Nhưng cũng từ các vụ việc này đã bộc lộ nhiều khiếm khuyết của môi trường đầu tư. Tại sao? Cần làm gì để không còn tình trạng này?

Tuổi Trẻ ghi nhận các ý kiến phân tích về câu chuyện rất thời sự này, gợi mở một số giải pháp để góp phần tạo một môi trường kinh doanh minh bạch và nhiều cơ hội với doanh nhân.

* Thượng tá Vũ Như Hà: Một trong những nguyên nhân khách quan dẫn đến việc phát sinh tội phạm ngân hàng chính là chính sách chế độ quản lý hoạt động ngân hàng còn thiếu, một số văn bản chưa phù hợp với thực tiễn, thiếu chặt chẽ tạo ra kẽ hở cho hoạt động tội phạm, nhất là mảng cho vay cầm cố hàng hóa và cho vay kinh doanh bất động sản với tài sản đảm bảo là tài sản hình thành trong tương lai.

Ngoài ra, luật quy định vốn sở hữu cổ phần đối với ngân hàng là một cổ đông không được sở hữu quá 5% hoặc nhóm cổ đông không được sở hữu quá 20% vốn điều lệ của một ngân hàng. Thế nhưng hiện nay lại chưa có quy định cụ thể là một cổ đông, nhóm cổ đông có được sở hữu cổ phần tại nhiều ngân hàng hay không.

Chính vì vậy một số cổ đông, nhóm cổ đông có thể là cổ đông, có cổ phần trong nhiều ngân hàng cùng một lúc nên dễ dàng thao túng thị trường tài chính và thao túng ngân hàng nếu muốn.

Từ nguyên nhân khách quan này, dẫn đến tác động tiêu cực của sở hữu chéo, lợi ích nhóm trong hệ thống các ngân hàng dẫn đến việc cho vay phục vụ lợi ích nhóm cổ đông lớn.

* Ông Đỗ Mạnh Bổng: Có rất nhiều lý do như do sự lỏng lẻo, thiếu đồng bộ trong việc ban hành và thực thi các văn bản pháp luật liên quan đến ngân hàng nên vi phạm trong lĩnh vực này hiện đang có chiều hướng gia tăng.

Một số ngân hàng vì sức ép lợi nhuận đã nới lỏng các điều kiện tín dụng, không tuân thủ nghiêm túc trình tự, thủ tục quy định cho vay, không có tài sản bảo đảm theo quy định hoặc tài sản bảo đảm không đủ thủ tục pháp lý. Lãnh đạo ngân hàng còn buông lỏng quản lý, chưa thực sự quan tâm và chưa có biện pháp phòng ngừa.

Về giải pháp để khắc phục tình trạng trên, ngoài việc phải hoàn thiện thể chế chính sách, cơ chế, hệ thống pháp luật, các cơ quan chức năng cần rà soát kỹ các văn bản pháp luật liên quan để tham mưu cho Chính phủ bổ sung và hoàn thiện.

Ngoài ra Ngân hàng Nhà nước cần rà soát lại tất cả các quy chế hoạt động ngân hàng và bổ sung vào những quy định phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội hiện nay.

Bên cạnh đó, các cơ quan tố tụng, nhất là các cơ quan điều tra, cần phải áp dụng triệt để mọi biện pháp để bảo đảm việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt. Đồng thời cần phải có biện pháp giám sát không để đối tượng chạy trốn và tạo điều kiện để họ khắc phục hậu quả.

* Ông Trần Đình Cường: Để ngân hàng tăng trưởng phù hợp với quy mô và trình độ quản lý, quản trị rủi ro thì trong khi mở rộng mạng lưới kinh doanh và năng lực điều hành, quản lý của các tổ chức tín dụng cần được chú trọng và nâng cao. Việc phát triển và mở rộng quy mô hoạt động luôn phải gắn liền với việc nâng cao trình độ quản lý, quản trị rủi ro.

Và để khắc phục triệt để những tồn tại và rủi ro do sở hữu chéo ngân hàng gây ra, cần đánh giá đầy đủ, thực tế tình hình này để đưa ra giải pháp phù hợp, thực hiện phương án tái cơ cấu ngân hàng được duyệt và tôn trọng nguyên tắc tăng vốn chủ sở hữu bằng tiền mặt, bằng vốn chủ sở hữu.

Muốn vậy, các tổ chức tín dụng phải thường xuyên rà soát quy định, quy chế nội bộ của ngân hàng để phát hiện những điểm sơ hở và kịp thời sửa chữa nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống tội phạm.

* Chuyên gia Bùi Quang Tín: Qua các vụ án mà bị cáo là các “đại gia” ngân hàng thời gian gần đây, có thể thấy một vấn đề là dù Ngân hàng Nhà nước đã quy định chặt quy trình, thủ tục cho vay nhưng các ông chủ ngân hàng có thể lách luật hoặc "chỉ đạo miệng" để cho các công ty sân sau vay.

Với chức năng, nhiệm vụ của mình, cơ quan thanh tra giám sát có thể nắm thông tin về hoạt động của ngân hàng, cảnh báo, thậm chí áp dụng các biện pháp kiểm soát, xử phạt... hoặc cao hơn nữa thì sai phạm sẽ được hạn chế.

Do vậy theo tôi, Ngân hàng Nhà nước cần tăng cường công tác kiểm tra giám sát hơn nữa. Nếu không sẽ còn nhiều các vụ bắt giam lãnh đạo ngân hàng như đã từng diễn ra thời gian qua, không chỉ ảnh hưởng xấu đến niềm tin của người gửi tiền mà còn tác động xấu đến môi trường kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng.