Cậu học trò Văn Nghĩa bên những cuốn sách cũ và vở học thêm mượn của bạn - Ảnh: Ngọc Hiển

Đến lớp 12, trong xóm chỉ còn duy nhất Nghĩa vẫn đi học lại còn nhận giấy khen học sinh tiên tiến mỗi năm. 

Cả cha mẹ, anh trai và em út của Nghĩa mới 4 tuổi đã đi đánh cá ngoài khơi, hết “con trăng” (hết tháng) mới về đất liền. Cậu học trò lớp 12A1 Trường THPT Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế vừa tự lo việc học của mình vừa chăm em gái học lớp 6. 

“Ở xóm đi biển này, cha mẹ nhà mô cũng biền biệt ngoài khơi theo chiếc tàu để kiếm cơm nên không để mắt đến việc học hành của con cái. Có được đứa con tự lực học hành chăm chỉ như cháu Nghĩa là hiếm lắm” - ông Trần Thoạn, chủ tịch Hội Nghề cá thôn Đông Hải, nói.

Nước da đen sạm và dáng người săn chắc, Nghĩa bắt đầu câu chuyện bên bàn học chất đầy sách vở luyện thi.

“Một nửa số sách ni em mượn thư viện trường, nửa còn lại em mượn các anh chị khóa trên để ôn thi đại học” - Nghĩa nói. Cậu học trò nghèo này suốt 12 năm đèn sách chưa bao giờ sờ được mặt giấy láng bóng thơm mùi mực của trang sách mới, dù là sách giáo khoa.

Cứ đầu mỗi năm học, Nghĩa lại chạy sang nhà người quen xin mượn lại bộ sách cũ. Có năm sách cũ quá, lại không đủ bộ nên mẹ Nghĩa chở em ra chợ huyện sắm sách ở tiệm sách cũ. Năm lên lớp 10, Nghĩa được vào lớp chọn ban A, học nâng cao các môn toán, lý, hóa, sinh.

Đến năm lớp 11, đắn đo lắm Nghĩa mới quyết định xin mẹ 150.000 đồng mỗi tháng đóng tiền học luyện thi môn toán. Các môn còn lại Nghĩa mượn vở bạn ở các lớp học thêm chép lại rồi về nhà học. 

Những ngày hè, Nghĩa gác lại sách vở theo cha đi đánh cá lênh đênh trên biển. Đi nhiều, Nghĩa thấu hiểu nỗi vất vả của đời ngư dân. Cả gia đình Nghĩa gồm ba mẹ, anh trai và em út 4 tuổi đều ở trên chiếc thuyền nhỏ bằng gỗ cũ kỹ, mỏng manh giữa biển khơi.

Vắng cha mẹ, anh em Nghĩa phải sang ở nhờ ông bà ngoại. Ông bà cũng già nên Nghĩa trở thành trụ cột của gia đình. Trước mỗi cơn bão, Nghĩa đều chủ động giằng chống nhà cửa chắc chắn rồi mới chong đèn học bài.

Năm nay Nghĩa bước vào ngưỡng cửa đại học. Nghĩa cho biết sẽ thi vào ngành cơ điện tử Trường ĐH Bách khoa Đà Nẵng. Nghĩa tâm sự nghề này cũng có thể theo các tàu biển hiện đại vươn ra khơi xa.