Nhưng âm nhạc, điện ảnh Việt Nam thật sự đang ở đâu trên thế giới?

Đó là câu chuyện các chuyên gia cho ý kiến tại hội thảo quốc tế "Phát triển nghệ thuật trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam" do Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức ngày 14-10 tại Hà Nội.

Các nước nên đến Việt Nam học tập

Ông Jérémy Segay, một nhà nghiên cứu độc lập người Pháp, mở đầu bài tham luận của mình bằng nhận định làm nức lòng người làm văn hóa nghệ thuật Việt Nam: "Trong thời gian này có lẽ các nước nên đến Việt Nam để học tập kinh nghiệm, gần đây Việt Nam có những bước phát triển về nghệ thuật rất mạnh mẽ".

Ông phân tích thời gian này chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc của thị trường phim Việt Nam - thị trường đầu tiên và duy nhất tại châu Á vượt qua mức trước đại dịch COVID-19 vào năm 2024 với tổng số vé ước tính hơn 56 triệu.

Trong đó sự đóng góp lớn của phim nội địa hiện đang vượt trội hơn hẳn so với phim Hollywood.

Năm 2024 thị phần phim Mỹ giảm xuống còn 25%, phim nội địa chiếm khoảng 44% với những phim của Trấn Thành, Lý Hải... và đặc biệt là trường hợp phim Mưa đỏ mới đây.

Bên cạnh những thành tựu thương mại, điện ảnh Việt Nam cũng rất ấn tượng với giới quan sát quốc tế khi chỉ trong 15 tháng có tới ba phim của ba nhà làm phim trẻ đoạt giải thưởng tại ba liên hoan phim danh giá nhất trên thế giới.

Phạm Thiên Ân với Bên trong vỏ kén vàng tại Liên hoan phim Cannes năm 2023, Phạm Ngọc Lân với Cu li không bao giờ khóc tại Liên hoan phim Berlinale năm 2024 và Dương Diệu Linh với Mưa trên cánh bướm tại Liên hoan phim Venice năm 2024.

 Phim Bên trong vỏ kén vàng còn khá thành công về thương mại khi có hơn 50.000 lượt xem tại thị trường Pháp.

Ông Jérémy Segay nói chuỗi thành tích chưa từng có trong một thời gian ngắn như vậy khiến điện ảnh Việt Nam mang hào quang cùng sự tò mò ngày càng tăng trên toàn thế giới, giống như trường hợp Hàn Quốc vào đầu những năm 2000.

Tuy nhiên ông Jérémy Segay nói Việt Nam vẫn tụt hậu đáng kể trên trường quốc tế về mặt quảng bá và sự hiện diện tại các sự kiện lớn của ngành công nghiệp điện ảnh.

Gần đây Cục Điện ảnh và nhiều đơn vị khác nhau tham gia các sự kiện quốc tế. Tuy nhiên việc này chưa thường niên, làm giảm đáng kể tác động của nó.

Cần có sự hiện diện thường xuyên tại các sự kiện, liên hoan phim lớn của thế giới để gửi tín hiệu đến cộng đồng quốc tế rằng đất nước này thực sự có một ngành công nghiệp điện ảnh năng động.

Nghệ sĩ Việt có ước mơ ra thế giới?

Nhạc sĩ Quốc Trung cũng có góc nhìn tương tự trong lĩnh vực âm nhạc. Ông nói sự hội nhập trong nghệ thuật biểu diễn âm nhạc của chúng ta hiện nay vẫn quá ít. Không tìm ở đâu nghệ sĩ Việt Nam được giải thưởng âm nhạc quốc tế danh giá, ngoại trừ gần đây có trường hợp Đức Phúc.

"Nghệ sĩ Việt Nam gần như không có khát vọng mang âm nhạc ra quốc tế. Lý do vì họ chưa nhận được sự hỗ trợ xứng đáng từ các cơ quan nhà nước. Không có kỹ năng xây dựng dự án nên về chuyên môn rất hạn chế lại không có kết nối với các nghệ sĩ, các festival quốc tế để tham gia", ông Trung nói.

Khi không bước ra thế giới thì trình độ của nghệ sĩ Việt sẽ mãi cứ "hồn nhiên trong đánh giá". Ông ví dụ vừa rồi làm việc với một nhà hát, ông kinh ngạc thấy họ vẫn chơi nhạc theo cách 30-40 năm trước thậm chí tồi đi, có chương trình thì họ nhập lại với nhau đánh một cách tùy tiện.

Bà Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch - rất chia sẻ với phát biểu của nhạc sĩ Quốc Trung. Bà nói điểm yếu cốt tử của chúng ta là hồn nhiên trong nhận thức ta đang ở đâu trên thế giới nên đôi khi ảo tưởng sức mạnh của mình.

Bộ trưởng Quốc phòng tặng bằng khen cho ê kíp Mưa đỏ

Đại tướng Phan Văn Giang khen Điện ảnh Quân đội nhân dân và ê kíp phim Mưa đỏ, đoàn phim nhận bằng khen của Bộ Quốc phòng sau thành công của phim Mưa đỏ.