Xe điện gửi dưới chung cư HH Linh Đàm, Hà Nội - Ảnh: G.K.
Những năm gần đây, xe điện tại Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ nhờ xu hướng chuyển dịch sang xe xanh, sự đa dạng sản phẩm từ các hãng trong nước và chính sách khuyến khích của nhà nước.
Tuy nhiên việc triển khai các trạm, trụ sạc tại chung cư đang gặp phải nhiều vướng mắc do thiếu quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật và hướng dẫn phòng cháy chữa cháy (PCCC) đặc thù, dẫn đến những tranh chấp gay gắt giữa chủ đầu tư, ban quản lý và cư dân.
Vì vậy việc xem xét lại khung pháp lý hiện hành và đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến khu vực sạc điện trong nhà chung cư trở nên cần thiết để bảo đảm an toàn, thống nhất và đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân.
Quy định trạm sạc pin xe điện ở chung cư ra sao?
Một trong những điểm mới của Luật Nhà ở 2023 là lần đầu tiên ghi nhận quy định về khu vực sạc điện cho xe động cơ điện. Theo Điều 144, các khu vực sạc trong nhà chung cư phải được bố trí theo đúng tiêu chuẩn và quy chuẩn xây dựng.
Quy định này thể hiện bước chuyển đáng chú ý của pháp luật nhà ở nhằm thích ứng với xu hướng sử dụng xe điện ngày càng phổ biến và nhu cầu đảm bảo an toàn trong công trình cao tầng.
Việc này không chỉ nhằm tăng cường an toàn PCCC, đặc biệt đối với nguy cơ cháy nổ từ pin lithium-ion trong môi trường kín như tầng hầm, mà còn hướng tới chuẩn hóa hạ tầng kỹ thuật, tạo cơ sở pháp lý cho việc thẩm định, thiết kế và vận hành các chung cư có hạ tầng sạc.
Việc bố trí điểm sạc xe điện còn được xem là một tiêu chí quan trọng trong đánh giá chất lượng chung cư. Nghị định 95 hướng dẫn Luật Nhà ở 2023, chung cư được phân thành ba hạng 1, 2 và 3.
Trong hệ thống 8 tiêu chí bắt buộc tại phụ lục XII, tiêu chí “chỗ để xe” quy định rằng chung cư hạng 1 phải bố trí khu vực sạc dành cho xe động cơ điện.
Điều này thể hiện mức độ tiện nghi và tiêu chuẩn dịch vụ của tòa nhà.
Ngoài ra việc bố trí chỗ để xe trong nhà chung cư phải thiết kế, xây dựng theo quy chuẩn QCVN 04:2021 (ban hành kèm theo Thông tư 03 của Bộ Xây dựng). Quy chuẩn này quy định nhà chung cư phải bố trí khu vực để xe cho cư dân và khách, bảo đảm diện tích tối thiểu, lối ra vào, thông gió, chiếu sáng và an toàn PCCC theo tiêu chuẩn gara trong nhà.
Nếu bố trí gara hoặc bãi để xe trong tầng hầm, công trình phải tuân thủ thêm các yêu cầu về kết cấu, thoát nạn, hệ thống báo cháy, PCCC theo QCVN 06:2022 (về gara ô tô).
Có hay không khu vực trạm sạc xe điện phụ thuộc vào chủ đầu tư?
Mặc dù QCVN 04:2021 đã quy định về diện tích và bố trí khu vực để xe trong nhà chung cư, nhưng không có quy định riêng cho phương tiện sử dụng điện, trạm sạc hay trụ sạc. Quy chuẩn cũng không đặt ra yêu cầu về thông gió, thoát khói, hệ thống điện chuyên dùng, khoảng cách an toàn hoặc tiêu chí kỹ thuật khi lắp đặt điểm sạc trong tầng hầm.
Hiện cũng chưa có tiêu chuẩn PCCC chuyên biệt cho thiết bị sạc và xe điện trong không gian kín, nơi nguy cơ cháy nổ cao hơn. "Khoảng trống pháp lý" này khiến các chủ đầu tư, ban quản lý và cơ quan thẩm định gặp nhiều lúng túng khi bố trí, phê duyệt hoặc đề xuất bổ sung hạ tầng sạc xe điện trong chung cư.
