Có một tầm vóc cao ráo, thanh thoát là niềm mơ ước của chúng ta. Ông bà, cha mẹ đã cho chúng ta bộ gen di truyền đóng góp 23% vào chiều cao mỗi người. Yếu tố quyết định chiều cao chính là chế độ dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn bào thai đến 18-20 tuổi, đóng góp đến 32% trên chiều cao của một người, theo một nghiên cứu gần đây của các chuyên gia Nhật Bản.

Bên cạnh đó, quá trình luyện tập thể dục thể thao phù hợp và đều đặn, giấc ngủ đầy đủ vào buổi tối và nghỉ trưa, môi trường sống vệ sinh an toàn ít bệnh tật, chăm sóc y tế kịp thời… sẽ giúp thời kỳ tuổi trẻ phát triển hết tiềm năng về chiều cao. Sau giai đoạn trưởng thành 25-30 tuổi, tầm vóc chỉ được cải thiện nhờ... giày hay guốc cao gót!

Chế độ ăn cần thiết để phát triển chiều cao là đủ nhu cầu năng lượng, đa dạng thực phẩm, đủ chất đạm (thịt, cá, trứng, sữa, đậu hũ), đủ canxi (uống đủ sữa từ 500ml-1000ml tùy theo độ tuổi), đủ vitamin A (thịt, cá, trứng, sữa) và tiền chất vitamin A betacarotene (rau lá màu xanh đậm, củ quả màu vàng cam) cần thiết cho tăng trưởng, vitamin D (tắm nắng nhẹ 15-20 phút mỗi ngày), các chất khoáng khác như sắt, kẽm, I ốt, …

Để cơ thể được “cân đối”, cần ăn uống phù hợp với nhu cầu, không để thiếu hoặc thừa và hoạt động thể lực đều đặn bằng cuộc sống năng động, đi, đứng nhiều thay cho nằm, ngồi và tham gia các loại hình thể dục thể thao yêu thích để giúp cơ thể săn chắc.

Ăn uống đủ về số lượng, cân đối về chất lượng, hoạt động thể lực đều giúp khỏe mạnh, vui vẻ, yêu đời, sảng khoái, thể hiện cả ở tư thế đứng đi. Người thiếu ăn, đói chất thì ủ rũ, “ruồi đậu không buồn đuổi”; người ăn uống dư thừa dễ có dáng “vịt xiêm”, nặng nề.

Muốn có một chế độ ăn dinh dưỡng, cân bằng các chất, cần lưu ý một số điều sau đây:

- Khi đi chợ, ngoài việc lựa chọn các thực phẩm tươi sống hoặc thức ăn công nghiệp an toàn, nên mua rau lá xanh và trái cây, mua bí bầu-su su-cà rốt-bắp cải… Rau củ luôn cần thiết cho người không muốn tăng cân và chống táo bón, giảm mụn nhọt.

- Hạn chế các thức ăn, thức uống lặt vặt trong ngày. Nên ăn trong bữa chính hoặc tập trung thành bữa phụ.

- Hạn chế các loại thức ăn năng lượng rỗng (cung cấp năng lượng nhưng không kèm vitamin, khoáng chất) như bánh, kẹo, mứt,…; các thức uống như nước ngọt, bia… mà thay bằng ăn các loại trái cây phù hợp với tình trạng dinh dưỡng của mình: người gầy thì ăn vải, nhãn, mít, xoài chín, dưa hấu…, người tròn thì ăn thanh long, củ sắn, táo, lê, mận, bưởi… ngoài bữa ăn chính.

- Hạn chế các thức ăn giàu bột đường, giàu béo như bánh chưng, bánh tét, xôi, gà chiên, thịt kho trứng, lạp xưởng, giò hủ, thịt quay, thịt ba rọi chín… và khi ăn nên ăn kèm với các thực phẩm giàu chất xơ khác như củ kiệu, dưa leo, rau và trái cây ít ngọt.

- Nếu ăn ngược qui trình bình thường: ăn trái cây, rau trộn, canh rau trước rồi mới ăn cơm với thịt cá… thì sẽ giảm bớt được lượng cơm ăn vào.

- Bữa sáng ăn no, bữa trưa ăn vừa đủ và ăn nhẹ vào buổi tối. Không nên ăn nhiều sau 7 giờ tối.

- Những ngày lễ Tết cố gắng đảm bảo món ăn, bữa ăn, giờ ăn càng gần giống với ngày bình thường càng tốt.

- Theo dõi cân nặng thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp bạn có cơ sở và động lực để điều chỉnh việc ăn uống của mình cho phù hợp hơn.

- Chú ý vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm vì nhiệt độ cao khi trời nắng nóng là điều kiện thuận lợi để vi trùng phát triển.

- Đối với người béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch, cao mỡ máu… cần duy trì chế độ ăn bệnh lý mà bác sĩ yêu cầu vì những thức ăn giàu béo, giàu bột đường chính là những thủ phạm làm nặng thêm quá trình bệnh lý.

- Bia rượu cũng là một nguồn cung cấp năng lượng đáng kể. Với một lon bia 330ml đạt năng lượng của 2/3 chén cơm trắng. Bạn thử tính xem nếu uống tì tì khoảng 5-7 lon bia một lúc thì cũng như là ăn 3-4 chén cơm.

- Có thể nấu những món sau đây vừa bổ dưỡng nhưng năng lượng thấp và nhiều chất xơ rất có lợi cho người không muốn lên cân như: canh súp rau củ, nấm; canh đậu hũ hẹ thịt nạc; lẩu hải sản, thập cẩm; thịt heo luộc cuốn rau, bánh tráng; bò hầm legume; gỏi bưởi; nộm rau muống thịt gà…

Ngoài ra, chúng ta thường có tâm lý tự cho phép bản thân nghỉ ngơi nên vấn đề vận động thường bị bỏ qua do bận rộn công việc hàng ngày. Vì vậy, cần cố gắng duy trì việc vận động, luyện tập thể lực hàng ngày. Chẳng hạn, hẹn bạn cùng tập thể dục chung với nhau, rủ nhau cùng tập, qui định mỗi ngày chỉ xem tivi, xem phim 1-2 giờ. Tranh thủ buổi sáng dậy tập ngay, không để trì hoãn lại. Siêng làm việc nhà, lau chùi, quét dọn nhà cửa sạch sẽ cũng giúp tiêu tốn một khoảng năng lượng đáng kể.