Phương án hài hòa nhất được lựa chọn là tên huyện cũ ghép với 4 từ chỉ hướng. Nhưng sẽ thế nào nếu cả nước nhìn đâu cũng Đông - Tây - Nam - Bắc?

Sở Nội vụ Quảng Bình vừa trình phương án sắp xếp các xã mới từ 145 đơn vị hành chính cấp xã còn 23. Đáng chú ý, nhiều nơi giữ lại tên huyện bằng việc dùng tên huyện cho một xã mới, và những xã lân cận dùng tên huyện ghép với từ chỉ hướng Đông - Tây - Nam - Bắc.

Phương án an toàn

Theo một tiến sĩ sử học, việc đặt tên địa danh là một ngành khoa học, gọi là ngành địa danh học lịch sử, chứ không phải ngẫu hứng.

Tên huyện có thể đặt cho tên xã là hợp lý để neo giữ một địa danh vì huyện sắp giải thể. Xã trung tâm lấy tên huyện, các xã còn lại tùy theo đó mà đặt Đông - Tây - Nam - Bắc cộng với tên huyện. Ví dụ huyện Quảng Trạch dự kiến có các xã Bắc Quảng Trạch, Trung Quảng Trạch, Nam Quảng Trạch. Tương tự, huyện Bố Trạch có các xã Tây Bố Trạch, Bắc Bố Trạch, Nam Bố Trạch.

Xu hướng đặt tên Đông - Tây - Nam - Bắc là xu hướng đặt tên địa danh dễ nhất, khỏi tranh cãi, bàn bạc. 

Trong thời đại bùng nổ thông tin có quá nhiều ý kiến thì đó là một phương án an toàn, có thể chấp nhận, trung hòa người dân nhiều xã.

Với người địa phương, cách đặt tên này có thể giúp nhanh chóng xác định vị trí địa lý của xã mới, dễ nhớ, thống nhất tên gọi.

Lựa chọn tên gọi gắn với lịch sử, văn hóa… vùng đất

Tuy nhiên, việc này lạm dụng thì thể hiện sự bế tắc trên phương diện văn hóa. Nếu nhân rộng kiểu đặt tên này ra nhiều huyện, nhiều tỉnh thành thì sẽ dễ thấy sự khô khan, nhàm chán khi đọc tên các xã mới trên bản đồ.

Cái tên trung dung này sẽ không nói lên được đặc trưng, văn hóa, lịch sử, bản sắc… của vùng đất mới thành lập. Thiếu đi truyền thống của địa phương, dần dà, chính người dân của xã mới này cảm thấy xa lạ ngay trên quê hương bản quán.

Có ý kiến cho rằng dịp này là cơ hội lớn để tìm lại những cái tên đã có trong lịch sử. Những cái tên đã gắn với truyền thống, bản sắc của vùng đất để tạo nên những cái tên có ý nghĩa, "nhận diện thương hiệu" cao.

Cuộc cách mạng sắp xếp đơn vị hành chính được Chính phủ nêu có tầm nhìn chiến lược trăm năm. Vậy nên những cái tên được lựa chọn sẽ được lưu danh sử sách, đi vào lịch sử dân tộc.

Do đó hơn bao giờ hết, tên của xã phường mới cần được xem xét thận trọng trong bối cảnh cụ thể của từng địa phương, từng vùng miền, đảm bảo đặt tên phù hợp, khoa học, được sự đồng thuận của người dân.

Ngày 25-3, báo cáo Bộ Chính trị đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp

Đảng ủy Chính phủ chủ trì phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương tiếp thu ý kiến hoàn thiện tờ trình về đề án sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để báo cáo Bộ Chính trị vào ngày 25-3.