Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng - nêu quan điểm về việc thực hiện các nghị quyết chất vấn, giám sát trong lĩnh vực ngân hàng.

Theo đại biểu, trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước rất nhiều biến động, ngành ngân hàng đã có nỗ lực lớn trong thực hiện các nghị quyết của Quốc hội để điều hành chính sách tiền tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định tỉ giá, giảm mặt bằng lãi suất và bảo đảm an toàn hệ thống.

Cơ chế cấp quota tín dụng chưa rõ

Tuy nhiên, thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, đại biểu Nga đánh giá kết quả đạt được chưa thật sự đáp ứng đầy đủ tinh thần các nghị quyết. Trong đó cơ chế "quota tín dụng" giảm nhưng chưa rõ lộ trình "bỏ hẳn" theo yêu cầu của Nghị quyết 62.

Báo cáo Chính phủ cũng cho thấy Ngân hàng Nhà nước đã có điều chỉnh: tiêu chí giao hạn mức minh bạch hơn, phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn, một số tổ chức được chủ động hơn trong kiểm soát tăng trưởng tín dụng. Đây là những bước đi tích cực.

"Tuy nhiên, cơ chế "quota tín dụng" vẫn đang được duy trì, giao và điều chỉnh chỉ tiêu cụ thể cho từng tổ chức tín dụng, chưa thể hiện rõ lộ trình xóa bỏ hẳn cơ chế này, chưa lý giải đầy đủ vì sao sau nhiều năm, yêu cầu "tiến tới bỏ quota" vẫn chưa có mốc thời gian và giải pháp cụ thể" - đại biểu Nga nêu vấn đề.

Cùng đó, việc cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém, xử lý nợ xấu được đại biểu Nga đánh giá là "còn nặng về quy trình, nhẹ về kết quả", khi Quốc hội yêu cầu năm 2025 xử lý cơ bản, kiểm soát chặt sở hữu chéo, sân sau; đưa nợ xấu gộp về khoảng dưới 3%.

Theo đó, nữ đại biểu đặt ra loạt câu hỏi: Hiện còn bao nhiêu tổ chức tín dụng yếu kém chưa được xử lý dứt điểm? 

Tỉ lệ nợ xấu gộp (kể cả nợ đã bán cho công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam), nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu đang ở mức nào so với mục tiêu Quốc hội đề ra? 

Tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu?

Bà Nga cũng đánh giá các chương trình tín dụng mục tiêu, nhất là nhà ở xã hội, gói 500.000 tỉ tiến độ chưa tương xứng kỳ vọng. Đơn cử như chương trình tín dụng ưu đãi cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ giải ngân còn chậm, chủ yếu là do "thiếu dự án đủ điều kiện", "vướng thủ tục đầu tư, đất đai".

Cùng đó, gói tín dụng quy mô 500.000 tỉ đồng phục vụ hạ tầng, công nghệ số, kinh tế xanh được bố trí nguồn vốn nhưng chưa giải ngân do thiếu danh mục. Tuy nhiên, báo cáo chỉ dừng lại ở việc nêu ra khó khăn mà chưa thật sự sát, đúng và chưa đủ.

"Người dân và doanh nghiệp nhìn vào kết quả cuối cùng: vốn có đến được các lĩnh vực ưu tiên, đến được với người cần hay không, chứ không chỉ nhìn vào việc ngành ngân hàng đã "sẵn sàng vốn". Ở đây là vai trò điều phối trong thiết kế cơ chế, phối hợp liên ngành, đơn giản hóa quy trình, mở đường dòng vốn vào đúng chỗ cần được thể hiện hơn" - phó trưởng đoàn chuyên trách đặt câu hỏi.

Việc ổn định thị trường vàng mới đáp ứng một phần yêu cầu

Đối với thị trường vàng, đại biểu đoàn Hải Phòng cũng đánh giá là "chưa thật sự ổn định vững chắc". Mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều động thái quyết liệt như tăng cung vàng, đấu thầu, thanh tra doanh nghiệp, tham mưu sửa đổi Nghị định 24, giúp chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới đã được thu hẹp đáng kể.

Tuy nhiên có những giai đoạn chênh lệch giá vàng tăng rất mạnh trở lại, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, thao túng thị trường. Trong khi đó, báo cáo chưa phân tích đầy đủ nguyên nhân gốc rễ, chưa thể hiện rõ lộ trình sau khi sửa Nghị định 24 sẽ tổ chức lại thị trường vàng như thế nào.

Vì vậy, yêu cầu Nghị quyết 173 của Quốc hội về ổn định thị trường vàng, không để ảnh hưởng tới ổn định tiền tệ, an toàn hệ thống mới chỉ được đáp ứng một phần, độ bền vững chưa thực sự cao.

Từ thực tế trên, đại biểu Nga đề nghị Ngân hàng Nhà nước cần xây dựng và báo cáo Quốc hội một lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng mang tính hành chính.

Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn, việc giao chỉ tiêu tín dụng cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh giữa năm, và mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong "khung an toàn" đã định.

Với chương trình tín dụng cho nhà ở xã hội, cần chủ động hơn trong tham mưu cơ chế phối hợp, đơn giản hóa quy trình xác nhận dự án đủ điều kiện, bảo đảm vốn đến được đúng đối tượng, đúng địa chỉ.

Về quản lý kinh doanh vàng, cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, công khai lộ trình tổ chức lại thị trường vàng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, giảm độc quyền, tăng minh bạch. Nghiên cứu, báo cáo Quốc hội về khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung với cơ chế quản lý chặt chẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế.

Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình: Biên chế công chức giảm hơn 5%, gần 150.000 người nghỉ việc

Sáng 3-12, Quốc hội nghe trình bày Báo cáo và thẩm tra về việc thực hiện một số nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn.