Lãnh đạo PVN kiểm tra hoạt động tại mỏ Caá Tầm - Ảnh: PVN

Tháng 1-2019, sau 6 năm khảo sát, khoan thăm dò và đánh giá trữ lượng, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã đón dòng dầu đầu tiên từ mỏ Cá Tầm tại giàn dầu giếng Cá Tầm 1 (CTC -1), góp phần gia tăng sản lượng khai thác dầu khí năm 2019, đóng góp đáng kể nguồn thu cho ngân sách nhà nước và lợi nhuận cho liên doanh thực hiện PVN, Vietsovpetro, PVEP và Bitexco.

Những kết quả đạt được từ dự án Cá Tầm đến trong thời điểm các khó khăn và thách thức vẫn bủa vây PVN, đặc biệt trong lĩnh vực thăm dò, khai thác dầu khí, khâu cốt lõi đảm bảo sự phát triển bền vững của tập đoàn.

Ông Phan Ngọc Trung, thành viên Hội đồng thành viên PVN, chia sẻ: "Từ CTC1 nhìn sang giếng thẩm lượng Cá Tầm 06 do giàn khoan PVDrilling I đang khoan gần đấy, cách khoảng 5km, nhìn thấy ngọn lửa đang bùng cháy, chúng tôi cảm thấy rất vui.

Không chỉ xung quanh giàn CTC1, điều đó khẳng định tiềm năng mỏ Cá Tầm còn rộng mở hơn nữa".

Đầu tư mỏ khi giá dầu thấp rất rủi ro

Trong những năm qua, PVN đã liên tục chỉ đạo tập trung chiến lược phát triển mỏ nhỏ, mỏ cận biên. Đây cũng là lần đầu tiên, 2 thành viên trụ cột trong lĩnh vực thăm dò và khai thác của PVN cùng tham gia là chủ đầu tư của một dự án khai thác dầu khí là Vietsovpetro và Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí - PVEP.

Tuy nhiên những thách thức đặt ra được Tổng giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường Sơn nhấn mạnh là để có thể đầu tư phát triển mỏ đưa vào khai thác thương mại trong điều kiện giá dầu thấp là một bài toán rất lớn.

Do đó, việc thực hiện cam kết trong Hợp đồng chia sản phẩm dầu khí Lô 09-3/12, đặc biệt Vietsovpetro chủ động tham gia tổ chức thực hiện dự án ngay từ đầu và làm nhiệm vụ của người điều hành có vai trò rất quan trọng.

Thực tế trong giai đoạn xây dựng phát triển mỏ, PVN, Vietsovpetro đã gặp không ít khó khăn, thách thức đến từ những yếu tố cả khách quan và chủ quan như công tác mua sắm bị chậm do quy trình mua sắm vật tư quá phức tạp.

Vietsovpetro cũng chưa có quy trình chuyển đổi vật tư giữa Lô 09-1 và các lô ngoài, giá cả vật tư thiết bị tăng trong giai đoạn giá dầu phục hồi dẫn đến nhiều gói thầu vượt giá, phải điều chỉnh giá gói thầu và tổ chức đấu thầu lại.

Hoặc có trường hợp một số nhà thầu trúng thầu từ chối cấp hàng hoặc không giao hàng đúng thời hạn và chấp nhận chịu phạt theo luật và hợp đồng đã ký; điều kiện thời tiết biển nửa cuối năm 2018 diễn biến bất thường, số ngày xấu nhiều hơn các năm trước, các mốc tiến độ thi công trên biển quan trọng của dự án đều tiến hành trong quý 4-2018 -mùa biển động, chịu nhiều tác động và rủi ro cao do thời tiết xấu…

Tuy nhiên, cùng với sự chỉ đạo các bộ ngành, Vietsovpetro đã cùng các nhà thầu thực hiện đúng tiến độ và tiết kiệm chi phí.

Tìm sáng kiến từ các mỏ dầu

Song song với công tác xây lắp, Vietsovpetro cũng đã hoàn thành công tác kết nối hoàn thiện (tie-back) các giếng khoan thăm dò/thẩm lượng CT-2X, 3X, 4X để kịp thời đưa vào khai thác từ thời điểm đón dòng dầu đầu tiên tại mỏ.

