Tổng thống Donald Trump (trái) và cựu giám đốc FBI, ông James Comey - Ảnh: AP

Theo báo New York Times, cuốn hồi ký mới của ông James Comey có tên "A Higher Loyalty: Truth, Lies and Leadership" (tạm dịch: Lòng trung thành lớn hơn: Sự thật, những dối trá và sự lãnh đạo) dự kiến ra mắt bạn đọc chính thức ngày thứ 3 tuần sau (17-4).

Tuy nhiên ngay từ ngày 12-4, nhiều tờ báo lớn quốc tế đã có trước cuốn sách này. New York Times (NYT) là một trong số ấy.

Giống với mafia

Theo NYT, vào tháng 1-2017 ông Donald Trump từng yêu cầu ông Comey lúc đó là giám đốc Cục điều tra liên bang (FBI) điều tra và bác bỏ giúp ông một thông tin cáo buộc khủng khiếp, chưa được xác thực về một bê bối của ông Trump

Theo đó, cáo buộc nói rằng nhiều năm trước, ông Trump đã có mặt trong một phòng khách sạn ở Matxcơva với nhiều cô gái điếm khác. Ông Trump giải thích với ông Comey đó là chuyện bịa và nó sẽ gây đau đớn, khổ sở cho vợ ông, bà Melania Trump.

Ông Comey mô tả lại hai cuộc trao đổi giữa ông và ông Trump trong cuốn hồi ký sắp ra của mình. Theo lời kể của ông, ông Trump khi đó đã là tổng thống đắc cử, bác bỏ cái gọi là "hồ sơ Steele" do một cựu nhân viên tình báo Anh đưa ra. Trong đó cáo buộc chi tiết việc ông Trump ở phòng khách sạn tại Matxcơva cùng các cô gái điếm và xem họ… đi tiểu vào nhau.

Ông Comey viết rằng ông Trump một mực khẳng định "không đời nào tôi cho phép người ta tiểu lên nhau quanh tôi" một phần vì như ông nói ông rất sợ vi trùng. "Không đời nào", ông Trump khẳng định với ông Comey như vậy.

Bốn tháng sau đó ông Trump bất ngờ sa thải ông Comey, sự việc kéo theo một loạt các hệ quả chính trị và pháp lý liên quan, là lý do trực tiếp dẫn tới việc bổ nhiệm ông Robert S. Mueller III làm công tố viên đặc biệt chỉ huy cuộc điều tra cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ.

Cũng kể từ sau đó ông Comey và ông Trump vẫn thi thoảng có những cuộc đấu khẩu qua lại với nhau, thường là trên mạng xã hội Twitter.

Cuốn hồi ký dày 304 trang của ông Comey cho tới nay là cuốn sách đầu tiên do một người trong cuộc, một cựu quan chức cấp cao dưới thời ông Trump, có can hệ trực tiếp mô tả lại thực trạng làm việc trong giai đoạn đầu hỗn loạn của chính quyền Mỹ nhiệm kỳ mới.

Không khó hiểu khi trong cuốn sách này, ông Comey - một quan chức hành pháp kỳ cựu, đã có một góc nhìn chua cay về tổng thống Mỹ đương nhiệm trong các câu chuyện kể lại, gọi ông Trump là vị tổng thống hung hãn, bất chấp sự thật.

"Vị tổng thống này là người vô đạo đức, bất chấp sự thật và những giá trị thuộc về thiết chế xã hội", ông Comey viết trong cuốn sách.

Ông cũng nói quá trình làm việc của ông với ông Trump khiến ông nhớ tới những ngày khi ông điều tra về một băng nhóm tội phạm xã hội đen ở New York.

"Một băng đảng cam chịu lặng lẽ. Ông trùm nắm quyền kiểm soát hoàn toàn. Những lời thề trung thành. Một thế giới quan thù địch kiểu 'hoặc chúng ta hoặc chúng'. Nói dối về tất cả mọi thứ, từ lớn đến nhỏ trong công việc theo kiểu luật trung thành đặt tổ chức cao hơn đạo đức và sự thật", ông Comey viết.

Bìa cuốn hồi ký của ông Comey - Ảnh: NYT

Thanh minh với bà Clinton

Mặc dù tuần sau sách mới ra, nhưng ông Comey cũng đang lên kế hoạch gây chú ý mạnh với truyền thông, bắt đầu bằng cuộc trả lời phỏng vấn đài ABC News, chương trình dự kiến phát sóng Chủ nhật tuần này (15-4).

Các đồng minh đảng Cộng hòa của ông Trump cũng đã bắt đầu kế hoạch phản pháo, họ tạo ra một trang web có tên "Lyin’ Comey" (Comey dối trá) nhằm hạ bệ uy tín của cựu giám đốc FBI.

Cũng có thể thấy cuốn sách của ông Comey không có những thông tin tiết lộ chấn động về sự can thiệp bầu cử của Nga. Quá trình điều tra vụ này vẫn đang diễn ra.

Cuốn sách cũng là cơ hội để ông Comey một lần nữa bảo vệ quan điểm của mình trong lựa chọn xử lý của ông với cuộc điều tra về việc bà Hillary Clinton sử dụng email cá nhân cho công việc nhà nước thời còn làm ngoại trưởng.

Đây là một trong những quyết định khiến ông Comey trở thành nhân vật bị thù oán nhiều nhất đối với các chính trị gia theo quan điểm tự do và những người ủng hộ khác của bà Hillary.

Tuy nhiên ông Comey thừa nhận ông đã nghĩ là bà Clinton sẽ thắng cử, cho rằng điều đó là "hoàn toàn có thể".

Ông giải thích, sở dĩ ông khui lại vụ điều tra vào thời điểm 11 ngày trước cuộc bầu cử chính thức vì lo ngại rằng nếu ông che giấu vụ điều tra đó, nó có thể khiến bà Hillary trở thành một "tổng thống bất hợp pháp".

Nhìn về tổng thể, cuốn sách là một hồi ký cá nhân hơn là một cuộc tấn công trực tiếp nhằm vào ông Trump, bởi có nhiều chương ông Comey không hề đề cập tới vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.

Ông Comey kể lại cuộc đời mình và hành trình đưa ông tới Bộ Tư pháp và FBI như thế nào. Ông cũng kể lại cả những ngày tháng làm việc cùng tổng thống George W. Bush.