Một nghiên cứu được công bố trên Nature Communications Biology đã làm sáng tỏ cách caffeine làm thay đổi giấc ngủ, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi của não bộ vào ban đêm ở các độ tuổi khác nhau.

Người trẻ bị caffeine ảnh hưởng nhiều hơn

Theo Neuroscience News, các nhà khoa học đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và phương pháp điện não đồ (EEG) để nghiên cứu tác động của caffeine đến giấc ngủ.

Lần đầu tiên, họ cho thấy caffeine làm tăng độ phức tạp của tín hiệu não và gia tăng trạng thái "tới hạn" của não trong khi ngủ. Điều thú vị là hiện tượng này biểu hiện rõ hơn ở người trưởng thành trẻ tuổi.

Ở trạng thái tới hạn, não hoạt động tối ưu, xử lý thông tin hiệu quả, thích nghi nhanh chóng, học hỏi và đưa ra quyết định một cách nhạy bén.

Nghiên cứu chỉ ra rằng tác động của caffeine lên não bộ rõ rệt hơn đáng kể ở người trưởng thành trẻ tuổi từ 20 đến 27 tuổi, so với nhóm người trung niên từ 41 đến 58 tuổi, đặc biệt là trong giai đoạn ngủ REM, giai đoạn liên quan đến giấc mơ.

Người trẻ tuổi phản ứng mạnh hơn với caffeine, có khả năng do mật độ thụ thể adenosine trong não họ cao hơn. Adenosine là một phân tử tích tụ dần trong não suốt cả ngày, gây cảm giác mệt mỏi.

Những khác biệt theo độ tuổi này cũng gợi ý rằng não bộ của người trẻ có thể nhạy cảm hơn với các tác động kích thích của caffeine.

Cần hiểu rõ tác động của caffeine lên não

Theo giáo sư tâm lý học về giấc ngủ và lão hóa Julie Carrier, caffeine kích thích não bộ và đẩy não vào trạng thái tới hạn, khiến não tỉnh táo, cảnh giác và phản ứng nhanh hơn.

Ban ngày, điều này có lợi cho sự tập trung, nhưng vào ban đêm, trạng thái đó có thể gây cản trở cho việc nghỉ ngơi, não không thể thư giãn hay phục hồi đúng cách.

Để nghiên cứu cách caffeine ảnh hưởng đến não khi ngủ, nhóm của Carrier đã ghi lại hoạt động não về đêm của 40 người trưởng thành khỏe mạnh bằng điện não đồ.

Các nhà nghiên cứu phát hiện những thay đổi đáng kể. Caffeine làm suy yếu các dao động chậm như sóng theta và alpha, vốn thường liên quan đến giấc ngủ sâu và hồi phục, đồng thời kích thích hoạt động của sóng beta, loại sóng phổ biến trong trạng thái tỉnh táo và tập trung tinh thần.

Những thay đổi này cho thấy rằng ngay cả khi ngủ, dưới tác động của caffeine, não vẫn duy trì ở trạng thái kích hoạt và ít phục hồi hơn.

Với mức độ tiêu thụ caffeine rộng khắp trên toàn thế giới, đặc biệt như một biện pháp đối phó với mệt mỏi hàng ngày, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu rõ những ảnh hưởng phức tạp của caffeine lên hoạt động não ở các nhóm tuổi và tình trạng sức khỏe khác nhau.

Phát hiện caffeine có thể diệt ruồi

Các nhà khoa học Nhật Bản mới đây phát hiện nếu ruồi tiêu thụ quá mức caffeine thường sẽ chết trong vòng 7 ngày, mở ra khả năng phát triển những chế phẩm diệt côn trùng ít gây hại hơn cho con người.