Phó tổng thống Mỹ Mike Pence (thứ hai từ phải sang) trong cuộc hội đàm với Tổng thống Indonesia Joko Widodo ngày 14-11 - Ảnh: AFP

Các chuyên gia nhận định sự vắng mặt của Tổng thống Mỹ Donald Trump để lại khoảng trống và cơ hội lớn cho Trung Quốc tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần 33 này. Các quan chức Mỹ không nghĩ vậy.

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence đã được cử thay ông Trump đến tham dự các hội nghị cấp cao ASEAN ở Singapore. Trước khi đến đảo quốc sư tử, ông Pence đã ghé Nhật và có nhiều cuộc gặp với các lãnh đạo khu vực bên lề hội nghị ASEAN.

Ông Pence ngồi vào ghế của ông Trump tại thượng đỉnh Mỹ-ASEAN và thượng đỉnh Đông Á.

Trong một hội nghị do trường nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam của Singapore phối hợp với Trung tâm Đông-Tây của Mỹ tổ chức ngày 14-11, Giáo sư Tommy Koh - một nhà ngoại giao kỳ cựu về hưu của Singapore, đã chất vấn sự vắng mặt của ông Trump.

Hội nghị có sự tham gia của quyền trợ lý ngoại trưởng Mỹ Patrick Murphy, bà Piper Campbell - đại diện ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại ASEAN.

"Nếu châu Á thật sự quan trọng với Mỹ, vậy thì tại sao lãnh đạo của các ông, tổng thống Trump, lại không có mặt ở đây?" - giáo sư Koh đặt câu hỏi trong hội nghị.

Ông Koh cũng chất vấn về tầm nhìn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ đồng thời chỉ trích ông Trump đã phá vỡ trật tự quốc tế đa phương, dựa trên luật lệ - những thứ đảm bảo sự thịnh vượng cho châu Á.

"Đừng đánh giá thấp tầm quan trọng của phó tổng thống Pence" - bà Campbell nói, nhấn mạnh thêm rằng ông Pence đã có một loạt chuyến công du châu Á, bao gồm Indonesia hồi năm ngoái - nơi ông đã dành thời gian gặp Ban thư ký ASEAN.

Phó tổng thống Mỹ cũng đã gặp các nhà lãnh đạo ASEAN bên lề cuộc họp thường niên của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hồi tháng 9-2018.

Các quan chức Mỹ nhắc lại rằng phó tổng thống Pence là một cộng sự thân cận của tổng thống Trump. Do đó, không nên nghi ngờ những thông điệp mà ông Pence truyền tải, bao gồm việc tái khẳng định ASEAN là trung tâm trong các chính sách của Mỹ tại khu vực.

Ông Pence dự kiến sẽ nêu vấn đề Biển Đông trong thượng đỉnh Đông Á diễn ra vào ngày hôm nay 15-11.

Trung Quốc và ASEAN đang đàm phán về một quy tắc ứng xử để quản lý sự khác biệt trong các tranh chấp về lãnh thổ trên Biển Đông.

Trong phần bình luận của mình, ông Murphy cho biết chính sách khu vực của Mỹ đặt ASEAN thẳng vào trung tâm, nhấn mạnh: "Đây không phải là khu vực mà một quốc gia riêng rẽ có thể thống trị, lấn lướt, cưỡng ép và tự tạo ra luật chơi".

Châu Á lo lắng ngóng kết quả bầu cử giữa kỳ tại Mỹ

TTO - Hy vọng và hồi hộp là tâm trạng của châu Á, đặc biệt tại khu vực Bắc Á, trước thềm cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ ngày 6-11 sắp tới.