- Luật sư Tào Văn Dũng (Đoàn Luật sư TP.HCM) trả lời:

Cầm cố Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất:

Quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được xem là tài sản theo quy định tại Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Tuy nhiên, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Khoản 21 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024).

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất chỉ thể hiện các thông tin về thửa đất, số tờ, số thửa, diện tích… Đây không được xem là tài sản.

Theo quy định tại Điều 309 Bộ luật Dân sự năm 2015 thì cầm cố tài sản là việc một bên (bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Đồng thời, tại khoản 4 Điều 3 Nghị định 96/2016/NĐ-CP ngày 1-7-2016 nêu định nghĩa: Kinh doanh dịch vụ cầm đồ, gồm: Kinh doanh dịch vụ cho vay tiền mà người vay tiền phải có tài sản hợp pháp mang đến cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ để cầm cố.

Như vậy, việc cầm cố sổ hồng không được xem là cầm cố tài sản và giao dịch này không hợp pháp vì sổ hồng không được xem là tài sản. Giao dịch này vô hiệu theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Dân sự năm 2024 vì vi phạm điều cấm của luật và trái đạo đức xã hội.

Xử phạt vi phạm hành chính:

Người nào có hành vi cầm cố trái phép sổ đỏ của người khác (không chính chủ) thì sẽ bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Hình thức phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm và buộc trả lại sổ đỏ do chiếm giữ trái phép (Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31-12-2021).

Khởi kiện đòi nợ:

Theo thông tin anh cho biết thì anh đã nhận cầm cố cuốn sổ hồng với số tiền 100 triệu đồng. Đây thực chất là giao dịch vay tiền có tài sản bảo đảm nghĩa vụ trả nợ của người vay là "sổ hồng".

Trường hợp đến hạn trả nợ mà người vay không trả nợ thì anh có thể làm đơn khởi kiện đòi nợ gửi đến tòa án nhân dân khu vực nơi người vay nợ đang cư trú (khoản 3 Điều 26, khoản 1 Điều 39 và Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 được sửa đổi bổ sung bởi khoản 2 Điều 1 Luật số 85/2025/QH15 ngày 25-6-2025).

Kèm theo đơn là các tài liệu, chứng cứ liên quan đến việc cầm cố để vay nợ như: căn cước công dân của nguyên đơn, bị đơn; giấy cầm cố; biên bản giao nhận tiền; sao kê tài khoản chuyển tiền, giấy đòi nợ…

Ngoài ra, theo quy định tại khoản 2 Điều 39 Nghị định 101/2024/NĐ-CP ngày 29-7-2024 thì khi phát hiện giấy chứng nhận không bị mất mà bị đem đi cầm cố, thế chấp, chuyển quyền… thì không cấp lại giấy chứng nhận.

Nên song song với việc khởi kiện đòi nợ thì anh có thể làm đơn trình báo sự việc gửi đến văn phòng đăng ký đất đai nơi có bất động sản và công an phường nơi người phạm tội cư trú để có biện pháp thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận đã cấp.

Tùy theo mức độ hành vi cung cấp thông tin sai sự thật để được cấp lại giấy chứng nhận mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 27 Nghị định 123/2024/NĐ-CP ngày 4-10-2024 và Điều 340 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017).

Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn

Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ tuvanphapluat@tuoitre.com.vn.

Bạn mượn xe, đem cầm rồi bỏ trốn, kiện tiệm cầm đồ để đòi xe được không?

Tôi cho bạn mượn xe máy, sau đó bạn mang đi cầm đồ vay tiền, vậy tôi có kiện tiệm cầm đồ đòi xe được không?