“Ngựa ô” Old Town Road của rapper Lil Nas X vẫn đang là “thánh ca” của mùa hè

1. Ngay giữa những ngày "nóng như đổ lửa" trước kỳ thi trung học phổ thông, Hoàng Thùy Linh phát hành MV Để Mị nói cho mà nghe - một sản phẩm âm nhạc không chỉ làm nức lòng những học trò sắp bước vào kỳ thi quan trọng, mà gợi nhắc cả thế hệ đã trưởng thành về những kỷ niệm thời học "lò" ôn thi, đọc thuộc từng tác phẩm ngữ văn.

Đúng là Để Mị nói cho mà nghe thành công nhờ viện dẫn những nhân vật kinh điển của văn học Việt Nam như Chí Phèo, lão Hạc, Mị, A Phủ, chị Dậu, chị em Thúy Kiều.

Lão Hạc, Chí Phèo, Thị Nở... cùng vào MV Để Mị nói cho mà nghe - Ảnh chụp từ MV

Trong khi ở nước ngoài, đời sống của các biểu tượng như Hamlet, Macbeth, Tôn Ngộ Không, Lâm Đại Ngọc rất rộng dài, là chất liệu thường xuyên trong các tác phẩm văn hóa đại chúng, thì ở Việt Nam hiện nay, văn chương kinh điển lại thường bị coi là nằm đâu đó trong đền đài.

Lần này, Hoàng Thùy Linh đã đánh thức một mong muốn vô hình của khán giả Việt.

Nhưng không chỉ thế. Phải nói rằng ca khúc mới của Hoàng Thùy Linh có tất cả những yếu tố làm nên một bản hit mùa hè: không khí hào hứng, tràn trề năng lượng, nhịp chắc và nhanh, đó là thứ âm nhạc khiến người ta muốn đứng bật dậy và lắc lư, nhảy múa; và đó cũng là thứ công thức âm nhạc mùa hè trong khoảng 20 năm gần đây, từ thời Britney Spears.

Lão Hạc, Chí Phèo, Thị Nở... cùng vào MV Để Mị nói cho mà nghe - Ảnh chụp từ MV

Mùa hè, không nghi ngờ gì nữa, là mùa âm nhạc sôi động nhất trong năm. Bốn mùa trong năm chỉ có mùa hè là được Billboard đặt riêng một bảng xếp hạng mang tên "Các ca khúc mùa hè".

Và cả ở Việt Nam vài năm qua, khái niệm các ca khúc mùa hè dù chưa thật rõ nhưng độ tháng 5 tháng 6, các ca sĩ đều hào hứng trở lại, sau những mùa dài nhường sân cho indie.

Như tháng 5 năm ngoái, bữa tiệc âm nhạc có Sơn Tùng M-TP, Bích Phương, Isaac, Hòa Minzy. Còn năm nay là Min, Chi Pu, Erik, Soobin Hoàng Sơn, và bây giờ những ngày giữa tháng 6 lại có thêm Hoàng Thùy Linh.

2. Quay lại với những công thức âm nhạc mùa hè, thực tế thì đã có thời âm nhạc không có công thức.

Chẳng hạn, như một bài báo của New York Times chỉ ra, mùa hè năm 1988, âm nhạc là một bàn tiệc buffet, có cả những bản nhạc dance 1-2-3 hừng hực, bản ballad Hold on to the nights da diết hay bản nhạc rock với tiếng guitar điện gào thét Pour some sugar on me.

Nhưng thế kỷ 21, mọi chuyện đã đổi khác. Các ca khúc mùa hè thường xuyên là những giai điệu pop có màu sắc na ná nhau. Sự phân công trong ngành công nghiệp âm nhạc rõ nét đến mức có một số nhạc sĩ chuyên viết các bản hit.

Như nhà sản xuất Max Martin đứng đằng sau tới 22 đĩa đơn xếp ở vị trí số 1 của tập thể ngôi sao Katy Perry, Taylor Swift, The Weeknd, Britney Spears... Tạo hit từ đó trở thành một công việc mang tính toán học nhiều hơn là sáng tạo.

3. Dẫu vậy, sự trỗi dậy của hiphop khiến cho mùa hè hai năm trở lại đây khó đoán hơn nhiều. Như năm nay, Perry và Swift cứ "lũ lượt" trở lại, vậy mà vẫn không đủ sức đánh bật được Old Town Road của rapper vô danh Lil Nas X, và chỉ tốn có 30 USD để sản xuất.

Ca khúc này ra mắt từ tháng 12 năm ngoái, nhưng hiện vẫn là thánh ca mùa hè 2019. Tương đồng, ở nhạc Việt có Đen Vâu và ca khúc Hai triệu năm với MV đơn sơ mà cư dân mạng đùa rằng chắc chỉ tốn có hai triệu rưỡi để làm, vậy mà vẫn thu hút.

Những "ngựa ô" như vậy làm âm nhạc tháng 6 càng "vui tai" hơn.

Cả nền văn học hiện thực phê phán Việt Nam vào 'Để Mị nói cho mà nghe'

TTO - Chí Phèo, Thị Nở, Xuân Tóc Đỏ, Mị, A Sử, lão Hạc, cậu Vàng, chị Dậu, Tràng, quan cụ... 'xầm xập' kéo vào MV mới nhất của Hoàng Thùy Linh mang tên 'Để Mị nói cho mà nghe'.