Ở góc độ doanh nghiệp, sự thay đổi là rất rõ. Ông Trần Duy Hiền, Giám đốc khách sạn Marina Bay Côn Đảo, cho biết từ khi có điện lưới quốc gia, hệ thống điện tại khách sạn vận hành ổn định hẳn. Tình trạng mất điện, điện yếu, phải phụ thuộc vào máy phát điện vốn từng là nỗi ám ảnh thường trực nay gần như không còn.

Điện ổn định kéo theo lợi ích kinh tế thấy ngay. Chi phí vận hành của Marina Bay Côn Đảo đã giảm mạnh, đặc biệt là chi phí nhiên liệu và bảo trì máy phát điện. 

Nếu trước đây mỗi tháng khách sạn phải chi hơn 200 triệu đồng cho điện, thì nay con số này giảm còn khoảng 130 - 150 triệu đồng, tương đương tiết kiệm ít nhất 20%. 

Khoản tiền đó không "chảy" vào chi phí vô hình nữa mà được tái đầu tư vào nâng cấp cơ sở vật chất, cải thiện chất lượng dịch vụ.

Điều quan trọng hơn chính là việc điện lưới đang mở ra những không gian kinh doanh mới mà trước đây doanh nghiệp không dám nghĩ tới. 

Marina Bay Côn Đảo bắt đầu tính toán mở rộng các loại hình du lịch hội nghị, hội thảo (MICE), phân khúc đòi hỏi cao về độ ổn định của điện, hạ tầng kỹ thuật và sự yên tĩnh. Trước kia, tiếng ồn máy phát, nguy cơ mất điện giữa cuộc họp hay hội nghị lớn là rủi ro khó chấp nhận.

Câu chuyện của Marina Bay không phải cá biệt. Khi điện lưới quốc gia được đưa ra đảo, "chi phí rủi ro" - một loại chi phí vô hình nhưng rất lớn đã được cắt giảm. Điều này khiến Côn Đảo trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư dịch vụ, du lịch chất lượng cao. 

Ở góc nhìn kinh tế, điện lưới chính là điều kiện nền để thị trường vận hành hiệu quả hơn. Tuy nhiên chính từ đây, một mối lo khác cũng bắt đầu hình thành.

Côn Đảo lâu nay được nhắc đến như một không gian phát triển đặc biệt: quy mô nhỏ, hệ sinh thái nhạy cảm, giá trị nằm ở sự tĩnh lặng, lịch sử, du lịch tâm linh và thiên nhiên. 

Trước đây, việc thiếu điện vô tình đóng vai trò như một "hàng rào kỹ thuật", khiến tốc độ đầu tư bị kìm lại. Khi hàng rào đó được tháo bỏ, câu hỏi đặt ra là: Côn Đảo sẽ phát triển nhanh đến mức nào, và phát triển theo hướng nào?

Ở góc độ du lịch, điện lưới ổn định giúp giảm dần sự phụ thuộc vào máy phát diesel, giảm tiếng ồn và khí thải, một lợi thế rõ ràng cho định hướng du lịch xanh mà địa phương đang theo đuổi. Nhưng điện cũng có thể trở thành lực đẩy cho những dự án tiêu thụ năng lượng lớn, nếu thiếu tiêu chí sàng lọc và kiểm soát.

Với công suất dự báo lên tới hơn 90MW vào năm 2035, dư địa phát triển là rất lớn. Nhưng dư địa đó nếu không được "định hình" bằng quy hoạch và tiêu chuẩn phát triển rõ ràng, có thể nhanh chóng biến thành áp lực lên môi trường, hạ tầng xã hội và chính cộng đồng cư dân địa phương.

Nói cách khác, điện lưới giúp Côn Đảo "mở cửa" với thị trường, nhưng mở đến đâu và cho ai vào lại là câu chuyện của chính sách. Đối với một đặc khu đảo, phát triển kinh tế không thể chỉ đo bằng số dự án hay lượng phòng khách sạn, mà phải gắn với khả năng chịu tải của môi trường và chất lượng sống của người dân.

Từ góc nhìn kinh tế, đây là thời điểm Côn Đảo cần một cách tiếp cận khác: điện đủ không phải để làm nhiều hơn, mà để làm tốt hơn. Ưu tiên những mô hình sử dụng điện hiệu quả, ít phát thải, giá trị gia tăng cao, hạn chế các dự án tiêu tốn tài nguyên và phá vỡ không gian sinh thái.

Điện đã về đảo. Vấn đề còn lại, theo nhiều doanh nghiệp, không phải là làm nhiều hơn, mà là làm chọn lọc hơn, để Côn Đảo phát triển ổn định mà không đánh đổi những giá trị cốt lõi đã làm nên sức hút của mình.

Vườn quốc gia Côn Đảo đón chứng nhận Danh lục Xanh

Vườn quốc gia Côn Đảo trở thành khu bảo tồn thứ 3 ở Việt Nam được ghi danh vào Danh lục Xanh của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).