Vấn đề là LĐBĐ Việt Nam (VFF) phải cẩn trọng hơn trong tuyển chọn, nhằm có thể tìm ra "thuyền trưởng" mới lèo lái đội tuyển Việt Nam hướng đến thành công mới.

HLV ngoại vẫn hơn

Tính từ HLV ngoại đầu tiên Edson Tavares (Brazil) vào năm 1995, bóng đá Việt Nam đã trải qua 10 đời HLV ngoại. Đặc biệt, kể từ năm 2017 đến nay, HLV trưởng đội tuyển Việt Nam đều do HLV ngoại dẫn dắt với HLV Park Hang Seo (Hàn Quốc) và Philippe Troussier (Pháp).

Thành tích với HLV ngoại không phải lúc nào cũng tốt. HLV Falko Goetz (Đức) tại vị ngắn nhất (6 tháng) sau khi U23 Việt Nam thất bại ở SEA Games 2011. Nhưng các cột mốc của bóng đá Việt Nam với đấu trường khu vực, châu lục đều gắn liền với các đời HLV ngoại. HLV Karl Weigang (Đức) đưa đội tuyển Việt Nam giành HCB SEA Games 1995. HLV Alfred Riedl (Áo) dẫn dắt tuyển Việt Nam giành ngôi á quân Tiger Cup 1998, lần đầu tiên vào tứ kết Asian Cup 2007.

HLV Henrique Calisto (Bồ Đào Nha) giúp Việt Nam vô địch AFF Cup 2008. HLV Toshiya Miura (Nhật Bản) cùng tuyển Olympic Việt Nam gây chấn động khi hạ Olympic Iran 4-1 ở Asian Incheon 2014, sau đó vào đến vòng 16 đội. Nhưng ấn tượng hơn cả vẫn là một loạt cột mốc đáng nhớ của bóng đá Việt Nam dưới thời HLV Park Hang Seo: á quân U23 châu Á 2018, Olympic Việt Nam giành hạng 4 Asiad 2018, lần đầu tiên lọt vào vòng loại thứ 3 World Cup 2022.

Trong khi đó các HLV nội được trao niềm tin đều có kết quả không tốt. HLV Phan Thanh Hùng phải ra đi sau khi tuyển Việt Nam bị loại ở vòng bảng AFF Cup 2012. HLV Hoàng Văn Phúc cũng phải rời ghế khi đội tuyển U23 Việt Nam bị loại ngay từ vòng bảng SEA Games 2013. Và đời HLV nội cuối cùng, HLV Nguyễn Hữu Thắng cũng phải từ chức khi đội tuyển U23 Việt Nam với lứa cầu thủ trẻ tài năng bị loại ngay từ vòng bảng SEA Games 2017.

Giới chuyên môn cũng cho rằng giờ vẫn chưa phải là lúc chọn HLV nội. "Để huấn luyện đội tuyển quốc gia, các HLV nội sẽ phải chịu áp lực từ rất nhiều hướng, với những mối quan hệ chồng chéo phải điều tiết, quản lý. Đồng thời nếu kết quả không tốt, việc bị số đông người hâm mộ công kích sẽ mang đến sức ép khổng lồ cho HLV nội nào ngồi vào ghế nóng", bình luận viên Vũ Quang Huy chia sẻ.

Tiêu chí nào để lựa chọn HLV ngoại?

Theo tìm hiểu, VFF dường như nghiêng về phương án chọn HLV Nhật Bản với khoảng 60% thành viên đồng thuận. Số còn lại nghiêng về phương án chọn HLV Hàn Quốc. Đây mới chỉ là thảo luận sơ bộ trong nội bộ VFF. Thời gian này, VFF vẫn đang trong quá trình tiếp nhận các hồ sơ ứng tuyển từ khắp nơi gửi về trước khi tiến hành sơ loại. 

Tuy VFF không công bố, nhưng trong những ngày qua, thông tin các ứng viên từ châu Á và châu Âu gửi đơn xin ứng tuyển rộ lên rất nhiều trên mặt báo. Trong đó có những cái tên nổi bật như HLV Kim Sang Sik, Kim Do Hoon (Hàn Quốc), Akira Nishino (Nhật Bản) hay cựu HLV trưởng tuyển Ý Roberto Donadoni.

Thành công của HLV Park Hang Seo với bóng đá Việt Nam sẽ là cơ hội cho các nhà cầm quân Hàn Quốc có thể được VFF lựa chọn. Đặc biệt hai ứng viên Kim Sang Sik (48 tuổi) và Kim Do Hoon (44 tuổi) đều có bản CV (lý lịch) khá hoành tráng. Tuy nhiên, yếu tố thể hình tương đồng và thành công của bóng đá Nhật Bản có thể là điều mà VFF phải suy nghĩ. 

Ứng viên Akira Nishino là cái tên đẳng cấp để dẫn dắt tuyển Việt Nam khi từng đưa Nhật Bản vượt qua vòng bảng World Cup 2018. Nhưng tiền lương và tuổi tác (69 tuổi) sẽ là rào cản với ông Nishino. Cụ thể, khi dẫn dắt tuyển Thái Lan năm 2019, HLV Akira Nishino nhận mức lương gần 1 triệu USD/năm (80.000 USD/tháng). Trong khi mức lương VFF vừa trả cho HLV Troussier chỉ vào khoảng 700.000 USD/năm (hơn 50.000 USD/tháng).

Về HLV Roberto Donadoni, thông tin nhà cầm quân 61 tuổi này ứng tuyển cũng chỉ là tin đồn. Mặt khác, tiền lương là điều gần như không thể với VFF bởi khi dẫn dắt tuyển Ý ở Euro 2008, HLV Roberto Donadoni từng nhận mức lương khoảng 90.000 euro/tháng.

Vì vậy ngoài bài toán chọn HLV châu Á hay châu Âu, việc chọn HLV Nhật Bản hay Hàn Quốc để thích hợp với bóng đá Việt Nam; danh tiếng và tiền lương cao đi kèm là điều VFF phải cân nhắc. 

Và tuổi tác cũng là điều cần phải xem xét. Ở Asian Cup 2023, ông Troussier là HLV lớn tuổi thứ hai của giải đấu. Trong khi đó thế hệ HLV dưới 60 tuổi chiếm đến 16/24 đội tuyển tham dự Asian Cup 2023. Điều này cho thấy xu hướng dùng HLV trẻ ngày càng phổ biến của bóng đá châu Á.

Tiêu chí tuổi tác cho HLV ngoại cũng là điều mà bình luận viên Ngô Quang Tùng cho rằng VFF cần phải quan tâm: "Bóng đá thay đổi quá nhanh trong 10, 20 năm qua. Các yếu tố chiến thuật, phương pháp huấn luyện, công nghệ… đều rất phát triển. Vì vậy các HLV buộc phải có sự thích nghi rất tốt. Họ phải ở độ tuổi sung sức, khoảng 50 tuổi mới có thể đáp ứng tốt được".

Diễn đàn 'Bóng đá Việt Nam làm gì để lấy lại vị thế?': CLB và mạng lưới đào tạo học đường

Là những nền bóng đá phát triển hơn Việt Nam, các lò đào tạo bóng đá trẻ của Nhật Bản, Hàn Quốc hay Thái Lan hiện đại hơn nhiều so với Việt Nam? Chưa hẳn.