Sáng 5-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Nhiều nơi lạm dụng yêu cầu người dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp

Trình bày tờ trình của Chính phủ tại phiên họp, thượng tướng Nguyễn Văn Long, thứ trưởng Bộ Công an, cho hay Luật Lý lịch tư pháp được ban hành năm 2009, đến nay đã hơn 15 năm thực hiện.

Qua nhiều năm, nhiều nội dung không còn phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước, đặc biệt là phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, và việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính.

Cùng với đó, nhiều quyền của người dân được thực hiện khó khăn, vướng mắc, chưa xác định rõ quyền và trách nhiệm của nhà nước trong việc cấp lý lịch tư pháp, đảm bảo quyền hợp pháp của công dân.

Vì vậy cần sửa đổi để đảm bảo phù hợp với việc điều chuyển quản lý lý lịch tư pháp theo phân công của Chính phủ.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cho biết dự thảo luật cũng bổ sung một số trường hợp thông tin lý lịch tư pháp để phù hợp với quy định của các luật có liên quan. 

Bổ sung quy định về việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Ông nhận định hiện nay, nhiều thủ tục hành chính và cơ quan yêu cầu người dân cung cấp lý lịch tư pháp một cách rất lạm dụng.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết để khắc phục tình trạng lạm dụng đối với yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1 và phiếu lý lịch tư pháp số 2, thường trực Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo luật quy định mang tính nguyên tắc về các trường hợp được yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp.

Đồng thời tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định về mục đích quản lý lý lịch tư pháp của dự thảo luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Thường trực Ủy ban cũng cho rằng việc tiếp tục duy trì quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 cho cá nhân để họ biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình là cần thiết.

Tuy nhiên để hạn chế việc lạm dụng, đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo luật quy định nghiêm cấm các cơ quan, tổ chức, đơn vị yêu cầu cá nhân phải cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 khi thực hiện các thủ tục hành chính thông thường hoặc trong các quan hệ dân sự, lao động...

Tránh lạm dụng phiếu lý lịch tư pháp số 2

Nêu ý kiến thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho hay dù luật đã sửa đổi theo hướng quy định các cơ quan, tổ chức chỉ có quyền yêu cầu cấp thông tin lý lịch tư pháp và không được yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp như luật hiện hành.

Nhưng nếu các cơ quan, tổ chức không thực hiện quyền yêu cầu thông tin mà lại chuyển hóa thành yêu cầu cá nhân đương sự phải nộp phiếu lý lịch tư pháp để bổ sung hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính, thì tình trạng lạm dụng phiếu này vẫn có thể xảy ra.

Do đó bà đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung quy định rõ ràng hơn về việc các cơ quan, tổ chức không yêu cầu cá nhân phải nộp phiếu lý lịch tư pháp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Đồng thời, đề nghị cân nhắc rất kỹ quy định việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải có sự đồng ý của người được cấp phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Đồng thời, để ngăn ngừa, hạn chế khả năng lạm dụng yêu cầu người dân phải nộp phiếu lý lịch tư pháp, bởi lẽ nếu cơ quan, tổ chức đã yêu cầu, người dân khó có thể từ chối.

Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ phiếu lý lịch tư pháp số 2 có đầy đủ thông tin về cá nhân, bao gồm việc xóa án tích.

Việc sử dụng phiếu này để xin việc có thể dẫn đến phân biệt đối xử và ảnh hưởng đến quyền công dân, đặc biệt là những người đã được xóa án tích.

Từ đó ông đề nghị có cơ chế tự động cập nhật việc xóa án tích vào phiếu số 2 khi cơ quan có thẩm quyền đã xóa án tích cho công dân.

Ông đồng tình với đề nghị của cơ quan thẩm tra là giao Chính phủ linh hoạt quy định chi tiết theo tinh thần cắt giảm thời gian và thủ tục, không nhất thiết đưa vào luật...

'Dứt khoát phải thông qua Luật Đất đai sửa đổi, Luật Quy hoạch sửa đổi tại kỳ họp thứ 10'

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu dứt khoát phải thông qua bằng được Luật Đất đai sửa đổi, Luật Quy hoạch sửa đổi tại kỳ họp thứ 10.