Thủ tướng yêu cầu đẩy lùi tai nạn giao thông quyết liệt hơnGóp ý để chặn đứng thảm họa giao thông

Phóng to

Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng - Ảnh: Việt Dũng

Ông Dũng nói: Trước hết tôi cảm ơn báo Tuổi Trẻ rất quan tâm, có nhiều chương trình tuyên truyền cho việc kiềm chế, giảm tai nạn giao thông (TNGT). Nước ta có gần 2 triệu ôtô, hơn 32 triệu môtô, xe gắn máy, như thế có ít nhất 34 triệu người trực tiếp điều khiển phương tiện. Do chưa có nhiều phương tiện công cộng nên số người trực tiếp điều khiển phương tiện ở nước ta thuộc loại đông nhất thế giới. Thứ hai là trong xã hội chúng ta có thói quen sử dụng lượng rượu bia lớn. Hai yếu tố này kết hợp làm TNGT có nguyên nhân từ rượu bia rất cao.

Khảo sát của Cục Y tế dự phòng và môi trường (Bộ Y tế) năm 2010 ở các bệnh viện lớn tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Bình Dương, Yên Bái cho thấy gần 70% TNGT được cấp cứu đều có cồn trong máu, trong đó có khoảng 60% người có nồng độ cồn trong máu cao hơn mức cho phép của Luật giao thông đường bộ. Còn thống kê sơ bộ của chúng tôi khoảng 10% số người chết, thương tích nặng vì TNGT do liên quan đến rượu bia.

Uống bia rượu thế nào để khỏi vượt quy định? Nếu tính 1 đơn vị chuẩn là 2/3 chai hay lon bia 330ml hoặc một ly rượu vang 13,5% (100ml), một ly bia hơi (330ml) hoặc một ly rượu mạnh (40%) 30ml thì đàn ông không nên uống quá 2 đơn vị chuẩn trong giờ đầu tiên và không quá 1 đơn vị chuẩn trong mỗi giờ sau đó. Phụ nữ không nên uống quá 1 đơn vị chuẩn trong giờ đầu tiên và không nên uống quá 1 đơn vị chuẩn nữa trong mỗi giờ sau đó để nồng độ cồn trong máu dưới 50mg/100ml hoặc 0,25mg/lít khí thở.

* Luật cấm hoàn toàn việc người điều khiển ôtô uống rượu bia, còn đối với xe máy thì quy định nồng độ cồn không vượt quá 50mg/100ml máu hoặc 0,25mg/lít khí thở. Nhưng có ý kiến cho rằng mức phạt với người điều khiển xe máy là nhẹ, còn ôtô khi đã cấm hoàn toàn thì chỉ nên có một mức phạt cao nhất?

- Khi làm luật, vấn đề này được tranh luận rất nhiều. Có nhóm ý kiến cho rằng nên cấm hoàn toàn nhưng cũng có ý kiến cho là nên làm thế nào để có thể thực thi được trong cuộc sống. Tính hết các yếu tố đó mới ra quy định đó.

Mức xử phạt cũng có luồng ý kiến là phạt thật nặng như ở một số nước, ý kiến khác là phạt nặng nhưng cũng phải phù hợp hoàn cảnh xã hội, thu nhập của người dân. Chúng tôi có đề xuất như ở Pháp vi phạm uống rượu bia thì tịch thu phương tiện, cấm vĩnh viễn không được hành nghề vận tải.

Nhưng có ý kiến nếu tịch thu phương tiện thì chạm vào quyền sở hữu tài sản của công dân nên mới đình chỉ lưu hành có thời hạn. Nếu phạt nặng quá thì gây phản ứng từ người dân, có thể làm lực lượng bảo đảm giao thông khó xử lý hoặc lợi dụng có thêm tiêu cực.

Với xe máy, mức phạt 500.000 đồng đến 1 triệu đồng, tôi nghĩ nếu người có ý thức thì xót lắm khi mất 1/3 tháng lương. Nhưng người không có ý thức cũng có thể bán cả xe máy để uống rượu.

* Cần giải pháp gì để hạn chế tình trạng lạm dụng rượu bia khi tham gia giao thông?

- Phải có sự đồng thuận chung trong toàn xã hội. Cần củng cố nhận thức này và đẩy mạnh tuyên truyền vì sự phát triển bền vững của cả xã hội, đạo đức, văn hóa, bảo vệ nòi giống dân tộc nói chung. Chúng ta không quá cứng nhắc để coi việc uống rượu bia là xấu cả nhưng nó phải có văn hóa.

Chúng tôi sẽ tiếp tục có nghiên cứu, tư vấn Chính phủ có chỉ đạo sự vào cuộc của nhiều tổ chức, của cả xã hội. Bên cạnh đó, công tác cưỡng chế về mặt an toàn giao thông với rượu bia cũng phải tập huấn, trang bị phương tiện, lực lượng để tổ chức thực hiện cho chuyên nghiệp, bài bản, xem xét chế tài sao cho đủ mức răn đe.

* Ông đánh giá thế nào khi VN tiêu thụ 2,5 tỉ lít bia trong một năm?

- VN đang tiêu thụ 2,5 tỉ lít bia, 400 triệu lít rượu mỗi năm. Tôi thấy rượu xịn nhất của thế giới hàng chục triệu đồng một chai ở VN cũng có người “chơi ngon”, trong khi ở châu Âu có người nhìn chai rượu đó “khiếp” vì không có tiền mua. Nay bia xịn, rượu xịn, xe xịn nhất thế giới đều được tiêu thụ ở VN thì ngoài kiềm chế nhập khẩu ôtô cũng phải xem kiềm chế nhập siêu bia rượu.

Ở các nước, dọc tuyến quốc lộ cấm bán rượu bia, tôi cũng bàn với bộ ngành ở Chính phủ việc này nhưng thực hiện rất khó. Nhưng một số nơi mình có thể cấm bán rượu bia như bến xe, trạm dừng nghỉ, nơi vui chơi giải trí như công viên, môi trường văn hóa, cấm bán rượu cho thiếu niên.

* Bộ trưởng có hay uống rượu bia không, khi đã uống thì tham gia giao thông thế nào?

- Hồi trẻ, khi đi học ở châu Âu tôi học được họ nguyên tắc: khi đã chấp nhận vui thì không cầm lái. Trong cuộc sống, tôi cũng như mọi người, cũng có lúc vui và có lúc uống nhưng tôi xác định đã uống thì không điều khiển phương tiện.

Chúng tôi đang suy nghĩ đề xuất với Chính phủ ra những quy định trong giờ làm việc không được có rượu bia dưới bất cứ hình thức nào, kể cả tiếp khách. Bộ Giao thông vận tải cũng đã quy định trong giờ làm việc tuyệt đối không được sử dụng rượu bia, kể cả tiếp khách ban trưa.