Sáng 26-9 vừa qua, sau hai ngày mưa lớn, chúng tôi trở lại vệt dân cư dọc đường Mẹ Suốt ở các tổ 34, 29... phường Hòa Khánh Nam (quận Liên Chiểu, TP Đà Nẵng). Đây là khu vực từng hứng chịu thiệt hại nặng nề nhất trong trận mưa lũ lịch sử và là tâm điểm của vùng trũng trên toàn TP Đà Nẵng.

Nước ngập tràn vào nhà

Từ một lạch nước nhỏ, chừng 10 năm trở lại đây những khu dân cư ổ chuột mọc lên lấn ra bờ kênh tạo một hàng rào bằng tôn và bê tông chắn hai bên tuyến kênh chạy cắt ngang con đường huyết mạch. Người dân ở đây các năm đều đối diện tình trạng ngập úng, nước thoát không kịp tràn ra hai bên kênh rồi ngập vào từng nhà.

Trận mưa hai ngày vừa rồi làm những ngôi nhà cấp 4 sơ sài ở dọc đường Mẹ Suốt ngập sâu tới đầu gối. Quần áo ướt nhẹp, bà Nguyễn Thị Bích Đào (nhà 108/28 Mẹ Suốt) mặt mếu máo bảo mình nghĩ mưa nhỏ, nước không lên cao nên không di chuyển đồ đạc. 15h ngày 25-9, nước tràn kênh cùng bao nhiêu rác rưởi khiến nhà bà ngập gần ba gang tay.

"Mọi năm vẫn ngập nhưng chỉ khi mưa to và dài ngày. Giờ cứ như "có dớp", mới mưa có vài tiếng mà nước đã tràn vào như thác khiến mình không kịp trở tay. Đồ đạc, giường chiếu trong nhà ướt sạch", bà Đào nói. Rồi bà khẳng định cống thoát nước trước nhà mình được nạo vét quá sơ sài, nhiều người dân thường ngày dọn dẹp thì tống thẳng đất cát, rác rưởi xuống lòng cống là nguyên nhân khiến nước dồn ứ rồi gây ngập lụt.

Ở con hẻm qua nhà bà Đào sau trận mưa đầu mùa có hai cảnh đối lập: những gia đình có tiền và xây cất được nhà kiên cố, nền móng cao vượt lên mặt đường hàng chục centimet thì kê cao gối ngồi tám chuyện. Trong khi kế đó, những người phải sống trong căn nhà cấp 4 sơ sài phải lội bì bõm trong bùn rác để vớt dọn đồ đạc.

Đứng dùng máy rửa xe để xịt rửa bùn, nhặt nhạnh lại những miếng nhựa đồ chơi cho con, anh Nguyễn Văn Sơn (nhà ở 108/17 Mẹ Suốt) nói rằng lúc 15h ngày 25-9, nước từ ngoài đường đổ về như thác rồi tràn vào nhà anh, dâng lên cách nền hơn 0,4m. Anh Sơn nói rằng ám ảnh trận lũ tháng 10-2022 nên ngày 23-9 anh đưa vợ và hai con nhỏ gửi về nhà ông bà, một mình anh ở lại. Nghĩ mưa nhỏ nên không kê dọn đồ đạc, nào ngờ nước tràn vào khiến đồ trong nhà nổi lềnh bềnh. Khi nước rút, anh phải ra quanh nhà nhặt nhạnh những thứ nằm vương vãi để xịt rửa bùn và dùng lại.

Cả TP dồn sức chống ngập

Chưa bao giờ nỗi ám ảnh ngập lụt lại nóng bỏng và được quan tâm nhiều tại TP Đà Nẵng như những ngày vừa qua. Số dự án nạo vét, khơi thông kênh rạch, hệ thống thoát nước tại Đà Nẵng tăng vọt để tránh lặp lại trận lũ lịch sử năm 2022.

Ngày 17-9, trước trận áp thấp nhiệt đới đầu tiên hình thành và hướng xoáy mây vào miền Trung, gần như toàn bộ người dân ở các khu dân cư tại Đà Nẵng đã cuốc xẻng ra đường để tổ chức ngày chủ nhật xanh. Bà con tập trung khẩn trương phát quang vỉa hè, quét dọn và khơi thông các nắp hố ga, miệng cống để tiêu thoát nước. Ở phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, chính quyền cử người đến từng tổ dân phố để đôn đốc bà con. Quá ám ảnh đợt lũ năm trước, người dân đã mua sắm cuốc xẻng, bồ cào để cùng nhau tập trung khơi thông cống rãnh, các đường thoát nước quanh nhà mình.

Những ngày qua, đi đâu cũng thấy cảnh người dân ở các khu vực thấp trũng tại Đà Nẵng tìm cách chống chọi mưa lũ. Sáng 26-9, dù mưa chưa tạnh ráo hẳn nhưng hàng chục công nhân xây dựng vẫn tập trung dọc kiệt (hẻm) 96 Điện Biên Phủ để dồn sức hoàn tất hệ thống thoát nước ngầm. Một công nhân cho biết đường cống thoát nước chạy dọc hẻm 96 được thi công từ nhiều tuần qua, chính quyền yêu cầu phải gấp rút hoàn thiện dự án, đấu nối vào các đường thoát nước ngầm lớn hướng ra biển, giải quyết triệt để tình trạng ngập úng triền miên ở hai bên hẻm nhiều năm qua. Công nhân phải tập trung nhân lực để chạy đua mưa bão.

Tại khu dân cư Trung Nghĩa, đi các hẻm dọc đường Trần Cao Vân dễ dàng bắt gặp cảnh các dự án nạo vét và mở rộng hệ thống thoát nước để chạy đua với mùa mưa bão ngày càng khốc liệt. Không chỉ chính quyền, từng hộ gia đình cũng tìm đủ cách để rào chắn nhà cửa, đục thêm các lỗ thoát nước, khơi thông cống rãnh tiêu thoát nước lũ tốt hơn.

Tại các phường Hòa Minh, Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu, người của phường đi tuần tra liên tục các khu dân cư và yêu cầu xử lý triệt để các hộ gia đình cố tình lấp bít các hố ga, miệng thoát nước. Dòng kênh Đa Cô giáp ranh giữa hai phường là tâm điểm trận lũ năm 2022 cũng được khơi thông, gia cố kè chắn. Thời điểm mưa lớn, các lực lượng chức năng cử người túc trực để khơi thông kênh, không để cây cối và rác thải từ phía trên đổ về chặn nước dưới gầm cầu.

Đà Nẵng mưa từ tối đến sáng, nhiều tuyến đường trung tâm cũng ngập

Những đợt mưa lớn dồn dập từ đêm qua đến sáng nay 25-9 do ảnh hưởng áp thấp nhiệt đới, khiến nhiều khu vực tại TP Đà Nẵng xuất hiện tình trạng ngập lụt cục bộ.