Ở Hà Nội vẫn còn hơn 3.300 nhà tái định cư chưa được cấp "sổ đỏ", có dự án nhà ở thương mại cũng chưa được cấp "sổ đỏ" - Ảnh: XUÂN LONG

Tại thời điểm cuối năm 2013, báo cáo việc cấp "sổ đỏ" theo nghị quyết của Quốc hội, Bộ Tài nguyên - Môi trường cho biết mới cấp được trên 85% diện tích các loại đất cần cấp "sổ đỏ".

Tuy nhiên, đến cuối tháng 10-2017, cả nước đã cấp được 96,6% diện tích cần cấp "sổ đỏ" với tổng diện tích trên 23,37 triệu ha các loại đất và trên 42,8 triệu thửa đất lâm nghiệp, nông nghiệp và đất ở.

Theo Bộ Tài nguyên - Môi trường, với 3,4% diện tích còn lại chưa cấp được "sổ đỏ", chủ yếu là những trường hợp vướng mắc, khó khăn trong cấp "sổ đỏ".

Nguyên nhân tồn đọng diện tích chưa hoàn thành cấp "sổ đỏ" đối với đất sản xuất nông nghiệp và đất lâm nghiệp là chưa thực hiện triệt để việc rà soát, sắp xếp, xác định ranh giới, mốc giới, giải quyết tranh chấp, vi phạm pháp luật đất đai và xây dựng phương án sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường. 

Nhiều trường hợp cơ quan, đơn vị sử dụng diện tích lớn như các nông trường, lâm trường, trường bắn, trường học, sân bay đã cho thuê, cho mượn đất trái phép hoặc để bị lấn, chiếm hoặc giao đất chồng lấn lên đất của tổ chức, cá nhân khác gây tranh chấp từ nhiều năm qua chậm được giải quyết.

Đối với đất sản xuất nông nghiệp, vi phạm chủ yếu là tình trạng tự khai hoang, phá rừng để sản xuất nông nghiệp không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp

Đối với đất ở chưa cấp được "sổ đỏ", vướng mắc chủ yếu do nguồn gốc từ việc giao trái thẩm quyền nhưng chưa thực hiện việc bàn giao đất về địa phương để quản lý (cơ quan giao trái thẩm quyền còn tồn tại hoặc đã giải thể). 

Nhiều trường hợp sử dụng đất có nguồn gốc vi phạm pháp luật như chuyển mục đích sử dụng trái phép, xây dựng trái phép, lấn chiếm đất công, nhưng việc giải quyết phức tạp, chưa giải quyết xong, đặc biệt là ở các đô thị.

Ngoài ra, cũng có nhiều trường hợp mua bán nhà ở theo nghị định số 61 về mua bán và kinh doanh nhà ở (nay là nghị định số 34/2013 về quản lý sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước) cần phải giải quyết xong thủ tục mua bán nhà mới giải quyết được thủ tục cấp "sổ đỏ".

Việc thực hiện nghĩa vụ tài chính cũng là một cản trở của việc cấp "sổ đỏ" do nhiều trường hợp số tiền phải nộp vượt quá khả năng của người sử dụng đất.

Tương tự, đối với đất chuyên dùng, vướng mắc chủ yếu là do chưa thực hiện triệt để việc rà soát, xác định ranh giới, mốc giới, giải quyết tranh chấp, vi phạm pháp luật đất đai và xây dựng phương án sử dụng đất.

Đặc biệt, vẫn còn tình trạng cán bộ giải quyết thủ tục cố tình gây phiền hà, nhũng nhiễu trong quá trình cấp "sổ đỏ", gây bức xúc trong dư luận. Và một bộ phận người sử dụng đất chưa nhu cầu cấp "sổ đỏ".