Người phụ nữ đã làm được nhiều điều phi thường này luôn nhấn mạnh tới trách nhiệm sẻ chia với cộng đồng, tinh thần sống là cho đi.

Ở tuổi 68, bà Claudie Haigneré đã "bỏ túi" cho mình khá nhiều nghề - từ bác sĩ cho đến nhà khoa học và thậm chí cả chính trị gia. Nhưng khi bước trên đường, nhiều người nhận ra và nhớ đến bà với tư cách người phụ nữ Pháp (và cả châu Âu) đầu tiên bay vào vũ trụ.

Mọi nỗ lực bắt đầu từ khao khát

* Khi tìm kiếm tên bà trên mạng Internet, dòng mô tả trên trang Google cho biết bà là một bác sĩ. Bà có buồn không khi việc mình là nữ phi hành gia đầu tiên của Pháp bay vào vũ trụ mà không được nhắc đến như một thành tựu nổi bật nhất cuộc đời mình?

- Ồ, thực ra lại ngược lại đó chứ, vì ở Pháp người ta khi nhắc đến tôi đều biết tôi từng là phi hành gia, còn ít người biết tôi từng làm chính trị. Đúng là tôi xuất thân từ bác sĩ, nhưng truyền thông và người dân vẫn nhớ đến tôi như một người phụ nữ bay vào không gian. 

Nên khi gặp tôi trên đường, thay vì hỏi bí quyết chăm sóc sức khỏe đầu tiên, họ lại hỏi tôi làm thế nào thích nghi được với môi trường phi trọng lực trong không gian rồi mới hỏi ý kiến của tôi với tư cách một bác sĩ, một nhà khoa học (cười).

* Việc là nữ phi hành gia đầu tiên của Pháp bay vào vũ trụ có ý nghĩa thế nào đối với cá nhân bà?

- Đó là niềm tự hào, bởi vì tôi cũng là một trong hai người phụ nữ châu Âu đầu tiên "mở" cánh cửa vào không gian. Tuy nhiên đi kèm với niềm tự hào là trách nhiệm. 

Và cách mà tôi thực thi trách nhiệm của mình chính là tôi đến các hội thảo, tôi chia sẻ, tôi gợi mở, tôi truyền cảm hứng. Tôi cảm thấy bản thân mình phải có trách nhiệm lan tỏa tinh thần đó đến mọi người.

* Bà được đào tạo để trở thành bác sĩ, rồi sau đó làm nhà khoa học, phi hành gia và thậm chí là chính trị gia với tư cách bộ trưởng. Bằng cách nào một phụ nữ có thể đạt được những thành tựu đó?

- Tôi luôn luôn tin rằng tất cả mọi nỗ lực bắt đầu từ việc chúng ta biết khao khát. Chúng ta cần phải có khát vọng. Khi có khát vọng, chúng ta sẽ có niềm tin vững chắc và dám dấn thân. 

Sự dấn thân rất quan trọng giúp mỗi chúng ta có thể chinh phục được những giấc mơ của mình. Cho nên luôn luôn phải khởi nguồn từ việc chúng ta ước muốn. Đến một ngày nào đó mà tôi không còn mong muốn gì nữa thì có nghĩa là tôi cũng không làm được gì nữa.

Nhưng đích đến của khao khát không dừng lại ở những thành tựu, những giấc mơ chúng ta đạt được, mà là sự chia sẻ, sự cho đi. Hãy mơ lớn và đừng ngần ngại mở các cánh cửa. Quan trọng là phải có ước mơ.

Tôi nghĩ tôi may mắn khi đã có được tầm ảnh hưởng một mức độ nào đó. Khi chúng ta có tầm ảnh hưởng nghĩa là chúng ta sẽ có khả năng mang đến sự thay đổi cho thế giới bằng việc chúng ta chia sẻ với mọi người. 

Khi bạn có một tầm ảnh hưởng nhất định, bạn cần quan tâm đến việc chia sẻ với người khác, phải biết cho đi, coi đó là trách nhiệm, là nghĩa vụ của mình. Khi bạn biết cho đi, bạn nhận về gấp bội. Những thành tựu tôi có được phải chăng đến từ việc tôi luôn luôn ý thức về trách nhiệm sẻ chia và cho đi của mình.

Việt Nam có một lớp trẻ rất tài năng

* Trong lĩnh vực hàng không vũ trụ, đàn ông luôn chiếm số lượng lớn trong danh sách các nhà du hành vũ trụ. Khám phá vũ trụ chưa thật sự "công bằng" giữa nam và nữ?

