng, đặc biệt các cây mai "khủng" có giá trị cao hàng trăm triệu đồng trở lên sẽ kén khách.

Theo ông Phương, ảnh hưởng của dịch COVID-19 và giá phân biến động nên chi phí đầu tư cho mai Tết năm nay tăng 15-20% so với mọi năm. Tuy nhiên, giá bán dự kiến sẽ giảm nhẹ, đặc biệt giá mai cho thuê có thể sẽ phải giảm 30-40% so với mọi năm.

"Sức mua sẽ yếu, thậm chí có thể giảm nhiều vì ảnh hưởng dịch bệnh khiến lượng khách hàng lớn, khách cao cấp là các nhà hàng, doanh nghiệp... sẽ hạn chế chơi mai Tết" - ông Phương nhận định.

Trong khi đó, ông Nguyễn Phú Quốc - chủ vườn Quốc Ba (TP Thủ Đức) - cũng cho biết không chỉ thị trường tại chỗ khó sôi động mà thị trường phía Bắc và Campuchia cũng có thể chỉ đếm trên đầu ngón tay vì ảnh hưởng dịch bệnh và còn dự báo phí vận chuyển, đặc biệt vận chuyển bằng máy bay giá cước sẽ tăng mạnh.

"Mọi năm đến thời điểm này đã rục rịch lên đơn hàng, khách hàng các nơi cũng đã liên hệ khảo sát, nhưng năm nay vẫn còn rất im ắng. Do đó, phần lớn các nhà vườn quyết định "mất ăn" Tết này hoặc tập trung đưa ra mức giá thấp, cây giá rẻ từ 30 triệu đồng trở xuống để kích thích thị trường" - ông Quốc nhận định.

Ngoài nhu cầu, không ít nhà vườn lo lắng khi khâu chuyên chở, mặt bằng bán mai Tết chủ yếu tại các công viên, hội chợ hoa xuân ở TP năm nay có thể sẽ thu hẹp quy mô, hạn chế hoạt động vì tình hình dịch bệnh COVID-19.

N.TRÍ

Người dân xã Xuân Quan, huyện Văn Giang (Hưng Yên) chăm sóc hoa tại vườn - Ảnh: HÀ QUÂN

* Hưng Yên: không đầu tư mạnh vì nhiều lý do

Từ Hưng Yên, một trong những địa phương thường xuyên cung cấp hoa cho thị trường Hà Nội, bà Lê Thị Đăng - chủ vườn xã Xuân Quan (huyện Văn Giang) - cho biết năm nay giá phân bón, hạt giống lên rất nhiều.

Giá mỗi bao phân lên ít nhất 10-20%, hạt giống cũng tăng tùy từng loại. "Mỗi lần lấy một giá" - bà Đăng tóm tắt. Chính vì thế mà thời điểm này nhiều nhà vườn không đầu tư mạnh như trước dù Tết sắp đến, ngoài lý do giá vật tư còn có ảnh hưởng của dịch và thời tiết thất thường.

Ông Mão - chủ một vườn hoa - cho biết năm nào giá hoa cũng lên nhưng giờ mới vào mùa hoa Tết nên chưa thể biết được. Hoa hồng đẹp hơn năm ngoái, chậu trồng hoa to hơn, giá công dọn cỏ tăng (5-10%) nhưng giá bán cho khách không tăng. "Chỉ mong thời tiết không thất thường để hoa nở đẹp mới có cái Tết ấm no" - ông Mão bộc bạch.

Là mối mua hoa quen ở huyện Văn Giang, chị Hà (Thanh Hóa) cho biết giá hoa vẫn như mọi năm dù xăng xe, công lao động... có tăng do ảnh hưởng của dịch COVID-19. "Theo tôi, giá hoa Tết sẽ không tăng. Còn nếu tăng chỉ khoảng 5-10% vì chủ vườn cũng giữ giá. Năm nay, thời tiết thất thường nên hoa hồng có đắt hơn, khoảng 30.000 đồng/chậu" - chị Hà nói.

H.QUÂN

Lối ra: hoa chậu "mini", có hợp đồng mới xuống giống

Nhiều loại hoa chậu là giống cũ như cúc, thược dược được biến đổi gene để tạo ra cây hoa phù hợp - Ảnh: M.VINH

Trước những khó khăn hiện tại, người trồng hoa tại Đà Lạt và ĐBSCL đã phải linh hoạt hơn tìm lối ra.

Đó là đưa hoa vào chậu nhỏ, có đơn đặt hàng mới trồng và tìm kênh bán hàng mới.

Tập trung cho hoa chậu

Những năm gần đây, người trồng hoa tại Đà Lạt đã chú tâm đưa ra thị trường Tết - cũng là cách thăm dò thị trường loại hoa chậu. Hoa chậu không phải là mai, đào, địa lan... to lớn, đắt tiền mà là chậu lily, cẩm tú cầu, diên vĩ, huệ tây, oải hương, hoa bâng khuâng, hoa hoàng anh (mandevilla), hoa lan Nam Phi, hoa hạnh phúc, hoa loa kèn...

Những loại hoa này đều là những giống mới, thuộc chủng hoa ôn đới, giá rất dễ mua, từ 80.000 - 250.000 đồng/chậu.

Nông dân Trần Trung Huy (phường 7, Đà Lạt) chia sẻ hoa Đà Lạt chủ yếu tiêu thụ ở các thành phố lớn và theo đánh giá của Hiệp hội Hoa Đà Lạt, ở những nơi này có nhóm dân cư ở nhà nhỏ hay chung cư nên hoa chậu nhỏ trở thành xu hướng.

Hoa có thể đặt được ở bàn khách, kệ tủ, bàn thờ. Nói về ưu điểm của hoa chậu dạng mini, ông Hoàng Ngọc Phúc (nông dân làng hoa Vạn Thành) nói đây là các loại hoa giống mới, giá lại rẻ, chưng được cả tháng giêng nên người dân ở các thành phố lớn rất thích.

Hơn nữa, nếu lỡ không tiêu thụ được trong dịp Tết thì có thể dùng kỹ thuật hãm để bán dịp rằm tháng giêng.

Phòng kinh tế TP Đà Lạt cho hay để dễ tiếp cận người mua, nhiều chủ vườn lan hồ điệp, vốn mắc tiền, đã lên phương án đóng chậu nhỏ vừa với không gian gia đình nhỏ. Ngoài ra, các chủ vườn cũng đang ráo riết áp dụng nhiều biện pháp để phân nhỏ đợt nở hoa của lan hồ điệp tránh hoa nở ồ ạt dẫn đến bán tháo.

Hoa "đa mùa"

Sở Công thương tỉnh Lâm Đồng nhìn nhận nông dân chỉ nên đầu tư vào các loại hoa có tính "phòng thủ" tốt, tức bán được nhiều thời điểm khác nhau, có thể sử dụng ở nhiều bối cảnh và có giá rẻ như hoa chậu.

Tức là nên trồng các loại hoa có thể chưng nhiều mùa thay vì chỉ trông vào dịp Tết. Đối với hoa có giá trị lớn như địa lan, đào và các chậu cảnh - bonsai thì người trồng nên có những đơn hàng trực tiếp với người mua vì các loại hoa này các năm đều lệ thuộc vào chợ hoa trong khi đến lúc này chợ hoa Tết còn là dấu hỏi.

Tương tự, ông Bùi Thanh Liêm - trưởng Phòng NN&PTNT huyện Chợ Lách (Bến Tre) - cũng cho biết phòng đã khuyến cáo bà con nên sản xuất hoa theo đơn đặt hàng của thương lái, tránh thiệt hại do diễn biến bất thường của dịch bệnh. Ngoài ra những hộ dân nào có chỗ để bán lẻ thì cũng nên sản xuất cầm chừng.

Ông Trần Văn Tiếp - chủ nhiệm hội quán Tôi yêu màu tím - khẳng định diện tích hoa kiểng ở Sa Đéc không giảm nhưng phần diện tích dành riêng cho Tết năm nay đã giảm một nửa, chuyển sang trồng các loại kiểng công trình, như cây xanh đường phố, cây kiểng đặt hàng để trưng bày tại các hội chợ, công viên.

"Giờ nông dân cũng hiện đại rồi. Họ có nhiều kênh để kết nối nguồn hàng chớ không phải cứ cầu may vào thị trường.

Do đó, dần dần thị trường hoa sẽ được rải đều hơn trong năm, với những loại hoa mới lạ, ngắn ngày trồng bán liền, những loại kiểng có thể duy trì bán qua nhiều vụ mùa. Đặc biệt họ sẽ chỉ trồng khi được đặt hàng rồi chứ không còn cảnh người trồng hoa đánh cược một năm làm ăn vào mỗi vụ Tết nữa" - ông Tiếp nhận định.

Không thể trông vào chợ hoa Tết

Ông Nguyễn Hoàng Đức - giám đốc Công ty hoa L’amour, TP Đà Lạt - nhận định năm nay thị trường hoa Tết không còn đơn thuần là hoa và thị hiếu.

"Những người trồng hoa, công ty hoa đang sở hữu các cửa hàng hoa ở các thành phố lớn, có kênh phân phối trong siêu thị, điểm phân phối nhỏ trong các chợ truyền thống đang nắm lợi thế vì ảnh hưởng của dịch nên khó có thể biết chợ đầu mối, chợ hoa Tết có thể mở như mọi năm hay không.

Với đặc điểm của thị trường như vậy nên vùng hoa Đà Lạt có nhiều lợi thế kinh doanh vụ hoa Tết" - ông Đức nói. Với các hộ nông dân chưa tìm được kênh phân phối cho vườn của mình, ông Đức khuyến cáo nên mau chóng tìm đầu mối thu mua có kênh phân phối để liên kết, hoặc sớm hợp tác với các dịch vụ bán hàng online, giao hoa tận nhà.