Đến nay tại Lô 09-3/12, Vietsovpetro đã hoàn thành công tác khoan và thử vỉa các giếng thăm dò CT- 5X trong năm 2018 và CT-6X vào ngày 25-2-2019 vừa qua cho kết quả tốt với gia tăng trữ lượng thu hồi ước đạt 1,95 triệu tấn dầu, nâng tổng trữ lượng thu hồi của toàn mỏ Cá Tầm lên gần 11 triệu tấn dầu.

Kết quả này đã cho phép tổ hợp nhà thầu tiếp tục xây dựng thêm các giàn đầu giếng trong thời gian tới và là tiền đề để thi công khoan giếng thăm dò tiếp theo CT-8X trong năm 2019.

Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An cho rằng phương án phát triển mỏ Cá Tầm kết nối cơ sở hạ tầng sẵn có của Lô 09-1 của PVN mang lại hiệu quả tích cực, bởi chỉ trong 18 tháng xây dựng đã đưa mỏ vào khai thác.

Sau khi phát hiện mỏ Cá Tầm, tổ hợp nhà thầu đã hoàn thiện nhanh các hồ sơ pháp lý, theo đó kế hoạch phát triển mỏ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 18-7-2017.

Trong giai đoạn đầu tiên, tổ hợp nhà thầu đã triển khai xây dựng giàn đầu giếng CTC-1 kết nối vào hệ thống hạ tầng có sẵn tại Lô 09-1 để đưa vào khai thác, đã cho dòng dầu đầu tiên từ ngày 25-1-2019, đúng theo kế hoạch.

Các chuyên gia dầu khí nhận định việc dự án mỏ Cá Tầm kết nối với hạ tầng của Vietsovpetro từ cụm mỏ Bạch Hổ đã tiết kiệm hàng trăm triệu USD phải bỏ ra đầu tư cho hạ tầng, đảm bảo hiệu quả kinh tế cho dự án.

Dự kiến, sản lượng ngay trong năm nay của mỏ Cá Tầm đạt trên 3/4 triệu tấn dầu sẽ có đóng góp không nhỏ vào kết quả sản xuất kinh doanh của tập đoàn trong năm nay và các năm tiếp theo.

Cá Tầm có dấu ấn tư nhân: Kỳ vọng mới cho dầu khí

Tổng giám đốc Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro Nguyễn Quỳnh Lâm cho biết mỏ Cá Tầm có phần lớn trữ lượng nằm trong trầm tích Oligoxen D, đây là đối tượng lần đầu tiên có phát hiện dòng dầu thương mại trong khu vực trung tâm của Bồn trũng Cửu Long.

Việc phát hiện dầu khí trong đối tượng này không những cho phép đưa mỏ Cá Tầm vào khai thác mà còn mở ra hướng thăm dò mới cho Vietsovpetro, tập đoàn và các nhà thầu trong những năm tới.

Chưa kể các cơ chế thu hút, khuyến khích các công ty nước ngoài đầu tư, tư nhân vào lĩnh vực tìm kiếm thăm dò vốn chưa đủ hấp dẫn.

Thực tế trước khi Công ty Bitexco đầu tư vào mỏ Cá Tầm, chưa doanh nghiệp tư nhân Việt Nam nào đủ khả năng tham gia lĩnh vực "kinh doanh" tốn kém này.

Do đó, PVN cho rằng thành công của dự án mỏ Cá Tầm với sự tham gia của Bitexco có thể tạo ra bước ngoặt mới trong lĩnh vực khai thác dầu khí tại Việt Nam với sự tham gia của đầy đủ các thành phần kinh tế.

Việc đẩy mạnh các hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí tại khu vực bể Cửu Long, sẵn có cơ sở hạ tầng, hệ thống xử lý/xuất dầu thô và thu gom khí đồng hành đồng bộ, là một chủ trương lớn có ý nghĩa quan trọng về phương diện kinh tế, nhằm đảm bảo duy trì và sớm gia tăng sản lượng khai thác dầu khí để đáp ứng được nhu cầu năng lượng và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Đồng thời, việc tiến hành các hoạt động thăm dò khai thác dầu khí tại các khu vực này cũng góp phần khẳng định và bảo vệ chủ quyền cũng như các lợi ích kinh tế trên thềm lục địa và lãnh hải Việt Nam.