- Rất nhiều ngành nghề bây giờ đã bắt đầu có đa dạng giới rồi. Ngay cả với những ngành nghề kỹ thuật, khoa học tự nhiên, giao thông vận tải, nữ giới chiếm khoảng 25%. Điều hơi tiếc là mặc dù các ngành kỹ thuật số không phải quá khó đâu, nhưng vẫn có ít phụ nữ. Tương tự là ngành hàng không vũ trụ, nữ vẫn chiếm tỉ lệ cách biệt với nam giới.

Điều này khiến tôi suy nghĩ, phải chăng nó liên quan đến phân chia tự nhiên, rằng có những nghề chỉ phù hợp với nam giới chăng? Bản thân tôi không tin như vậy, không phải anh là nam giới thì anh mới phù hợp với ngành hàng không vũ trụ, mà tôi là một ví dụ đây (cười).

Thật sự mà nói tôi chưa bao giờ luyện tập và đặt cho mình mục tiêu để trở thành một người có thể lực tốt như nam giới cả. Thay vào đó là nỗ lực phấn đấu làm thế nào để thích hợp với yêu cầu công việc theo cách của một phụ nữ. 

Vì điều đó, tôi nghĩ rằng trong tất cả các ngành nghề, chúng ta cần phải tạo ra sự đa dạng về giới, bởi vì chính sự đa dạng đó tạo nên giá trị và giúp chúng ta tìm ra giải pháp cho mọi vấn đề.

* Đây có phải là lần đầu tiên bà đến Việt Nam? Việt Nam trong hiểu biết và hình dung của bà ra sao? Điều gì ở đất nước chúng tôi gây ấn tượng nhất với bà?

- Đúng vậy, đây là lần đầu tôi đặt chân tới Việt Nam. Nhưng tôi đã được biết rằng Việt Nam đang có rất nhiều dự định, kế hoạch đổi mới, những dự án tham vọng. Điều quan trọng nữa là tôi biết Việt Nam đang có một thế hệ trẻ vô cùng tài năng.

Tôi thực sự ngưỡng mộ đất nước của các bạn khi tìm hiểu về lịch sử khó khăn mà các bạn đã trải qua. Việt Nam bây giờ đang hướng tới tương lai với những "bàn đạp" rất tốt. Chúng tôi mong có thể đồng hành với các bạn, hỗ trợ các bạn trong việc xây dựng một tương lai rộng mở với lớp người trẻ tài giỏi, đầy tiềm năng.

* Và chuyến đi này của bà đến Việt Nam là để truyền cảm hứng cho các bạn trẻ nơi đây?

- Một phần mục đích chuyến đi lần này của tôi là mong muốn truyền cảm hứng cho các bạn trẻ, những người biết đâu sau này sẽ trở thành phi hành gia. Mong muốn thứ hai của tôi là làm thế nào để mở ra và củng cố những mối liên kết giữa các cơ sở nghiên cứu khoa học Việt Nam và Pháp, giữa giới trẻ hai nước.

* Bà cảm thấy thế nào khi ai đó muốn xem bà là hình mẫu để noi theo?

- Nói thật tôi không thích mình trở thành hình mẫu của ai đó lắm. Bởi vì tôi nghĩ mỗi cá nhân đều nên có và nên sống cuộc đời của riêng mình. Tuy nhiên tôi rất vui nếu tôi có thể trở thành một nguồn cảm hứng cho ai đó.

Bà Claudie Haigneré tốt nghiệp chuyên ngành thấp khớp ở Paris và hoàn thành luận án tiến sĩ khoa học thần kinh năm 1992. Ngày 17-8-1996, bà bay vào không gian trên tàu Soyuz TM-24 cùng hai phi hành gia Nga, chỉ huy Valery Korzun và kỹ sư bay Aleksandr Kaleri, và cập bến Trạm vũ trụ Mir.

Ngày 21-10-2001, bà trở thành nữ phi hành gia châu Âu đầu tiên tham gia chuyến bay lên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS), đảm nhận vai trò kỹ sư bay trên tàu Soyuz TM-33 cùng hai phi hành gia Nga, chỉ huy Viktor Afanasiyev và kỹ sư bay Konstantin Kozeyev.

Từ năm 2002 đến 2005, bà Haigneré giữ nhiều vị trí tại Pháp, bao gồm bộ trưởng phụ trách nghiên cứu và công nghệ mới, bộ trưởng phụ trách các vấn đề châu Âu, và tổng thư ký phụ trách hợp tác Pháp - Đức.

Nữ phi hành gia Pháp Claudie Haigneré: Nữ giới cần được soi vào những tấm gương quả cảm

Claudie Haigneré sinh ngày 13-5-1957 tại Le Creusot (Pháp), là nhà du hành vũ trụ, bác sĩ và chính trị gia người Pháp. Bà là người phụ nữ Pháp đầu tiên bay vào không gian năm 1996.