Ngoài ra quy định về bố trí điểm sạc xe điện trong Luật Nhà ở 2023 không xác định rằng mọi chung cư đều phải có khu vực sạc, cũng không áp dụng hồi tố đối với các chung cư đã xây dựng và bàn giao trước ngày 1-8-2024.
Yêu cầu phải có điểm sạc điện mới chỉ áp dụng đối với phân khúc chung cư cao cấp (hạng 1), trong khi phần lớn các tòa nhà chung cư còn lại vẫn chưa buộc phải có hệ thống sạc ngay từ khâu thiết kế.
Việc có hay không khu vực sạc phụ thuộc nhiều vào ý chí chủ đầu tư, thiết kế dự án và quyết định của ban quản lý sau này. Hệ quả là nhiều chung cư, đặc biệt chung cư cũ hoặc chung cư đã vận hành từ lâu, không được xây dựng sẵn hạ tầng sạc, dẫn đến thiếu đồng bộ, mỗi nơi làm mỗi kiểu.
Một số dự án mới có hạ tầng sạc khá bài bản, bố trí khu vực đỗ và sạc riêng cho ô tô điện, xe máy điện kèm hệ thống biển báo và phân khu rõ ràng. Một số chung cư khác chọn cách đặt khu giữ và sạc xe điện bên ngoài tòa nhà để giảm rủi ro cháy nổ, chẳng hạn lắp đặt điểm sạc tại khu sân trước thay vì trong tầng hầm.
Tuy nhiên không ít chung cư cấm sạc, thậm chí cấm gửi xe điện trong tầng hầm hoặc khu đỗ chung do lo ngại an toàn PCCC.
Thực trạng này khiến không ít cư dân sử dụng xe điện gặp khó khăn trong việc tìm nơi sạc an toàn. Nhiều người mua xe điện nhưng không được phép sạc hoặc gửi trong tòa nhà, buộc phải mang xe ra trạm sạc công cộng hoặc sạc tạm bợ ở nơi kém an toàn, thậm chí lén lút mang lên căn hộ để sạc, gây bất tiện và tăng rủi ro.
Trong khi đó, việc cải tạo, lắp đặt trạm sạc sau khi tòa nhà đã đưa vào vận hành lại gặp nhiều vướng mắc về kỹ thuật (tải điện, hệ thống dây dẫn, yêu cầu PCCC), thủ tục phê duyệt và sự đồng thuận của cư dân, dẫn đến tình trạng nhiều chung cư trì hoãn hoặc từ chối triển khai.
Bổ sung quy định bắt buộc và xây dựng quy chuẩn cho điểm sạc xe điện trong chung cư
Cần sớm bổ sung quy định mang tính bắt buộc và ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật riêng cho điểm sạc xe điện tại chung cư, làm cơ sở để thiết kế, nghiệm thu và quản lý vận hành.
Nên ưu tiên bố trí điểm sạc ở không gian ngoài trời, như sân chung cư hoặc khu vực lân cận tòa nhà, thay vì đặt trong tầng hầm hoặc trong không gian kín. Việc đưa trạm sạc ra khu vực thoáng khí giúp giảm thiểu rủi ro cháy lan, khói độc và tạo điều kiện cứu nạn thuận lợi hơn khi xảy ra sự cố.
Để bảo đảm tính khả thi và bền vững, cần nghiên cứu cơ chế tài chính nhằm thu phí sạc điện theo mức sử dụng, nguồn thu này có thể được nộp vào kinh phí bảo trì.
Cách làm này vừa đáp ứng nhu cầu sạc điện của cư dân, vừa tạo nguồn thu hợp pháp cho tòa nhà để bảo dưỡng thiết bị, nâng cấp hạ tầng, đồng thời khuyến khích chủ đầu tư và ban quản trị mạnh dạn triển khai hệ thống sạc chuẩn hóa, an toàn và hiệu quả.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận