Thép xây dựng thành phẩm được sản xuất tại một nhà máy thép ở Bà Rịa - Vũng Tàu - Ảnh: Đông Hà

Các doanh nghiệp có sử dụng phế liệu để làm nguyên liệu sản xuất trong các ngành thép, giấy, nhựa... mấy ngày qua đang như “ngồi trên lửa” do chuẩn bị áp dụng thông tư 41 (có hiệu lực từ ngày 27-10) do Bộ Tài nguyên và môi trường (TN-MT) ban hành về “bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất”.

Đây là thông tư được nhiều doanh nghiệp sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất mong chờ nhất, thế nhưng đến khi ban hành thì nhiều doanh nghiệp “kêu trời” bởi các yếu tố về cải cách thủ tục hành chính, giảm thiểu phiền hà và khó khăn cho doanh nghiệp còn nhiều hơn trước khi có thông tư hướng dẫn.

Cụ thể, trước đây khi nhập khẩu thép phế liệu làm nguyên liệu, các doanh nghiệp sản xuất thép phải xin giấy phép đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất (gọi tắt là giấy xác nhận) tại sở TN-MT nơi doanh nghiệp đặt nhà máy.

Tuy nhiên, với thông tư 41, Bộ TN-MT bắt buộc nếu doanh nghiệp nhập khẩu 5.000 tấn thép phế liệu/năm trở lên thì giấy xác nhận phải do bộ cấp, với thời hạn chờ cấp phép là 40 ngày làm việc.

“Hầu hết các doanh nghiệp sản xuất thép đều nhập hàng trăm ngàn, thậm chí cả triệu tấn. Vậy sao không để sở cấp như trước đây mà phải chạy ra tuốt ngoài bộ vừa mất thời gian, chi phí tốn kém cho doanh nghiệp?” - một doanh nghiệp sản xuất thép ở Bà Rịa - Vũng Tàu bức xúc nói.

Tương tự, các doanh nghiệp ngành sản xuất giấy còn lâm vào tình cảnh ngặt nghèo hơn khi quy định số lượng nhập khẩu giấy phế liệu chỉ cần trên 200 tấn/năm cũng đã phải “chạy” ra ngoài bộ, trong khi nhu cầu sử dụng của ngành này mỗi năm lên đến hàng triệu tấn giấy phế liệu.

Chưa kể thời hạn quy định của giấy xác nhận bây giờ chỉ còn hai năm, thay cho ba năm như trước đây, đồng thời buộc doanh nghiệp phải nhập khẩu đúng chủng loại, khối lượng phế liệu ghi trong giấy xác nhận.

Nếu thay đổi về chủng loại hoặc tăng khối lượng phế liệu nhập khẩu thì phải làm thủ tục xin cấp lại giấy xác nhận.

“Điều này quá vô lý khi bắt doanh nghiệp phải hoạch định chính xác tổng khối lượng phế liệu sẽ nhập trong hai năm. Nếu mỗi lần thay đổi, dẫu chỉ một chút mà phải xin giấy phép lại là làm lại từ đầu thì chúng tôi còn thời gian đâu để tập trung cho sản xuất?” - ông Vũ Ngọc Bảo, phó chủ tịch Hiệp hội Giấy và bột giấy VN, phản ứng.

Riêng thủ tục nhập khẩu phế liệu là nguyên liệu sản xuất, các doanh nghiệp cũng cho biết phải trải qua ít nhất bốn công đoạn, cùng với hàng chục giấy tờ văn bản liên quan hết sức nhiêu khê cho công đoạn thông quan.

“Đây là một bước lùi về thủ tục hành chính khi không phân biệt đâu là rác thải phế liệu - vốn cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, và đâu là nguyên liệu đầu vào vô cùng cần thiết cho hàng loạt ngành sản xuất công nghiệp trọng yếu của nền kinh tế” - phó tổng giám đốc một công ty sản xuất giấy thở dài nói.